Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
Yazar Bruce Bethke tarafından ortaya atılan “siberpunk” kelimesi, “cybernetics” (sibernetik) ve “punk” kelimelerinin birleşimidir. Sibernetik, etkileşim ve geri bildirimlerin kullanılmasıyla karışık sistemlerin nasıl işlendiğinin incelenmesiyken, punk ise 1970’ler ve 80’lerde popülerleşen nihilist görüşleri temsil eder.
Ridley Scott imzalı ‘Blade Runner’ gibi filmlerden büyük ilham alan anime dünyası, benzersiz tarzıyla 90’lı yıllardan bu yana dünya çapında izleyicilere kendini sevdirmeyi başardı. Çığır açan siberpunk klasikleri, yalnızca kendinden önceki Hollywood örneklerinin ilham verici çocukları olmakla kalmadı, aynı zamanda mevcut film yapımcılarını etkilemeye devam eden devrim niteliğinde emsaller hâline de geldi.
Eğer hem siberpunktan hoşlanıyor hem de animelerin o eşsiz atmosferinden keyif alıyorsanız bu liste tam size göre.
The Animatrix (2003)
The Matrix hayranları, bu bilimkurgu antoloji filminden kesinlikle keyif alacaklar. Film, sadece orijinal Matrix’e geri dönüş yapmakla kalmıyor, aynı zamanda evrenini genişleterek ayrıntılı bir şekilde açıklıyor.
Wachowski Kardeşler yapımı The Animatrix, feodal Japonya’nın sanal bir simülasyonundaki kılıç dövüşünden tutun da tüm insanlığın sonunda Matrix benzeri bir dünyaya hapsedildiği ve tam anlamıyla insanlar ile makineler arasında yaşanan savaşa kadar birçok hikâyeyi içinde barındıran dokuz farklı tarzda benzersiz kısa filmden oluşuyor.
Memories (1995)
Farklı türlerdeki üç benzersiz filmi kapsayan ve hak ettiği değeri göremeyen antoloji anime film Memories, nostalji ve anı temalı bağımsız kısa filmleri bir araya getiriyor.
Magnetic Rose, sürrealist usta Satoshi Kon’un yaygın olarak kullandığı gerçeklik ve fantezinin uç noktalarını zarafetle araştırıyor ve terk edilme, keder gibi duyguları ele alıyor. Hafif politik hiciv Stink Bomb, izleyicilere Stanley Kubrick’in Dr. Strangelove’ını hatırlayor. Son kısa film Cannon Fodder ise füzelerin her yerde olduğu kıyamet benzeri bir geleceğin deneysel bir yorumu.
Texhnolyze (2003)
Texhnolyze, Serial Experiments Lain‘in yaratıcılarından gelen başka bir siberpunk anime. Hikâye, çeşitli suç örgütleri tarafından yönetilen ve herkesin sürekli korku içinde yaşadığı harap olmuş yer altı şehri Lux’ta geçiyor.
Studio Madhouse’un oldukça az takdir edilen mücevherlerinden biri olan Texhnolyze, genç dövüşçü Ichise’ye odaklanan bir bilimkurgu aksiyon draması. Ichise, girdiği çatışma sonucu bir kolunu ve bacağını kaybeder. Bazı organları sibernetik protezlerle değiştirme imkânı sağlayan Texhnolzse sonrası denek hâline gelir ve bir suç örgütünde çalışmaya başlar. Ancak fark eder ki Lux şehri çöküşün eşiğindedir.
Paprika (2006)
Ses getiren Inception‘dan önce, yetenekli bir rüya dedektifinin tehlikeli bir rüya teröristini kovalama girişimlerini konu alan siberpunk anime filmi Paprika hayatımıza çoktan girmişti bile. Antagonist, masum insanların rüyaları ve kabuslarıyla oynayan bir cihazı çalar ve dünyayı kaotik bir duruma sokar.
İnsanın aklını başından alan Paprika, sürükleyici hikâyelere muhteşem görseller eşlik etsin diyenler için mutlaka izlenmesi gereken -hatta birden fazla kez- bir başyapıt.
Ergo Proxy (2006)
Karanlık ve distopik görsellerin yanı sıra gnostisizm etrafında dönen felsefi temalarla Ergo Proxy, insanlar ve androidler arasındaki karmaşık ilişkiyi inceliyor. Romdeau romantik şehrinde AutoReivs adı verilen birkaç android, Cogito Virüsü ile enfekte olur. Bu virüs, robotlara öz bilinç kazandırır ve ardı ardına işlenen insan cinayetlerine yol açar.
Romdeau liderinin torunu Dedektif Re-I-Mayer, salgından sorumlu olan suçluyu araştırmak üzere AutoReiv yan karakter Iggy ile birlikte görevlendirilir. Ancak, olayların altında daha karanlık bir şeylerin olduğunu fark etmeleri uzun sürmez.
Ghost in the Shell (1995)
Akira gibi Ghost in the Shell de uluslararası izleyiciye, yetişkinlere yönelik Japon animasyonunu tanıtma ve sevdirme görevinden sorumlu olagelmiştir. Animenin ikonik sert kadın karakteri Binbaşı Motoko Kusanagi ve Kamu Güvenliği 9. Bölüm ekibi, teknolojik açıdan ileri düzeyde ve küreselleşmiş Niihama Şehri’nde yolsuzluk ve terörizmle mücadele eder.
