Bilim & Teknoloji

Ne çok insandan duyarız: —Geçen gün falanca yaylaya veya dağa çıktım. O kadar çok oksijen vardı ki nefes alamadım. E, bünye kirli havaya alışkın tabi! Bu yorumun ardından birisi mutlaka ekler: —Onun için dağlarda insanlar yüz yaşına kadar yaşıyorlar. Sohbet boyunca dağ havası ve bol oksijen teranesi tekrarlanır durur. Bu da yine maalesef insanların cahilliğine bir başka örnek teşkil eder. …

Yıldızlar ilginç nesneler. Bulutsuz her gece ortaya çıkarlar. Bulutsuz her gece kör olmayan herkes onları görebilir. Ilık yaz geceleri çiftlerin romantik fonu olurlar. Belki bin yıllar boyunca çöllerde, denizlerde geceleri insanların yönle ilgili tek referansını oluşturdular. Ama kaç kişi o parıldayan şeylerin ne olduğunu merak eder? Kaç kişi onların ne olduğuyla ilgili ortalama doğru bir fikre sahiptir? Güneş’in ancak ortalama …

Türkiye’de bilimin gelişmiyor olmasının sebebi, bilimsel bir kültürün toplumumuzda bulunmuyor olmasıdır. Bilim, sanılanın aksine üstün zekâlı insanların bir araya gelerek ürettikleri, kimsenin anlayamayacağı formüller ve metinler bütünü değildir. İşin resmi tarafının bir kısmı karmaşık formüller ve uzun akademik metinlerden oluştuğu doğruysa da, “bilim” dediğimiz olgunun üretimi, oluşumu, gelişimi, halk içerisinden çıkan meraklı, sorgulayan, düşünen insanların ürünüdür. Dolayısıyla bir toplumda bilimin …

Albert Einstein’ın genel görelilik kuramını özetleyen denklem, pek çok fizikçi için bir güzellik ve zarafet abidesidir. Matematiksel bir gösterim yöntemi olan tensörler kullanılarak yazıldığında 10 denklemi bir arada tek bir denklem olarak yazmak mümkün olsa da hepsini ayrı ayrı açıkça yazmak için sayfalar gerekebilir. Bu arada bu denklemlerin zarif ve güzel olması, onları anlamanın kolay olduğu anlamına gelmiyor. 1907 yılında …

Suudi Arabistan’ın Sophia’ya vatandaşlık vermesi hadisesi gündemde bayağı uzun süre kaldı. Henüz sembolik bir adım olsa da bu olay gelecekte olabilecekler açısından oldukça düşündürücü. Vatandaşlık verilen bir robotun artık hukuki anlamda hak ehliyeti ve cezai ehliyeti var mı? Ya da kendi kararlarını verebilecek ve hatta “öğrenebilecek” bir robot, vermiş olduğu zararlar nedeniyle yargılanabilecek midir? Sorunun doğru bir cevabı yok tabii …

Çin’in ilk uzay istasyonu Tiangong-1‘in birkaç hafta içerisinde Dünya’ya düşmesi bekleniyor; ancak bilim insanları 8.5 tonluk modülün tam olarak nereye çarpacağını belirleyemiyor. ABD destekli Aerospace Corporation, aşağı yukarı Nisan ayının ilk haftasında Tiangon-1‘in Dünya atmosferine tekrar gireceğini tahmin ediyor. Avrupa Uzay Ajansı ise modülün 24 Mart ve 19 Nisan arasında düşeceğini söylüyor. Çin, 2016 yılında Tiangong-1‘in kontrolünü kaybettiğini ve modülü …

Bir buz dünyası. Ama kalın buz tabakasının altında küresel bir tuzlu su okyanusuna sahip. Çorak, soğuk ve bembeyaz bir çöl. Kutuplarından birinde buz volkanı veya gayzer benzeri doğal oluşumlar var. Bu oluşumlardan zaman zaman fışkıran sıvı, kar ve buz şeklinde tekrar yüzeye dökülüyor. Hayır, bir bilimkurgu yazarının yarattığı hayali bir dünyadan değil, Güneş Sistemindeki en ilginç gök cisimlerinden birinden söz ediyoruz: Enceladus‘tan… Satürn’ün …

Tarih çağları sistemi Batı Uygarlığının gelişimini dinsel bir bakış açısından yansıttığı için artık eskimiş kabul edilmektedir. Örneğin “Orta Çağ”da Avrupa dışındaki ülkeler hiç de karanlık çağlarda değildi. Hatta İslam coğrafyası altın çağını yaşıyordu. Bunun dışında bu sistem ne Çin, ne Hint, ne Maya, ne Aztek ne de Afrika uygarlıklarının durumunu yansıtır. Bu nedenle evrensel bir sistem sayılmaz. Alman teologu ve …

Bilim ve bilimkurgu yoğun bir şekilde birbiriyle ilişkilidir. Pek çok bilim insanı ve mühendis, bilimkurgunun bilimde neyin mümkün olduğuna dair kendi hayal güçlerini ateşlediğini kabul etmektedir. (Genç yaşlarımdan itibaren türle ilgilenmem bugün neden geleneksel olmayan bilgisayarları araştırdığımı açıklayabilir.) Ve bilimkurgu yazarları da gelecekteki bilimin olasılıklarından ilham alırlar. Fakat olağanüstü ve sıra dışı bilimsel fikirler nasıl oluyor da ilk etapta bilimkurgu …

Metal Kafa, Black Mirror dizisinin dördündü sezonunun beşinci bölümünün adı. 29 Aralık 2017’de ilk kez izleyici ile buluştu. Teriyer boyutlarında bir hamamböceğini andıran dört bacaklı bir robotla bir kadın arasındaki mücadelenin öyküsünü anlatıyor. Öte yandan Boston Dynamics firmasının Big Dog adını verdiği dört bacaklı robot prototipiyle ilgili ilk video 17 Mart 2008 tarihinde ortaya çıkıyor. Neredeyse on yıl önce! Black …