Etiket Arşivleri: Bilim

“Özünde, özel medya kuruluşları bir ürünü (okurlar ve izleyiciler) başka firmalara (reklam veren kuruluşlara) satan büyük şirketlerdir.” Noam Chomsky, Rızanın İmalatı, Syf. 367. 2018 yılında vizyona giren Marvel filmi Avengers: Infinity War, ilginç bir tartışmanın başlamasına yol açtı. Filmin konusu bilindiği üzere on yıllık inşa sonunda Infinity Saga denilen sürecin sonunu anlatıyordu. İktisat 101 dersinde kısıtlı kaynakların sınırsız ihtiyaçları karşılaması …

Yıldızlararası (Interstellar)‘nın kahramanları, filmin yüz altmış dokuz dakikalık süresinin önemli bir bölümünü teorik fizik üzerine mini dersler vererek harcıyor ve solucan deliğinin kozmik bir kestirme yol olabileceğine dair ezoterik kozmolojik kavramları tanımlıyorlar. Dahası, zaman genişlemesi olarak bilinen görelilik özelliğinin, bir kara deliğin ve onun muazzam kütle çekiminin varlığında zamanın nasıl daha yavaş akmasına yol açtığını açıklıyorlar. Böylece fiziğin gizemlerine yönelik …

Yapay zekânın hızla yaklaştığı göz önüne alındığında, bu teknolojiye sahip bir geleceğin nasıl görünebileceğini belirlememiz oldukça önemli. Hatta Stephen Hawking ve Nick Bostrom gibi bazı tanınmış şahsiyetler, yayımlanan bir açık mektupla gelecekteki süper zeki makinelerin insan kontrolü altında kalmasını sağlamak için ihtiyati tedbirlerin araştırılmasını savunmuştu. Popüler kültürde tasarlandığı şekliyle özerk ve uzman sistemlere sahip bir yapay zekâ henüz mevcut değil. …

“Kimi insanlar yapay zekânın bir gün ayaklanıp insanları ezeceğinden kaygılanıyor. Bence insanın insanı ezmesi için eşi görülmemiş bir araç olarak kullanılma riski daha gerçekçi.” 50 Soruda Yapay Zeka – Cem Say Amerikan patent dairesi başkanı Charles Duell, 1899 yılında, “Artık yeni hiçbir şey yok. İcat edilebilecek her şey icat edildi,” diyerek tarihe geçmiştir. Bugün bakıldığında saçma görünen bu açıklama aslında …

“Samanyolu” dendiğinde, aklınıza gökyüzünü boydan boya geçen süt rengi bir kuşak mı geliyor? Yoksa helezon şeklinde bir gökada mı? Aslına bakarsanız Samanyolu her ikisi… Karanlık gecelerde gökyüzüne baktığımızda göğü bir uçtan bir uca kat eden bulutun Samanyolu adındaki gökada olduğunu biliyoruz. Uzaydaki dev sarmal kollarına bakarken onun içinde bulunduğumuzu ve deryada yaşayıp deryayı bilmeyen balıklar misali, güneşimizi ve onun benzeri …

1995’te yıldızına aşırı yakın yörüngede dolanan bir gaz devinin keşfinden sonra gökyüzü garip ve egzotik ötegezegenlerle dolmuş durumda. (Ötegezegen: Diğer yıldızların yörüngesinde dönen gezegenler.) Üstelik hepsi de birbirinden tuhaf. Sıcak Jüpiterler mi ararsınız, minik-Neptünler mi, yoksa “Süper-Dünya’’lar mı? Hepsi  de mevcut! Ya göğünde iki veya üç güneş doğup batanlara ne dersiniz? Peki, tüm yüzeyi lavlarla kaplanmış olan kayalık gezegenler ya …

Bilimkurgu filmlerindeki sevgi unsurunu yersiz bulanlardan mısınız? “Üf! Drama mı izliyoruz Allah aşkına? Yok mu şöyle katışıksız demir-çelik-elektronik? Ne işi var romantizmin bilimkurgu filmlerinde?” diyenlerden misiniz? Interstellar’daki (2014) baba-kız ilişkisini düşünün. Veya geçenlerde gösterime giren The Midnight Sky’daki (2020) adamla uzay üssünde unutulan kız çocuğunu; adamın ara ara aile geçmişinden kesitler verilmesini… Bunları düşününce, duygusal öğelerin olmadığı bir bilimkurgu filminin …

Mitokondri, hücrelerin içinde bulunur ve enerji sağlayan organellerdir. Enerji üretiminin yanı sıra hücreler arası iletişimde de büyük rol oynar. Beyin hücreleri, kalp, karaciğer ve kaslarda yer alır. Dolayısıyla güçlü mitokondriye sahip olmak, güçlü bir vücuda ve güçlü bir beyne sahip olmak demektir. Uzun uzay yolculukları çeşitli fiziksel sorunlara neden olur. Görünüşe göre hepsinin ortak bir kaynağı var ve bu da …

Elbette en önemli temalar İklim Değişikliği ve COVID-19 aşıları yönündeki araştırmalar olacak. 2020 senesi hem sağlığımızın kıymetini hem de bilimin gücünü anladığımız bir yıl oldu. İki ucu keskin bir bıçak olan bilimin, cahilliğin elindeyken yıkıcılığını 2. Dünya Savaşında nasıl gördüysek, bilgeliğin elindeyken de yapıcılığına en net şekilde 2020 yılında şahit olduk. Yapılan proje duyuruları ve açıklamalar ile mevcut gelişmeler ışığında …

Isaac Asimov bir kitabında, “Tüm zamanların en büyük bilim insanı kimdir?” sorusuna tereddütsüz olarak “Isaac Newton” yanıtını vermişti. Geçenlerde yapılan “bütün zamanların en büyük bilim insanı kimdir?” soruşturmasında ise Einstein’dan sonra ikinci sırada yer alıyordu. Peki, 1642 yılında doğup 1726 yılında ölmüş olan bu büyük bilim dehasının hâlâ bu kadar ön sıralarda yer almasının nedeni neydi? Newton, her biri kendi …