Orijinal film daha felsefi bir yapıya sahipken, 2002 tarihli Ghost in the Shell: Stand Alone Complex adlı anime serisi ise bol bol aksiyon sahnesi içeriyor ve Bölüm 9 ekibinin ayrıntılı karakter gelişimini gözlemliyor.
Serial Experiments Lain (1998)
Günlük hayatın her alanında internetin kilit rol oynadığı bugünkü durumun aksine, 1998 yılında internet sadece yedi yıldır vardı. Diğer bir deyişle, internetin varoluş amacına yabancı olunan ve hatta bazılarını korkutan bir dönemdi.
İçine kapanık bir kız olan Lain Iwakura’nın Wired ile karmaşık ilişkisi, yakın zamanda ölmüş sınıf arkadaşından rahatsız edici bir e-posta almasıyla başlar. Lain, Wired’ın iç içe geçmiş dünyasına daldıkça gerçeklik ile siberuzay arasındaki ayrım bulanıklaşmaya başlar; çeşitli komplo teorileri, gerçeküstü kimlik paranoyaları ve toplumsal yabancılaşma gün yüzüne çıkar.
Trigun (1998)
No Man’s Land adlı çöl gezegeninde geçen hikâyede Vash The Stampede, barışın yayılmasını isteyen ve kan dökmeden sakin bir yaşam sürmeye çalışan biridir. Ancak başına konulan 60 milyar dolarlık ödül, bunun aksini söyler.
Lakabı “İnsansı Tufan” olan donut tutkunu Vash, eski bağlantıları ve yüklü miktarda para karşılığında onu ortadan kaldırmaya kararlı birçok ölümcül suikastçıya rağmen şiddetten kaçınarak prensiplerine bağlı kalmak zorundadır. Kurduğu dostluklar ile birlikte hayat ve ölüm arasında kaldıkça acı dolu geçmişi de aydınlanacaktır.
Psycho-Pass (2012 – 2013)
Psycho-Pass, bir biyomekatronik bilgisayar ağı olan Sybil Sistemi’nin kontrolündeki bir gelecek Japonya’sında geçiyor. Bu sistem, her vatandaşın tehdit seviyesini inceleyerek ve belirleyerek şehrin güvenliğini sağlıyor.
Bu distopik anime serisinin ilham kaynakları arasında Blade Runner ve Gattaca var. Sonuçsa muhteşem. Görünüşte kusursuz olan Sybil Sistemi’nin açıklarını keşfeden dizi, izleyicilere en iyi anime deneyimlerinden birini de yaşatıyor. Hatta, serideki “Dominators” adı verilen havalı silahın tanıtımı bile yapıldı.
Cyberpunk: Edgerunners (2022)
CD Projekt’in Cyberpunk 2077 dünyasında geçen Cyberpunk: Edgerunners, David Martinez adlı gencin yolculuğunu anlatıyor. David, başına gelen bir trajedi sonucunda “edgerunner” olma yolunda ilerlemeye başlıyor. Yüksek değere sahip bir paralı asker olarak, çılgın ekibiyle birlikte tehlikeli görevleri yerine getirmek için hayatını (ve bedenini) riske atıyor.
Şık, zarif ve şaşırtıcı derecede şiddet dolu olan Edgerunners, bu türe yeni olanlar için mükemmel bir başlangıç noktası. Büyüleyici fütüristik evreni ve başarılı tema müzikleriyle korkutucu bir geleceği başarıyla yansıtıyor.
Akira (1988)
Yürek ısıtan Studio Ghibli filmleriyle birlikte Akira, animeyi küresel arenaya taşımada yardımcı olan ikonik bir başyapıt.
Vaporwave estetiğinin tamamını öncülleyen şık görselleriyle bu bilimkurgu şöleni, 2019’da hayali Neo-Tokyo şehrinde geçiyor ve her taraf çete şiddeti ve hükümet karşıtı eylemlerle dolu. Motosikletçi Shotaro Kaneda, çocukluk arkadaşı Tetsuo Shima’nın tüm Neo-Tokyo’yu yok etme tehdidi oluşturan telekinezik yetenekler kazandığını keşfediyor. Tabii bu apokaliptik yıkımı sona erdirmek de kendisine düşüyor.
Cowboy Bebop (1998)
Eğer hiç anime izlemediyseniz bile, muhtemelen Cowboy Bebop‘u duymuşsunuzdur. Hayranların favorisi olan uzay kâşifi Spike Spiegel ve ekibi, bu uzay Westerninde bir dizi ödül avına ve özbenlik arayışına karışıyor.
Olumsuz eleştiriler alan Netflix yapımı live-action dizisini bir kenara koyarsak, 1998’in Cowboy Bebop’u, çeşitli özgür türlerin canlandırıcı bir birleşimi olması nedeniyle büyük beğeni toplamıştı. Her bölümde izleyicinin adrenalinini harekete geçiren çekici caz müziği bir yana, dizi aynı zamanda yalnızlık ve varoluşçu düşünceler gibi evrensel duygularla da ilgileniyordu.
Hazırlayan: Dilara Chabanov | Kaynak
