Etiket Arşivleri: Bilim

Kan Gruplarının Keşfedilme Hikâyesi

İnsanların %85’i A ya da O kan grubunu taşıyor, geri kalan %15 ise B ya da AB… Bu kan gruplarının nasıl keşfedildiğini hiç düşündünüz mü? Eğer öyleyse hadi gelin bu konuda bir yolculuğa çıkalım. Yolculuğumuz, insanlığın başlıca ölüm nedenlerinden biri olan kanamalarla başlıyor. Tarih boyunca insanlar savaştı ve doğum yaptı, çocuklarının başına olmadık kazalar geldi. Ameliyat, doğum ve kazalarda kan …

Devamını gör »

Samanyolu ile Andromeda Birleşirse: Samandromeda

Samandromeda Galaksisi, Samanyolu ve Andromeda galaksilerinin gelecekteki büyük çarpışmasının sonucudur. Aslında bu olaya çarpışma değil de “kaynaşma” demek daha doğru olur. Tabii hemen heyecana kapılmayın, çünkü iki galaksinin kaynaşması ya da birleşmesi günümüzden milyarlarca yıl sonra gerçekleşecek. Evren yaklaşık on dört milyar yıl önce oluştuğundan beri hiçbir parçası yerinde durmuyor, oradan oraya savruluyor ve daima hareket ediyor. Gezegenler, yıldızlar ve …

Devamını gör »
alan turing

Alan Turing’in 1951 Tarihli BBC Konuşması: Sayısal İşlemciler Düşünebilir mi?

Sayısal işlemciler (bilgisayarlar) sıklıkla mekanik beyinler olarak tanımlanmıştır. Muhtemelen bilim insanlarının çoğu bu tanımı medya abartısı olarak alacaktır ama bazıları için bu gerçek bir sorudur. Bir matematikçi karşıt görüşü oldukça güçlü bir ifadeyle yüzüme karşı dile getirdi, “Bu makinelerin beyin olmadığı söyleniyor, ama sen de ben de biliyoruz ki öyleler.” Bu konuşmada çeşitli olası bakış açılarının arkasındaki fikirleri açıklamaya çalışacağım, …

Devamını gör »
evrenharita

Uzay Ne Kadar Boş? Uzayın Yoğunluğu Nedir?

Uzayda bir metreküp hacme kaç tane atom düşüyor? En basit ve klasik cevap şu: Yerine göre değişiyor. Ancak biraz daha derine inebiliriz. Galaksiler arası boşlukta metreküp başına sadece birkaç atom yer alır. Yani buna göre komşumuz Andromeda Galaksisi ile Samanyolu arası pek bir boş, pek bir tenha diyebiliriz. Fakat Güneş Sistemi ve dolayısıyla Dünya çevresindeki uzayda ise parçacık yoğunluğu oldukça …

Devamını gör »
Einstein

Albert Einstein’ın Çığır Açıcı Buluşları

1955’teki ölümünün üzerinden geçen onca zamana rağmen, Einstein’ın çığır açıcı buluş ve düşünceleri insanlığı etkilemeyi sürdürüyor. Times dergisi, 1999 yılında Einstein’ı “Tüm zamanların en büyük bilim insanı” ilan etti. Peki, bu payeyi hak etmek için ne yapmıştı? Esasında Einstein’ın fikirleri 20. yüzyıl bilimiyle öylesine iç içe geçmiştir ki, onun adını anmadan hiçbir önemli bilimsel kavramdan bahsetmek mümkün değildir. Genelde E=mc² …

Devamını gör »
insan evrim yapay zeka

Hiperzekâ Çağı Notları

“Biz ancak başlangıç olabiliriz, bütün kosmozun bilinç kazandığı bir sürecin başlangıcı.” -Novasen: Yaklaşan Hiperzeka Çağı – James Lovelock Yapay zekâ, sıklıkla bahsi geçen ve her geçen gün insanlığın geleceğini belirleme hususunda önemini arttıran elzem bir kavram. Köklü değişimlerin önünü açarak yepyeni bir çağın kapılarını ardına dek açması oldukça muhtemel görünüyor. Bu çağı, James Lovelock’ın deyimiyle Hiperzeka Çağı olarak isimlendirmek de …

Devamını gör »

Karanlık Enerjinin Kaynağı Süper Kütleli Kara Delikler mi?

Bu yeni hipotez, evrenin büyük gizemlerinden birini açıklamayı hedefliyor. Kısa süre önce yapılan bir çalışma, kozmologlar tarafından evrenin genişlemesini hızlandırdığı düşünülen gizemli karanlık enerjinin, galaksilerin merkezindeki süper kütleli kara deliklerden meydana gelebileceğini ortaya koydu. Çalışma eğer doğruysa, fiziğin en akıl almaz kavramlarından ikisi olan kara delikler ile karanlık enerjiyi birbirine bağlayacak ve karanlık enerjinin kaynağının on yıllardır burnumuzun dibinde olduğunu …

Devamını gör »
dunya cekirdek magma

Sismik Dalga Verileri, Dünya’nın Çekirdiğine Dair Yeni Bilgiler Sunuyor

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden (ANU) sismologlara göre, depremlerin neden olduğu sismik dalgalardan elde edilen veriler, Dünya’nın iç çekirdeğinin en derin kısımlarına yeni bir ışık tutuyor. Araştırmacılar, bu dalgaların Dünya’nın iç çekirdeğine nüfuz ettiği ve içinden geçtiği farklı hızları ölçerek, Dünya’nın içindeki en iç çekirdek (İng: “Innermost Inner Core” veya kısaca “IMIC”) olarak bilinen ayrı bir katmanın kanıtlarını belgelediğine inanıyor. Buna göre …

Devamını gör »

Uzay Keşfinin Geleceğini Değiştirebilecek Bilimkurgu Fikirleri

Geçen yıl küçük bir helikopter Mars’ın üzerinde uçtu, NASA uzay aracı bir asteroide çarptırıldı ve James Webb Uzay Teleskobu evren hakkında büyüleyici yeni bilgiler ortaya çıkardı… Uzun yıllar önce bilimkurgu fikirleri gibi görünen bu görevlerin hayata geçirilmesi yıllarca araştırma ve test gerektirdi. Teknolojik ilerlemeler ve bilimsel buluşlar, kozmosu gözlemlememizin ve araştırmamızın şeklini değiştirdi. Uzay keşfi gelecek on yıllarda nasıl değişecek …

Devamını gör »
simulasyon evren

Bir Simülasyonda Yaşayıp Yaşamadığımız Kanıtlanabilir mi?

Fizikçiler öteden beri evrenin nasıl olup da yaşama elverişli koşullara kavuştuğunu açıklamaya çalışıyor. Nasıl oldu da fizik kanunları ve sabitleri, yıldızların, gezegenlerin ve sonunda da yaşamın gelişebileceği belirli değerlere sahip olabildi? Örneğin sürekli genişleyen karanlık enerji, teorilerin ortaya koyduğundan çok daha zayıf ve böylece maddeler parçalanıp dağılmak yerine bir arada kalabiliyor. Söz konusu sorulara verilen en popüler cevaplardan ilki, sonsuz …

Devamını gör »