Mobile Suit Gundam İzleme Sırası

Mobile Suit Gundam”, 1979’da Astro Boy‘un yönetmeni olarak bilinen Yoshiyuki Tomino ve karakter tasarımcısı Yoshikazu Yasuhiko tarafından yaratıldı. İlk seri ilkin fazla ilgi görmedi ve 70’leri salgın gibi etkisi altına alan dev robot (Mecha) akımının bir başka örneği olarak görüldü. Öte yandan, serinin sponsporluğunu yapan oyuncak firması Bandai‘nin finansman desteğini çekmesi ve kanalın seriyi 10 bölüm erken yayından kaldıracağını açıklaması üzerine Yoshiyuki Tomino ve ekibinin giriştiği inanılmaz çabanın ardından ortaya çıkan sonuç, birçok kişinin sonradan da olsa seriyi izlemesine ve etkilenmesine sebep oldu. Akabinde serinin yeniden kurgulanmış ve elden geçirilmiş özeti olarak üretilen film üçlemesi sinema formatında büyük bir başarı elde ederek öncülü Uchuu Senkan Yamato ve Space Pirate Captain Harlock‘un yıllar önce yarattığına benzer bir etkiyi yarattı. Tıpkı Yamato ve Harlock’un bir ölçüde başardığı üzere Gundam, episodik bölümler ve karton karakterle dolu Anime’lerin dönemini kapatarak türü yetişkinlerin de ilgi sahasına çekti.

Günümüze dek, kurgu içerisinde farklı evrenlere yayılan çok sayıda Anime serileri, Anime filmler, romanlar ve Manga’lar üretildi ve yüz milyonlarca satışa ulaşan bir maket sektörü yarattı. Transformers, Macross (RoboTech) ve Evangelion gibi ülkemizde şu ya da bu şekilde bilinen pek çok yapım bile aslında bir şekilde Gundam’ın izinden giden ve ondan yıllar sonra üretilmiş yapımlardı. Gundam ilk olarak 1979’da başlamış ve aralıklarla da olsa halen devam serilerini ve yan öykülerini gördüğümüz bir seridir. Konular her seride değişim gösterse de ana tema insanların yaptıkları hataları sonsuza kadar tekrarlaması trajedisi ve insanlığın içinde getirdiği savaş güdüsünün insanlığı getirdiği noktadır.

2009’da Tokyo’da inşa edilen 18.5 metre boyundaki birebir ölçekli Gundam anıtı şehrin en ikonik noktalarından birisini oluşturmaktadır. 2010 rakamlarına göre 1980’den itibaren 400 milyondan fazla Gundam maketi satılmış olması bile yapımın sektörel değerini kanıtlamaktadır.

Sezonlar ve yan evrenler olarak da olsa, Mobile Suit Gundam 1979’dan beri süren yegane Space Opera serisi niteliğinde ve halihazırda ortada yüzlerce bölüm oluşturan bir çok farklı ismin bulunması, sonradan üretilmiş bazı serilerin öncekilerin prequel’i olması gibi durumlar tecrübeyle sabit olduğu üzere olayla alakası sıfır olan izleyici için kafa karıştırıcı olabilir. Bu soru işaretlerini gidermek amacıyla öncelikle bu bütünün bile aslında çok da karmaşık olmayan bir izleme sırası içerdiğini söyleyebilirim. “Nereden başlamalıyım?” türü soruları aydınlatabilmek amacıyla özet filmler haricindeki tüm yapımları kapsayan evren indeksi şema olarak aşağıda görülebilir.

Baştan söylemek gerekirse, Gundam serileri 10 kadar evrenden oluşuyor. Universal Century evreni ilk yaratılan ve en geniş kısmı oluşturan evren iken diğer evrenlerin -ikisi hariç- tamamı UC ile uzaktan yakından bağlantısı olmayan, tümüyle yeni bir bakış açısıyla yaratılmış evrenler. Universal Century evreni sonrasında sayacaklarımdan ilk ikisinin alternatif ileri dönem devamlılıkları, geri kalanları da tamamen orijinal “stand-alone” evrenler olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle, bu istisnai iki alternatif evren denemesi haricindeki diğerlerini izleyicilere sunuluş tarihine göre listeleyeceğim.

