Etiket Arşivleri: Bilim

Öykümüzün türü, niteliği ya da boyutu ne olursa olsun; ona kuramsal olarak yöneltebileceğimiz dört soru vardır: İlki ne anlatıyor, ikincisi anlatılan kimin başından geçiyor, üçüncüsü nerede geçiyor ve dördüncüsü de hangi zamanda oluyor? Olay, kişi, yer ve zaman öykünün dört temel öğesini oluşturur. Yukarıdaki sorular bu öğeleri karşılar. Olay serüven, kişi kahraman olarak da anılır. Edebiyat araştırmacıları, eleştirmenler bu öğeleri …

Yapay zekâ terimi, tarihsel olarak hem bir araştırma alanını hem de spekülatif bir gelecek tahayyülünü ifade etmek için kullanılmıştır. Yıllardır bilimkurgu anlatılarında ve akademik literatürde kendine yer bulan terim, uzun süre niş bir uzman çevresiyle sınırlı kalmış, geniş kamuoyu nezdinde ise çoğunlukla mecazi ya da karikatürize imgelerle var olmuştur. Ancak 2022 sonunda OpenAI’ın ChatGPT’yi kullanıma sunmasıyla birlikte yapay zekâ kavramı …

Çoğu insan söyleyecek başka bir şey bulamadığında hava durumundan bahsetmeye eğilimlidir, genellikle sıradan ve sıkıcı bir konu olarak görülür. Oysa Güneş Sistemi’nde atmosferi olan bir gezegen ya da uydu bulmak en ilginç keşiflerden biri. Sistemde sekiz gezegen, beş cüce gezegen ve yüzlerce bilinen uydu bulunmasına rağmen, hava durumuna gerçekten sahip olan yalnızca iki gökcismi var: Dünya ve Titan. Satürn’ün uydusu …

Antarktika, dondurucu soğukları, eşsiz manzaraları, penguenleri ve onları avlayan yırtıcılarıyla ünlü. Yüzeyden bakıldığında yalnızca buzla kaplı, donmuş bir kıta gibi görünüyor; oysa buzun altında gizemli organizmalar ve sıra dışı ortamlar saklı. Kıta, kayalık bir zemin üzerinde yer alıyor ve bu zemin, ortalama kalınlığı 2 kilometreyi bulan dev bir buz tabakasıyla kaplı. Söz konusu tabaka bazı bölgelerde çok daha kalın. Antarktika’nın …

“Bildiğini yaz” tavsiyesi yazarlar için iyi, bilimsel geçmişi olan yazarlar içinse daha da iyi bir öneridir. Bazı iyi ve düşündürücü bilimkurgu hikâyeleri, konunun uzmanları tarafından kaleme alınmıştır. Bu yazıda vereceğimiz beş örnek, okyanusun derinliklerinden uzayın ve zamanın en uç noktalarına kadar uzanıyor. Yazarları ise ya üniversitelerde akademik görevler üstlenmiş ya bilimsel alanda yoğun yayınlar yapmış ya da bilim camiası tarafından …

Yeni araştırmalar, ilkel kara deliklerin günümüz evreninde hâlâ var olabileceğini ve karanlık madde olgusundan sorumlu tutulabileceğini gösteriyor. Evrenin çok erken dönemlerinde, ilkel kara delikler “karanlık bir yük” ediniyor. Bu yük, onlara olağanüstü uzun bir yaşam süresi kazandırıyor. Araştırmacılar, bu özelliğin ilkel kara delikleri karanlık madde için ilginç, hatta sıra dışı bir aday hâline getirdiğini düşünüyor. 1970’lerde Stephen Hawking, kara deliklerin …

On yılı aşkın bir süre önce sinema izleyicileri, Güneş Sistemi’mizin sınırlarına uzanan bir yolculuğa çıktı. 2013 yapımı Europa Report filminde altı astronot, Jüpiter’in uydusu Europa’ya ulaşmak üzere Europa One uzay aracıyla 20 aylık bir göreve başladı. Amaçları, Europa’daki kalın buz tabakasının altında yaşam olup olmadığını araştırmaktı. Yüzeyi aşıp derinlere indiklerinde, karanlık suların içinde titreşen gizemli mavi ışıklarla karşılaştılar. Bu ışıklar, …

Yaşayan en küçük canlı birimi olarak tanımlayabileceğimiz hücre; bitki, hayvan, mantar, bakterileri ve arkelerin, kısaca bütün canlıların temel yapı taşıdır. Hücre, zarla çevrili bir yapı olup organel adı verilen birimlere ev sahipliği yapar. İşlevsel moleküler makineler olan organeller, hücre içinde çeşitli görevler üstlenerek yaşamsal faaliyetleri yürütür ve düzenler. Yani, hücrenin yaşaması için gereken tüm eylemleri gerçekleştirir. Tıpkı bir fabrikanın bölümleri …

Bilimkurgu, insanlığın teknolojiye olan ilgisinin ve aynı zamanda korkularının bir yansıması olarak ortaya çıkmış ve zamanla da teknolojiyle iç içe geçen edebi ve sinematik bir tür hâline gelmiştir. Teknolojinin hızla evrildiği ve hayatın her alanına nüfuz ettiği günümüzde ise bilimkurgu sadece edebiyatın veya sinemanın bir dalı olarak değil, aynı zamanda toplumsal değişimlerin bir göstergesi ve fütüristik tahayyüllerin eleştirel bir aracı …