Bilim & Teknoloji

Dolanıklık, kuantum fiziğinin ve dolayısıyla da gelecekteki teknolojilerin kalbinde yer alan bir özellik olarak ön plana çıkıyor. Diğer kuantum olguları gibi dolanıklık da kendisini atom altı ölçeklerde ortaya koyan ilginç bir özelliktir. Aynı koşullarda doğmuş, bir başka deyişle bir süre için aynı kuantum durumunu paylaşmış bir foton ya da elektron çifti, büyük mesafelerle birbirlerinden ayrılsalar bile bir şekilde bağlı kalmaya …

Işık, evrendeki en hızlı şeydir. Peki ya ışık çok daha yavaş hareket etseydi ne olurdu? Baştan belirtelim, garip şeyler olurdu… Işığın boşluktaki hızı saniyede yaklaşık 300.000 kilometredir. Bu değer çok daha küçük olsaydı, insanlar bunu hemen fark ederdi. ETH Zürih’te (İsviçre’de bir teknoloji, bilim, matematik ve mühendislik üniversitesi) teknoloji danışmanı olan Gerd Kortemeyer ve arkadaşlarının yarattığı bilgisayar oyunundaki bu varsayımsal …

Uzayın derinliklerine, yıldızlara, sayısız galaksiye ve Büyük Patlama‘dan arta kalan parıltının uçsuz bucaksız genişliğine bakıp bir gün insanın doğa yasalarını bütünüyle anlayacağını ve gözlerinin önünde uzanan bu muhteşem enginliği keşfetmenin bir yolunu mutlak bulacağını hayal edebilirsiniz. Neden keşfetmenin bir sınırı olsun ki? Füzyon motorlu, anti-madde depolayabilen ve karanlık madde itişli gemilerimiz olamaz mı? Böylesi muazzam enerji kaynaklarıyla gezegen, yıldız ve …

Güneş Sistemi dışından geldiği kanıtlanan ilk asteroit, saatte 140.000 kilometre hızla sistemimizden geçip giderken, bilim insanları onu incelemek için çabalayıp duruyorlardı. Nasıl bir cisimdi bu? Mars ile Jüpiter arasında yer alan kuşaktaki asteroitlere benziyor muydu? Yoksa büsbütün farklı bir yapıya mı sahipti? Yabancı olan her şey gibi merakımızı cezbeden bu yıldızlar arası yolcu, uzaylı bir tür tarafından tasarlanmış bir teknolojinin …

Yok olmuş medeniyetler denince aklımıza ilk gelen deniz dibindeki batık heykeller, toprağa gömülmüş kalıntılar ve höyükler gibi şeylerdir. Birkaç bin yıllık bir zaman diliminden söz edildiğinde sorun yok. Ancak milyonlarca yıl söz konusu olduğunda işler değişiyor. Bir endüstriyel uygarlığın doğrudan kanıtını mı arıyorsunuz? Şehirler, fabrikalar ve yollar gibi şeylerin kalıntılarını bulabileceğiniz jeolojik kayıtlar, Kuaterner olarak adlandırılan dönemin (2,6 milyon yıl …

Möbius Şeridi, iki yüzü olan sıradan bir kağıt şeridini yarım tur kendi etrafında bükerek uçlardan birleştirme yoluyla elde edilebilecek, sıra dışı bir tek yüzlü yüzeydir. Möbius Şeridi’nin tek yüzlü olması ve ortadan kesildiğinde iki şeride bölünmek yerine tek şerit olarak kalması gibi ilgi çekici geometrik özellikleri vardır. Her ne kadar ilk bakışta öyle gelse de aslında Möbius Şeridi sonsuz değildir; …

Shkadov İticisi, adını bu megayapı konseptini 38. Uluslararası Astronomi Federasyonu Kongresi’nde sunan Rus fizikçi Leonid Shkadov’dan alıyor. Yaklaşık bir milyar yıl içinde Güneşimiz, okyanuslarımızı kaynatacak kadar sıcak olacak, ama bu demek değil ki Dünyamız ölecek. Shkadov İticisi denen bir megayapı inşa ederek bütün Güneş Sistemimizi (Güneş ve bütün gezegenleri), kütle çekimsel etkisi altına alacak daha yakın bir yıldıza doğru kaydırabiliriz. …

Gezegenler arası bir tür olmanın önünde pek çok büyük engel var, ancak biri diğerlerinden daha zorlayıcı olabilir. 1950’de Nobel ödüllü fizikçi Enrico Fermi, meslektaşlarına ünlü bir soru sordu: “Neredeler?” Fermi, evrenin enginliği üzerine kafa yoruyordu ve sorusunda “onlardan” kastı dünya dışı varlıklardı. Evrende neredeyse akıl almaz sayıda yıldız ve gezegen varken, içlerinde akıllı uygarlıklara ev sahipliği yapanlar mutlaka olmalıydı. Ancak …

Dünyamız Güneş’in etrafında turunu atarken bir an için yörüngesinde dursaydı gezegenimizin başına neler gelirdi? Tüm spekülasyonlar gibi bu da eğlenceli bir düşünce deneyi olabilir. Aslında Dünya’yı yörüngesinde durdurmak, onu Güneş’ten kaçacak kadar hızlandırmaktan daha zordur. Çünkü saniyede 30 kilometre olan yörünge hızını sıfırlamak, onu kaçış hızı olan saniyede 42 kilometreye çıkarmaktan daha fazla enerji gerektirir. Bildiğimiz gibi hızlı giden bir …

Son yıldızların da sönmesinin ardından, muhteşem bir ışıma ve gürültü ile kara delikler evrenin sonunun habercisi olacak. Kara delikler, uzay-zaman içinde kütle çekiminin hüküm sürdüğü yerlerdir. Bir kara deliğin kütle çekimsel alanı o kadar güçlüdür ki hiçbir şey; ışık bile kaçamaz. Birçok boyutta olabilirler. Güneş’in 5 ile 100 katı büyüklüğünde olanlarından, milyarlarca yıldıza denk süper kütleli formlarına kadar her ölçekte …