Öyleyse alternatif evrenlerden hangisi daha iyi, hangisine öncelik tanınmalı? Bu sorunun yegane cevabı Mobile Suit Gundam 00 yani Anno Domini evreni. Diğer evrenlerin her birinin diğerine göre öne çıkan artı yanları var ve muhtemelen bakış açınız kişisel bir yargı olarak benimkinden farklılık gösterebileceğinden diğer evrenleri izleyip kararı sizin vermeniz daha doğru olacaktır.

1. Mobile Suit Gundam (43 bölüm ya da 3 film).
   UC hikayesinin klasik serisi ve ilk Gundam serisidir.
2. Mobile Suit Gundam: The Origin (4 film).
   Yukarıdaki serinin 38. bölümünde 1-2 dakikada ana hatlarıyla geçiştirilen geçmiş zamana ait kısmı anlatan bir hikayedir ve karakterlerin ilk serideki noktaya nasıl geldiğini işler. İlk film Ocak ayında yayınlanmış olup, ikinci film 7 Ekim 2015’te yayınlanacaktır.Klasik seriye bağlı olup çeşitli yerlerde ona teğet geçen, klasik serinin bitimine yakın noktalarda ise sona eren yan hikayeler ise şunlar:
3. Mobile Suit Gundam: 08th MS Team (12 bölüm)
4. Mobile Suit Gundam 0080: War in the Pocket (6 bölüm)
5. MS IGLOO : Hidden One Year War & Apocalypse 0079 (3 + 3 bölüm)
6. MS IGLOO 2: Gravity of Battle Front (3 bölüm)Klasik serinin olay akışının ilerki kısımlarını anlatan devamları ise aşağıdaki sıra ile ilerlemektedir:
7. Mobile Suit Gundam 0083: Stardust Memory (13 bölüm)
8. Mobile Suit Zeta Gundam (50 bölüm ya da 3 film)
   Film üçlemesi TV serisinin alternatif sonu olması için eklenmiştir. Bu yüzden TV sonu olayları ZZ Gundam’a, film üçlemesi ise Char’s Counter Attack’a bağlar.
9. Mobile Suit ZZ Gundam (47 bölüm)
10. Mobile Suit Gundam: Char’s Counter Attack (1 film)
11. Gundam Unicorn (7 film)
    Gundam Unicorn revize edilmiş olay akışının sonu olup sonraki yapımlar “Late UC Era” olarak tanımlanan, gerek önceki jenerasyonun karakterlerinin varolmadığı dönemde geçtiğinden, gerekse Gundam F90, Silhoutte Gundam F91,  Crossbone Gundam gibi Manga’lar okunmadıkça doğrudan sequel misyonu olmayan ileri gelecek serileridir.
12. Gundam F91 (1 Film)
13. Mobile Suit V Gundam (51 bölüm)
14. Ring of Gundam (kısa metrajlı film)

Reguild Century Era

• Gundam: Reconguista in G (26 + 1 bölüm)

2014’te vizyona giren Reconguista in G serisinin geçtiği bu seri UC takviminin 1000 yıl sonrasını anlatmaktadır. Dolayısıyla herhangi bir olay – karakter bağlantısı içermez. Öte yandan Universal Century kalıntıları ve Correct Century evrenindeki nano makine teknolojilerinin öncülü olarak bu seride bazı ileriye dönük ipuçları bırakılmıştır.

Yoshiyuki Tomino’nun yaptığı bir açıklamaya göre serinin gerçek finali “özel bölümler” üzerinden izleyicilere sunulacak ama bu Sunrise’dan yapılan resmi bir duyuru olmadığı gibi yayın formatı ya da yayın tarihi konusunda da elde henüz bir bilgimiz yok.

