Kahramanın Ateşli Yazgısı: Reign of Fire

Reign of Fire, (Ateş Krallığı), Rob Bowman tarafından yönetilen ve 2002 yılında gösterime giren, türler arasında (fantastik, gerilim, aksiyon) dolaşan ancak bilimkurgu vurgusu baskın olan bir film. Filmin başrollerinde Christian Bale, Matthew McConaughey, Gerard Butler ve Izabella Scorupco gibi isimler yer alıyor. Bu post-apokaliptik film, dünyayı istila eden öfkeli ejderhaların hüküm sürdüğü bir gelecekte geçiyor. Hikaye, 2020’li yıllarda başlıyor. Bir grup inşaat işçisi, Londra’nın altındaki bir tünel inşaatı sırasında uyandırılan ejderha tarafından saldırıya uğruyor. Bu olayın ardından dünyayı kasıp kavuran ejderhalar, hızla yayılmaya başlıyor ve gezegenin büyük bir kısmını yok ediyor. Çaresiz kalınınca ejderhaları yok etmek için nükleer silahlar kullanılıyor, ancak bundan en fazla insanlık zarar görüyor. Yıllar geçtikçe insanlar, ejderhaların üstünlüğü karşısında çaresiz kalıyor ve nesiller boyunca devam eden bir savaşın içine sürükleniyor.

Film, Quinn Abercromby (Christian Bale) liderliğindeki bir grup insanın, ejderhalarla olan mücadelesini konu alıyor. Quinn, genç bir çocukken ejderhaların saldırısına uğramış ve bu trajik olayda annesini kaybetmiştir. Şimdi yetişkin biri olarak güvenli bir sığınak kurmuş ve insanları ejderhalara karşı koruma görevini üstlenmiştir. Ancak grup, ejderha sayısının giderek arttığını ve kaynakların azaldığını fark ediyor. Umutsuzluğa kapılan Quinn, Amerika’dan gelen ve bir askeri grubun lideri olan Denton Van Zan (Matthew McConaughey) ile tanışıyor. Van Zan, ejderhaların liderini öldürmek için harekete geçiyor ve bunun için de Quinn’in yardımına ihtiyacı var.

İnsanlığın Ateşli Kaderi

Film, geçmişin tehlikeli türünü ortaya çıkaran bir araç olarak makineleşmeye ve bunun doğa üzerindeki etkisine eğiliyor. Zira geçmişin dokunulmaması gereken gizemine dokunuluyor. Bu “cehennem”de insanlık, tehlikeli olduğunu sezse de kazılar yapıyor ve insanileştirilmeye çalışılan doğadan bir anda geçmişin en tehlikeli yaratığı dışarı fırlıyor. Ejderhalar, yakıcı ve yıkıcı gücü bakımından aslında modern nükleer silahların bir metaforu. Böylece o an, insanlığın yeryüzündeki hakimiyetini yitirdiği an olarak beliriyor ve bundan sonra insanlık, baş “kralı” ortadan kaldırıp yeniden egemenliğini kurmaya çalışan ve bastırılan bir tür olarak anlam kazanıyor. Film bunun mümkün olduğunu, ancak bunun için özel bir insana gereksinim duyulduğunu anlatıyor. Adının ima ettiği gibi “Quinn”, bu özel insan. Gönülsüz olsa da tehlikeye düşen klanını kurtarmak adına gerekli göreve girişiyor.

Filmin ütopik yönü, kontrolsüz bir gücün aniden tarihin karanlık sayfalarından, geçmişin derinliklerinden fışkırması ve bunun denetim altına alınması olarak beliriyor. Bu yüzden sunulan “ütopya”, aslında yaklaşık 15 yıl önce kaybedilmiş olan iktidarın yeniden kazanılma çabası; nostalji. Quinn’in bu anı, onu seven ama ihtiyaçlarını tam gideremeyen annesini kaybettiği zamana denk düşüyor. Annesini kaybeden bir çocuğun uzun yıllar onun yokluğu ile yaşadığı “kıyamet” ve “iktidarsızlık”, annesinin yerini alacak bir kadın bulduğunda ve rakibini yok ettiğinde ortadan kalkıyor. İnsanlık “yeniden başlamaya” hazır. Yeni durum umutlu olmayı gerekli kılıyor. Ancak görünüşe göre yeni ütopya, kaybedilmiş olanın telafisi.

Karizmatik Lider ve Seçilmiş Kişi

Filmde seçkin bir karakter söz konusu. Quinn, başlangıcın yanı sıra sona da tanıklık etmesi gereken kişi. Dolayısıyla hikaye onun gözünden anlatılıyor. Annenin ölümüyle cezalandırılmış oğul yıllar süren bir kıyamet yaşıyor, liderlik etmek ve korumak dışında bir şey yapamaz duruma geliyor. Ne zaman ki gönlüne dokunan birini buluyor, işte o an geçmişi unutup ejderhaların dünyadan çekilmesi için gerekli adımı atıyor. Ne var ki zor zamanlarda alınmış zor kararlar, demokrasiye ve katılıma imkân tanımıyor. Çünkü herkesin farklı öncelikleri söz konusu ve buradaki öncelik de hayatta kalmak. Bu yüzden grupların zor kararı alacak, onları tehlikelerden koruyacak, karizmatik, güçlü bir lidere ihtiyacı var.

