“Boyut” sözcüğünün bir çok batı dilinde karşılığı olan “Dimension“, Latince’den gelir. Anlamı, “tam tamına ölçmek“tir. Şimdi biz de birkaç ölçme denemesi yapalım: Bir doğrumuz olduğunu ve bu doğru üzerinde bir “X” noktasının yerini, başkalarının da bulacağı şekilde belirtmek istediğimizi düşünelim. Ne yaparız? Önce, doğru üzerindeki herhangi bir noktayı işaretleyip, bu noktayı sıfır noktası olarak adlandırırız. Sonra bir ölçüm yapar ve …
Devamını gör »Bilim & Teknoloji
Reek’lerin Bilimsel Analizi
Bu iri, kaslı, 4 ayaklı (quadropedal) memelilerle ilk olarak Star Wars: Episode II Attack of the Clones‘taki Petranaki arenası sahnesinde Anakin‘ın celladı rolünde tanışmıştık. Daha sonra birkaç çizgi roman ve iOS oyununda karşılaştık. Boyları yaklaşık 2,5 – 4 m arasında değişen 3 boynuzlu canlılardır. Doğal ortamlarında otoburdurlar; ancak aşırı açlık durumunda etobur diyetten yararlanabilirler. Öte yandan kasten kırmızı etle beslenilip avcılık için de …
Devamını gör »Birbirinden İlginç 12 Doğa Fenomeni
İnsanlık tarih boyunca açıklayamadığı pek çok doğa olayıyla karşılaşmıştır ve bunların büyük kısmı gökyüzünde meydana gelmiştir. İnsan, doğası gereği açıklayamadığı olaylara gerçek üstü anlamlar yüklemeye meyillidir. Bu olaylar, kimi zaman metafiziğe kimi zaman da dünya dışı yaşama dayandırılarak izah edilegelmiştir. Ancak doğayı ve onun işleyişini daha iyi kavradıkça bizlere açıklaması yokmuş gibi gelen pek çok olayın ardında yatan dinamikleri öğreniyor ve …
Devamını gör »Yok Olan Gezegen
Güneş sistemimize en yakın gezegen olduğu sanılan Alpha Centauri Bb’nin kayıplara karışması, Dünya boyutunda yeni gezegenler arayan gezegen avcılarının kafasında soru işaretleri oluşturuyor. Yeni bir araştırmaya göre, bize en yakın yıldız sistemindeki Alpha Centauri Bb aslında sadece verilerde görülen bir hayalet gezegendi. Kütle olarak Dünya’ya benzediği düşünülen gezegenin bulunuşu, 2012 yılında Nature dergisinde “dönüm noktası” olarak ilan edilmişti. Transformers ve Avatar’ın bilimkurgu …
Devamını gör »Star Wars’tan İlham Alan Gerçek Bilim
Gerçek hayatta yapılan incelemeler, Ölüm Yıldızı’nın termal egzoz çıkışından çok daha önemli sorunları olduğunu söylüyor. Darth Vader‘in nefes alışından Tatooine‘in çift güneşine, ilhamını Star Wars evreninden alan akademik araştırmalara bir göz attık. Star Wars serisinin son filmi Star Wars: Güç Uyanıyor‘un bizi tekrar uzun zaman önceki çok çok uzak bir galaksiye götürdüğü şu günlerde, çok az kişi film serisinden ilham alan …
Devamını gör »Wow! Sinyalinin Kaynağına Dair Yeni Bir İddia
Yaklaşık 40 yıl önce, uzaydan gizemli bir sinyal aldık. 72 saniye süren bu sinyal o kadar olağan dışıydı ki “Wow! Signal” olarak adlandırıldı ve kaşifi tarafından böyle not edildi. O zamandan beri, bu sinyalin kaynağı bulunamıyor. Kaynağı açıklayabilmek için tuhaf fenomenler, gelip geçici olaylar ve uzaylılar bile öne sürüldü; ancak Floridalı bir profesör başka bir açıklama bulmuş olabileceğini söylüyor. Florida’daki …
Devamını gör »Kurt Gödel ve Eksiklik Kanıtı
Bu yazıda Gödel’in Eksiklik kanıtını elimden geldiğince basit bir şekilde açıklamaya çalışacağım. Kurt Gödel, hiç bir matematik sisteminin tam olamayacağını söyleyen kanıtıyla ün kazanmıştır. Bu kanıta göre, sınırlı bir aksiyomlar(*) kümesiyle başlayan herhangi bir mantıksal sistem (matematik), zorunlu olarak sistem içinde ispatlanamayan ama doğru olan önermeler içerecektir. (**) Gödel şunu da gösterdi: Bir matematik sistemine ait Gödel tipi önermeleri, sisteme aksiyom olarak …
Devamını gör »Mars Kanallarının Bilimsel Tarihi
Edgar Rice Burroughs, Mars hakkında yazmaya karar vermişti. Fakat amacı fantezi türünden ziyade konuyu bilimsel açıdan ele almaktı. Teleskoplar, Ay’ı inceleyebiliyordu; fakat bulutu ve suyu olmayan kraterlerle dolu ölü bir dünyadan başka hiçbir şey gösteremiyordu. Venüs bulutlarla kaplıydı. Merkür gözlem yapmak için güneşe çok yakındı, gaz bulutundan oluşan gezegenlerse fazla uzaktı. Peki ya Mars? Mars her zaman araştırmacıların ilgisini çeken bir dünyaydı. …
Devamını gör »Bir Ölümün Hikâyesi: Laika
Sokak köpeği Laika, Dünya çevresinde yörüngeye oturan ve gerçek anlamda uzaya çıkan ilk dünyalı oldu. Fakat bu ünvanın bedelini hayatıyla ödemesi gerekti… Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, 4 Ekim 1957 tarihinde Sputnik adlı uyduyu uzaya fırlattı. Dünya’nın çevresinde yörüngeye oturan ilk uyduydu. Yerküreden uzaklığı 230-942 km arasında değişen bir yörüngeye oturmuştu ve bir turunu 96 dakikada tamamlıyordu. Aslında ufacık bir kapsüldü …
Devamını gör »Geleceğin Karayolları Nasıl Olacak?
Otomobil üreticileri araçlarında en son teknolojiyi kullanmak için birbirleriyle yarışırken, üzerinde bu otomobillerin kullanıldığı yolların aynı hızla geliştiği söylenemez. Ama şimdi iki Hollandalı bu durumu değiştirmeye; sürücüleri hava koşulları hakkında uyaran, elektrikli araçları yolda giderken şarj eden, araçların rüzgarını elektriğe dönüştüren ‘akıllı yollar’ yapmaya çalışıyor. Bu iki adamdan biri, tuhaf projeleriyle tanınan sanatçı Daan Roosegaarde, diğeri ise Heijmans inşaat firmasının …
Devamını gör »