Correct Century

• Turn A Gundam (50 bölüm)

Bu seride tüm eski teknolojiler bir felaketle silinmiş ve medeniyet 18. yüzyıl düzeyinden yeniden kurulmaya çalışılmıştır. Bu seri aynı zamanda 2000 yılına dek yapılmış diğer alternatif Gundam evrenlerine de gönderme yapan ama devamlılık olarak herhangi bir geçerliliği olmayan bir crossover niteliğindedir ve en son izlenmesi tavsiye edilir.

Future Century

• G Gundam (49 bölüm)

Bu evrende dünyanın kirlenmesi sonucu uzaya çıkan milletler, sistemlerin yönetimi için savaşmak yerine dövüş turnuvaları yaparlar. Bu seri Dragonball benzeri shounen’ler ile ve super robot alt türünü harmanlayan, bilimkurgu havasından en uzak Gundam evrenidir.

After Colony

Gundam’ların Federasyon’un özel silahları değil bir tür yıkım silahı olduğu bu yapımda hikaye kadrosu 5 kişiye odaklanarak gelişir, öte yandan UC evrenindeki Gundam’ın mesajını hem ileriye dönük hem alternatif şekilde geliştiren ilk evrendir. Aynı zamanda Gundam’ın Japonya dışı popülaritesine katkı yapmasıyla bilinir.

1. Gundam Wing (49 bölüm)
2. Gundam Wing: Endless Waltz (1 film)

After War

Post apokaliptik yorumlu bu Gundam serisi düşük rating’ler sebebiyle yayından kaldırılsa da atmosferi ve denediği bazı yeni fikirler sebebiyle şans verilmeyi hak etmektedir.

• After War Gundam X (39 bölüm)

Cosmic Era

Yayınlandığı dönemde neredeyse unutulmaya yüz tutmuş Gundam’ı ilk serinin stereotipleri ile yeni nesle tanıtan bu yapım Gundam’ı bir marka haline getirmiş bir iştir. Öte yandan ilk serinin alternatif bir reboot’u gibi değerlendirilebilecek olmasına karşın olaya bakıştaki çeşitlilik ve odak karakter çokluğu olarak UC’ye yaklaşamamakta, öte yandan bu haliyle takibi ve mesajı daha kolay anlaşılabilir bir seri haline gelmektedir. Cosmic Era aynı zamanda UC dışı Gundam hikayeleri arasında maddi getirisi en yüksek olanıdır.

1. Mobile Suit Gundam SEED (50 bölüm)
2. Mobile Suit Gundam SEED DESTINY (49 bölüm)
3. Mobile Suit Gundam SEED C.E. 73 STARGAZER (1 bölüm)
   Bu yapım Gundam SEED DESTINY’nin 2. yarısında geçmektedir.

Not: Görsel şemada bahsedilen Gundam SEED ASTRAY, aynı adlı Manga’yı okumadığınız sürece izlemenizi gerektirmeyen kısa metrajlı iki bölümden oluşur.

Anno Domini

Ticari başarısına ve çok yüksek izleyici oranlarına rağmen eski izleyicilerin Cosmic Era’nın TV serilerini eleştirdiklerini gören yapımcılar günümüz dünyasının olası geleceğine daha anlaşılabilir okumalar getiren Gundam 00’ı tasarlar ve daha önce pek Gundam izlememiş birisi olan yönetmen Seiji Mizushima ile anlaşırlar. Mizushima Gundam bilgisi açısından eski serilere yetkin olarak hakim olmadığını itiraf etse de kısa zamanda değerine varılacak şekilde Gundam’a bir çok  yenilik eklemiştir. Gundam 00 eleştirmen gözüyle bakılırsa alternatif evrenlerin her anlamda en iyisi olduğu söylenebilir.