Quinn’in kararlarına uymayan her iki grup da zarar görüyor. Klandan ayrılmayı seçen Eddie’de olduğu gibi yok oluyorlar. Van Zan da artık yeni durumun herkesin “onu takip etmesi” olduğunu bildirdiğinde adamlarının büyük bir kısmını kaybediyor. Sonunda ise Quinn’i takip edeceğini belirtiyor.  Nihayet “Alex”i kazanan Quinn, yerini bir başkasına vermeye razıysa da bu daha demokratik değil, yetki devri gibi bir anlam kazanıyor. Film türsel rekabeti, uygarlığın varlık/yokluk savaşı olarak sunuyor. Dolayısıyla alternatif söz konusu değil. Rekabetin arındırıcı, günahları temizleyici etkisi söz konusu. Ancak “doğru” kişiyi takip ettikleri sürece birlik vurgusu da öne çıkıyor ve bunun temsili karakteri de Quinn. Onun şahsında, onun merkezde olmadığı birlikler işlevsiz ve yok olmaya mahkum. Böylece film, esas aldığı birliği tek adamın merkezinde inşa ediyor.

Bir Baba Arketipi Olarak Ejderha

Filmde insanlık, gökyüzünü uzun zamandır ejderhalara terk etmiş ve “kiracılar” engellenmedikleri uzun bir süre boyunca da orada hakimiyetlerini sürdürmeye kararlı. Buradaki mutlak öteki, genelde bu tür filmlerde olduğu gibi ejderhada cisimleşmiş baba figürü. Dahası, binlerce ufak dişi ejderhaya karşılık tek bir erkek, tek bir devasa ejderha var ve uyandırılan da o. Filmde, kahramanın bilinçdışında anneye yönelik duyduğu ensest arzuyla birlikte ortaya çıkan, çocuğu durduran, anneyi sonsuza kadar onun elinden alan bu “erkek”, ateş saçan ejderha figürü.

Dolayısıyla babanın bu sembolik dirilişi, onun bitmek bilmez egemenliği ve siniri, ancak oğul kendine uygun bir eş seçtiğinde, bunun koşulları oluştuğunda son buluyor. Böylece baba ortadan çekiliyor, artık kendisi de bir baba adayı olan oğulun egemenliği başlıyor. Türsel uzlaşı, ejderhalara karşı bir savaş verildiği ve Van Zan’ın da belirttiği üzere bir orta yol olmadığı için mümkün değil. Tematik yönde ensest eğilimi olarak anlam kazanan bu arzu uygarlık için tehlikeli ve ancak bu arzudan kurtulup yaşam enerjisini meşru bir biçime yöneltme mümkün olduğunda onlar yeniden inlerine ve yer altına çekilecek. Bununa birlikte, Van Zan karakteri başta kötü bir temele sahip olsa da yavaş yavaş kendini feda eden bir baba figürüne dönüşüyor.

Reign of Fire, yıkım olgusunu “cehennemsi” derinliklerde yer alan, milyonlarca yıldır uykuya yatmış kötücül ejderhaların uyandırılmasına dayandırıyor. İnsanlık hızla en güçlü silahları olan nükleer gücünü kullansa da bu, dünyayı ateş çemberinin içinde tutma dışında bir anlama sahip değil ve post-apokaliptik dünya ejderhaların baskın tür olduğu bir dünya biçiminde anlam kazanıyor. Bu horlayan terör dalgası, 11 Eylül saldırılarının sonraki etkilerini çağrıştırıyor ve aniden ortaya çıkan ABD’li bir piyade birliği, kalan İngilizlerden “asker” talep ediyor. Film, tıpkı başlangıca şahit olan özel kahraman figürü gibi sonu da bu kahramanın özel varlığına, onun ejderha ile özel karşılamasına dayandırıyor. Kahramanın erginleşmesi ile kendine uygun bir eş bulması arasında bir koşutluk var. Mitik yolcuğunda egemen erkek ile karşılaşan kahraman, onu yok ediyor ve kendi müstakbel eşiyle birlikte yeniden uygarlığa dönüyor. Kıyamet, anneden yoksun geçen bir dönem gibi. Bu kasvetli yılların ardından kendine uygun eşini bulan kahraman hızla iyimserleşiyor.

Filmin temelinde, insanlıkla doğaüstü bir güç arasındaki mücadele ve umudun korunması teması var. Ejderhalar, insanların medeniyetini yok etmiş olsa da Quinn ve Van Zan gibi cesur liderler, hayatta kalma mücadelesinde umudu canlı tutmak için savaşıyor. Ejderha motifiyle farklı bir post-apokaliptik manzarası sunan film, iyi görselliği ve ilginç alt metinleriyle kesinlikle izlenmeyi hak ediyor.