Araştırma

Klasik bilimkurgu eserlerinin çarpık yorumları, Musk’tan Thiel’e kadar teknoloji patronlarının karanlık vizyonlarını besliyor. Merhum Iain Banks, kaleme aldığı efsanevi Kültür serisinin Elon Musk’ın favorisi olduğunu öğrendiğinde muhtemelen dehşete kapılırdı. Sosyalist kimliğiyle tanınan İskoç yazar, romanlarının sağ görüşlü hayranlar tarafından beğenilmesini bir hayli yadırgardı. Zira kendisine göre bu kitaplar, doğrudan onların dünya görüşüne bir meydan okumaydı. Ama bu Elon Musk’ı durdurmadı. …

Dünya, tarihi boyunca birçok kez göktaşı çarpışmalarına maruz kaldı. En bilinen örnek, yaklaşık 66 milyon yıl önce dinozorları yok eden Chicxulub göktaşı. Günümüz Meksika körfezine çarpan göktaşı, yaklaşık 15 kilometre çapında bir cisimdi ve Dünya’ya çarptığında ortaya çıkan enerji, Hiroşima’ya atılan atom bombasının 5 ila 10 milyar katıydı. Bu da 100 trilyon ton TNT gücüne denk geliyordu. Çarpışma, dünya çapında …

Bilimkurgu ve felsefe, insanın evreni, bilinci ve varoluşu anlama çabasını paylaşan iki alandır. Felsefe, soyut kavramları tartışır ve sorgular; bilimkurgu ise bu kavramları kurgusal dünyalar içinde somutlaştırarak deneyimlememizi sağlar. Bilimkurgu, teorik tartışmaları somut hikâyelere dönüştürerek okuyucuya felsefi meseleleri hissettirme ve deneyimleme imkânı sunar. Bu nedenle felsefe, bilimkurgunun temel ilham kaynaklarından biri olmuştur. Bilimkurgu, yalnızca geleceğin teknolojilerini hayal eden bir tür …

Bilimkurgu denildiğinde akla genellikle sinema, edebiyat veya video oyunları gelir. Ancak bilimkurgu, sanatın çok daha geniş bir alanında kendine yer bulmuş, farklı disiplinlerde de etkileyici eserler ortaya çıkarmıştır. Sahne sanatlarında da bilimkurgu temasını başarıyla işleyen pek çok tiyatro oyunu, müzikal, bale ve opera eserine rastlanmaktadır. Tiyatroda Bilimkurgu Tiyatro sahnesi, bilimkurgunun etkileyici dünyalarını izleyiciye en canlı şekilde sunan alanlardan biridir. George …

21. yüzyılın ilk yarısının yarısı, ülkelerin çok büyük bölümünün gayri safi milli hasılalarının birkaç katı piyasa değeri büyüklüğüne erişen teknoloji şirketlerinin egemenliğiyle tamamlanıyor. Görünen o ki Avrupa Birliği ve ABD dâhil ülkelerin yasal sistemleri teknolojinin şiddetli çekme ve dönüştürme gücü karşısında çok zayıf kalıyor. Teknokapitalist güç odakları yüz milyonlarca hatta milyarlarca insana tek tek ulaşabiliyor. Bu platformlar âdeta dijital bir …

“Her çağın insanı kendini ‘modern’ diye tanımlar; bu durum insanlığın tarih boyunca kendini geçmişten üstün görme eğilimini yansıtır. Ancak Mark Twain’in İnsan Nedir? kitabında değindiği gibi, “İnsan, kendisini yaratan koşulların bir ürünüdür; neyse odur, ne olacaksa da o olacaktır.” Öyleyse, teknolojik sıçramalar ve kültürel devrimler modern insanı ‘daha iyi’ bir varlık mı yapar, yoksa Twain’in ima ettiği üzere, değişen yalnızca …

Tekillik (singularity), teorik fizikçilerin ve bazı fütürologların sıkça kullandığı bir kavram. Kökeni 18. yüzyılın sonlarına uzanıyor. Pierre-Simon Laplace, o dönemde yerçekimi yoğunluğuna bağlı olarak bazı dev gök cisimlerinin kendi ışıklarını yutup kararabileceği konusunda spekülasyon yapıyor ve böylece kara delik kavramını ilk kez ortaya atıyor. Ancak bu isimsiz kavram, teorik fizik alanındaki gelişmelerin hız kazanacağı 20. yüzyıla kadar unutuluyor. 1950’lerde John …

Sinema salonunda gerilimli bir sahne izlerken ansızın yükselen tiz keman sesleri sizi yerinizden sıçratıyorsa bunun tesadüf olmadığını bilmelisiniz. Korku ve bilimkurgu, sinema tarihinde sık sık yan yana gelmiş, hatta iç içe geçmiş türlerdir. Mary Shelley’nin Frankenstein’ı, ilk bilimkurgu eserlerinden biri olmasının yanı sıra, gotik korkunun da mihenk taşlarından kabul edilir. Ama Frankenstein yalnız değildir. İnsanlığın bilinmeyene duyduğu korku bilimle birleştiğinde, …

Bilimkurgu, insanlığın teknolojiye olan ilgisinin ve aynı zamanda korkularının bir yansıması olarak ortaya çıkmış ve zamanla da teknolojiyle iç içe geçen edebi ve sinematik bir tür hâline gelmiştir. Teknolojinin hızla evrildiği ve hayatın her alanına nüfuz ettiği günümüzde ise bilimkurgu sadece edebiyatın veya sinemanın bir dalı olarak değil, aynı zamanda toplumsal değişimlerin bir göstergesi ve fütüristik tahayyüllerin eleştirel bir aracı …

Bilimkurgu, uzun yıllar boyunca popüler kültürün alt sınıflarında değerlendirilen, akademik ciddiyetten uzak, çoğu zaman sadece eğlence amaçlı bir tür olarak görüldü. Klasik edebiyat, insan psikolojisini ve toplumsal dinamikleri merkezine alırken, bilimkurgu genellikle “kaçış edebiyatı” olarak damgalandı. Ancak bu algı, 20. yüzyılın sonlarından itibaren değişmeye başladı. Postmodernizmin sanat, felsefe ve edebiyat üzerindeki etkisiyle birlikte bilimkurgu da daha karmaşık bir çerçeve kazandı. …