1. Mobile Suit Gundam 00 (25 bölüm)
2. Mobile Suit Gundam 00 Second Season (25 bölüm)
3. Mobile Suit Gundam 00 Movie: A wakening of Trailblazer (1 film)

Advanced Generation

30. yılını geride bırakan ilkokul-ortaokul jenerasyonuna yetkin olarak hitap etmediğini düşünen yapımcılar hem çocukların hem de yetişkinlerin izleyebileceği bir seri olması için Gundam AGE’i tasarladı. Gundam AGE de seriyi ileriye dönük olarak geliştirmeye gayret etmesine karşın karakter tipolojisi olarak önyargılı izleyicilerce pek tutulmamıştır dolayısıyla Gundam X’te olduğu gibi ticari bir fiyasko olarak değerlendirilmektedir. Öte yandan kanımca önyargıdan arınarak izlenmesi gereken, final itibariyle külliyata bir şeyler katan önemli parçalardan.

1. Mobile Suit Gundam AGE (49 bölüm)
2. Memory of Eden (2 bölüm)

Memory of Eden OVA’sı 16-28 arası bölümleri yeni sahnelerle işleyen bir derleme ve 48. bölümdeki son düelloyu 10 dakikaya yakın şekilde yeniden kurgulayan bir ek bölümdür.

Builder Generation

1. Gunpla Builders (1 bölüm)
   Savaşların olmadığı bir dünyada geçen bu yapımda MS’ler sadece spor ve hobi amaçlı olarak kullanılıyor. Savaşlar ise sanal dünyada yapılıyor. Haliyle kimsenin ölmediği ilk yapımı oluşturuyor. Bu özel bölümün gördüğü ilgi üzerine hikaye reboot’lanıyor ve farklı karakterlerle Build Fighters ismiyle ve TV serisi olarak baştan yapılıyor.
2. Gundam: Build Fighters (25 bölüm)
3. Gundam Build Fighters TRY (25 bölüm)Geçtiğimiz aylarda Build Fighters ve Build Fighters TRY için birer OVA duyurulduysa da bunlarla ilgili bir yayın tarihi ve yayın formatı bilgisi henüz ele ulaşmadı.

Calamity War Generation

• Gundam: Iron Blooded Orphans (Henüz yayınlanmadı)

4 Ekim 2015’te yayınlanacak yeni Gundam serisi hakkında tek bildiğimiz yeni bir evrende geçtiği. Yazı dizisinde sıra geldikçe ileride gelen bilgilerle beraber seriden değineceklerim olacak.

Diğerleri:

Bu kısımda belirttiklerimin hiçbirisini gerçek manada izlemeniz gerekmiyor. Sadece Gundam Evolve yan materyal olarak kabul edilebilir içeriğe sahip.

• Gundam Evolve (15 bölüm)
  Sırasız şekilde çeşitli evrenlere ait yan içerikler olarak da kabul edilebilecek ara bölümler içeren bir ek paket.
• SD Gundam Brave Battle Warriors (51 + 1 bölüm)
  Gundam’ın 30. yılını kutlama amaçlı bu yapım tümüyle chibi karakterlerden oluşur ve Çin tarihini anlatan Romance of Three Kingdoms’ın hayli serbest bir uyarlamasıdır.
• SD Gundam (25 bölüm)
  Tamamı parodilerden oluşan, geneli 10 dakikalık OVA’lardan oluşan çerezlikler olduğu söylenebilir.
• SD Gundam Force (52 bölüm)
  Üsttekinin 52 bölümlük bir TV serisi olan benzeri.
• G Saviour (1 film) :
  Kanada yapımı bir Live Action film. 20. yıl etkinlikleri dışında hasbelkader alınan izinle ve yangından mal kaçırır gibi çekildiği için iç açıcı bir çalışma değil. Yine de merak edenler olabilir.

Konuyla ilgili sorularınız olursa Gundam’a adanmış tek Türkçe haber kaynağı olan Gundam Türkiye grubuna üye olabilirsiniz, plastik modellerden konu/evrenler hakkında spesifik sorulara, Türkçe altyazılardan serileri nereden/nasıl temin edebileceğinize dek her konuda arkadaşlar sizi aydınlatmaktan mutlu olacaklardır.

Hazırlayan: Hamit Gökalp