Münevver Uzun

Onu siz delirttiniz!

Civil War: Yaşanmış Bir Geleceğin Korkulu Rüyası

civil war kapak

Bilimkurgunun oyun sahası gelecektir. Bütün alt türleriyle bilimkurgu, geleceği yalnızca teknoloji bağlamında düşünmez. Sosyal bilimler de bilimkurgunun temelleri arasındadır. Bu bağlamda ütopya ve distopya tasvirleri elbette ki teknoloji yönünden değil, yalnızca sosyal olarak da ele alınabilir. Tarih, siyaset, iktisat ve bir toplumun portresini oluşturan bütün çizgiler bilimkurgunun elinde istenilen şekilde can bulabilir. Yani bir toplumun enstrümanını oluşturan bütün teller, bilimkurgunun …

Devamını gör »

Bilimkurgu Yapımlarındaki Habis Bilgisayarlar #3

bilimkurgu bilgisayar yapay zeka

18. yüzyılın kol ve duvar saatlerine olan hayranlığı, Endüstriyel Devrim’in getirdiği baş döndürücü teknolojik ilerlemelerle birleşince çoğunlukla bağımsız yaşam ya da düşünce yanılsamasını oluşturmak üzere tasarlanan bir dizi hünerli mekanik otomatın ortaya çıkmasına yol açtı. Elbette kurgu da gerçeklikten nasibini aldı ve çok geçmeden edebiyatta bir dolu otomatla karşılaşmaya başladık. Öyle ki, kurgusal bilgisayarların izini Jonathan Swift‘in 1726 tarihli ünlü …

Devamını gör »

Bilimkurgu Yapımlarındaki Habis Bilgisayarlar #2

bilimkurgu bilgisayar yapay zeka

Bilgisayar denince edebiyatta, sinemada ve televizyonda büyük yer kaplayan envai çeşit hayali ve sahte cihaz akla geliyor. Elbette bu kurgusal cihazların hepsi de sütten çıkmış ak kaşık değil. Hatta bazısı var ki sinsiliği, çıkarcılığı ve kötücüllüğüyle kabuslarımıza bile girdi. İşte bilgisayarların içinden çıkan bu kötü örnekleri hatırladığımız yazı dizimizin ikinci bölümüyle tekrar karşınızdayız. Türlü marifetlere imza atan bu kötü çocukları …

Devamını gör »

Bilimkurgu Yapımlarındaki Habis Bilgisayarlar #1

bilimkurgu bilgisayar yapay zeka

“Bilgisayarlar Eski Ahit tanrıları gibidir; bir sürü kuralları vardır, merhametleri ise yoktur.” – Joseph Campbell Bugün elimiz ayağımız olan, hayatın neredeyse her alanında ihtiyaç duyduğumuz ruhsuz dostlarımıza kısa süre öncesine kadar mesafeli yaklaşıyorduk. Şimdiyse yüz göz olduk, onlarsız yapamaz hâle geldik. Hele boyutları da küçüldükçe birbirimize iyice kelepçelendik, bugün yatağımızı bile onlarla paylaşıyoruz. Bir anda ortadan kaybolsalar hayatımızın nasıl felç …

Devamını gör »

Sıradaki Soruyu Sorun: İnsandan Öte

insandan-ote-kapak

“Bilimkurgu, -şiiri hariç tutarsak- hiçbir sınırı, hiçbir parametresi olmayan tek edebiyat alanıdır. Sizi sadece geleceğe değil; ‘öteki’ olarak adlandırılan, başka bir evrenin, başka bir gezegenin, başka bir türün beklediği o harika yere de götürebilir.” “İyi bilimkurgu iyi edebiyattır” düsturunun mimarı Theodore Sturgeon bilimkurguyu böyle tanımlamıştı. Yazmak Sturgeon’a göre bir iletişim yöntemiydi. Kısa kurgularıyla ve Star Trek orijinal seri başta olmak …

Devamını gör »

Başkalarının Acısına Bakmak: La Mort en direct

“…Baudelaire, 1860’ların başlarında kendi dergisinde şunları yazıyordu: ‘Günü, ayı ya da yılı ne olursa olsun, herhangi bir gazeteyi açıp da herhangi bir haberin herhangi bir satırında insanın sapkınlığının en ürkütücü izlerini görmemek imkânsızdır… Her gazete, ilk satırından son satırına kadar, bir dehşetengiz olaylar silsilesinden başka bir şey değildir. Savaşlar, işlenen suçlar, hırsızlıklar, cinsel sapkınlıklar, işkenceler, prenslerin, ulusların ve tek tek …

Devamını gör »

Ahtapot Dünyaları: Octopolis ve Octlantis

ahtapot

“Ahtapota inanmak için onu görmek gerekirdi. Eski su ejderhaları ahtapotun yanında gülünç kalır. (…) Bu hayvanlar canavar oldukları kadar hayalettirler de. Onlar hem kanıtlanmıştır hem de olasılık dışıdırlar. Var olmak onların gerçeğidir, olmamak onların hakkıdır. Ölümün iki canlılarıdır. Onların mantıksızlıkları varlıklarını zorlaştırır. Akıl sınırının yakınındadırlar, hayal sınırını doldururlar. (…)  Onlar kara dairelerin görülen uçlarıdır. Bizim gerçeğimizden bir başkasına olan geçici …

Devamını gör »

Bir Star Trek Kehaneti: Tomorrow is Yesterday ve Ay’a Yolculuk

star trek - Tomorrow is Yesterday kapak

Daha önceki yazılarımızdan birinde bilimkurgu için şu ifadeleri kullanmıştık: “Bilimkurgu bize sınırsız hayal edebilme imkânı tanır. Bilimin önünden koşup ona yön verir, akıllara sorular düşürüp cevapları bulmaya teşvik eder. Bugün için mümkün olmayanı düşletir, bunu yarın mümkün kılabilmek için heveslendirir. Ya da yarın için korkulanı gösterip bugünden uyarı verir. Bilim ve teknoloji ilerledikçe o da gözünü daha yükseğe diker, daha …

Devamını gör »

70’ler Türkiye’sinde Bilimkurgu: Okat Uzay Serisi

okat uzay serisi

Yeni Dünyalarda Serisi ile Türk okurunu modern yabancı bilimkurgu eserleriyle tanıştıran Çağlayan Yayınevi’nin ardından, Okat Yayınları da 1971’de bilimkurgu adına büyük bir atılım ve katkı olan Uzay Serisi’ni yayımladı. Okat Uzay Serisi, Çağlayan Yayınevi’nin amatörce başladığı yolculuğu daha sağlam adımlarla sürdürdü. Bilindiği gibi Çağlayan Yeni Dünyalarda Serisi’nde eserlerin özgün adı ve yazar bilgisi bulunmuyordu. Okat Uzay Serisi, bu bağlamda daha …

Devamını gör »

İmalattan Toptan İnanç: Tanrı Fabrikası

“Aşağıda, mahzende esrarengiz bir şey var, bütün dünyayı tersine çevirecek bir şey.” Semenderlerle Savaş‘ı incelerken “20. yüzyılın en büyük ve gerçek kâhini” olduğunu ifade ettiğimiz Karel Čapek‘in, yine yazarlıkta olduğu kadar kehanetteki yeteneğini de konuşturduğu bir diğer eseri Tanrı Fabrikası‘dır. Tanrı Fabrikası, “Mutlak“, yani Tanrı’yı maddeden kurtaran ve böylece insanların ve ulusların duygu ve düşüncelerinin altüst olmasına sebep olan bir …

Devamını gör »