Tekrar Basılması Gereken Bilimkurgu Kitapları #1

Türkiye’de bilimkurgu yayıncılığının geçmişi 1950’li yıllara dek dayanır. O yıllarda Çağlayan Yayınevi tarafından çıkarılan 10 kitaplık “Yeni Dünyalarda” serisi ile dünyanın önde gelen bilimkurgu yazarları Türkçede ilk kez okunur. 70’li yıllara gelindiğinde Okat Yayınevi’nin 16 kitaptan oluşan “Uzay Serisi” karşılar okuru, 80’li yıllarda ise Baskan Yayınları’nın 25 kitaplık “Kurgu-Bilim Dizisi” ile birlikte bilimkurgu iyiden iyiye ülke okurunun zihninde yer etmeye başlar. 90’lı yıllardan başlayarak 2000’li yılların ilk dönemlerine dek bayrağı devralacak yayınevi Metis’tir. Öncekilerden çok daha büyük çaplı bir projenin altına imza atan yayınevi, 33 kitaptan oluşacak olan “Metis Bilimkurgu” dizisini başlatır. Planda devam etmek varken, yayınevi yetkilileri satış rakamlarını bahane ederek diziyi sonlandırma kararı alırlar.

Günümüze gelindiğinde ise İthaki’nin ülke tarihinin en büyük bilimkurgu yayıncılığına imza attığı söylenebilir. 2015 yılında başlattığı “Bilimkurgu Klasikleri Dizisi” 54 kitaba ulaşarak yoluna emin adımlarla devam ederken, Ayrıntı Yayınları’nın başlattığı “Bilimkurgu Dizisi” de 10 kitaba yaklaşarak İthaki’yi takip eder. Bunlar haricinde Alfa Yayınları da türün en büyük yazarlarından birkaçının bütün eserlerini basma kararı alarak bilimkurguya hizmet ederken, küçük yayınevleri de tek tük çıkardıkları bilimkurgularla türün okurlarını mutlu etmeyi sürdürüyor. Tüm bu yaşananlara rağmen ülkemiz sınırları içinde hâlen kimi yazarların pek çok eserine ulaşmak mümkün değil. Birçoğu seneler evvel tek baskı yaptıktany sonra yeni baskı yüzü görmediği için tükenmiş ve günümüz okurlarına ulaşamaz olmuşlardır. Türün revaçta olduğu, okurlarının arttığı ve ülke genelinde bilimkurgu yayıncılığının yaygınlaştığı bu dönemde tekrar baskı yapması gereken 12 bilimkurgu eserini bir araya getirdiğimiz bu yazı, ilgili okurlar için bir rehber niteliği de taşıyor…

Yakın Geleceğin Mitosları – J.G. Ballard

1993 yılında Ayrıntı Yayınevi tarafından basılan bu öykü derlemesi, James Graham Ballard‘ın ülke sınırları içinde tanınır olmasını sağlasa da, popüler bir yazar hâline getirmemiştir. Sonraki kitaplarıyla birlikte de yazarın başarı elde edemediğini ve türün okurları tarafından bile çoğu zaman önemsenmediğini söylemek mümkün.

Belki de bu kitap için yanlış bir dönemdi. Yeni baskı yapması ve içindeki harikulade öykülerin yeniden görünür kılınması dileğiyle. Sel Yayınları’nın yazarın eserlerini bastığı düşünüldüğünde bu ihtimal çok da uzak olmasa gerek.

İşte Tanrılar – Isaac Asimov

(Yeni Baskısı Yapıldı)

Türkiye’de bilimkurgu dendiğinde akla ilk gelen yazarın Isaac Asimov olması şaşırtıcı değildir, zira ülkemizde en çok eseri basılan yazar da yine kendisidir. Fakat son yıllarda Asimov’un başına gelen talihsizlik muhtemelen hiçbir bilimkurgu yazarının başına gelmemiştir.

Eserlerinin telifleriyle alakalı çıkan problemler sonucunda Vakıf serisinin kitaplarının yayımlanması yarım kalmış ve diğer onlarca eseri de yine basılamama sorunuyla karşı karşıya kalmıştır. İlk olarak 1985’te Altın Kitaplar’ın yayımladığı eser, aradan geçen 35 yıldır yeni baskı yüzü göremedi. Umarız yakında telif sorunları çözüldüğünde Hugo ve Nebula ödüllü bu başyapıta yeniden kavuşabiliriz.

Cennetin Çeşmeleri – Arthur C. Clarke

(Yeni Baskısı Yapıldı)

Öykü ve romanlarıyla bilimkurgunun unutulmaz isimlerinden olan Arthur C. Clarke‘ın talihsizliği ise eser teliflerinde değil, günümüz yayıncılık camiasının onu henüz yeterince tanımıyor olmasında yatıyor. 80’li ve 90’lı yıllarda birçok yayınevi tarafından eseri basılan yazarın gününüzde ulaşabildiğimiz kitaplarının sayısı 2’yi geçmiyor.

Bir Uzay Destanı, Rama gibi serileriyle klasikleşen yazarın bu serilerine ek olarak yeniden gün yüzüne çıkması gereken eserlerinden biri ise 2000 yılında İthaki Yayınları’nın Cennetin Çeşmeleri ismiyle yayımladığı kitabı.

Yer Açın! Yer Açın! – Harry Harrison

(Yeni Baskısı Yapıldı)

Ülke sınırları içinde yalnızca 3 romanı basılan Harry Harrison, Amerikan bilimkurgu yazarları arasında kendine özgü stiliyle fark yaratan yazarlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Metis Bilimkurgu Dizisi kapsamında yayımlanan eserlerinden biri ise 1996’da okurlarla buluşan Yer Açın! Yer Açın! isimli bu klasiği.

Günümüzde hiçbir yayınevinin eserlerinin teliflerini almak gibi bir niyeti olmadığı düşünüldüğünde, daha uzun yıllar Hary Harrison eserlerinden mahrum kalacağız gibi görünüyor. Kısa bir süre içinde yanılmak dileğiyle.

Cam Kule – Robert Silverberg

Ülkemizde değeri henüz net olarak anlaşılamayan yazarlardan biri ise Robert Silverberg‘tür. Şimdiye dek yalnızca 3 romanı ve birkaç öyküsünü okumuş olsak da, eserleriyle bilimkurgu edebiyatına büyük hizmetlerde bulunmuş bir yazardır Silverberg.

Cam Kule ise onun yazınının en iyi örneklerinden biridir şüphesiz. Listedeki diğer eserlere göre basılma yılı daha yeni olsa da, kaderleri benzerdir. 2014’te İthaki Yayınları’ndan çıkan kitabın günümüzde güncel bir baskısı bulunmuyor. Dileriz tez zamanda bu yanlıştan dönülür ve yeniden Silverberg okuyabiliriz.

Mevki Uygarlığı – Robert Sheckley

(Yeni Baskısı Yapıldı)

İlk olarak Metis Bilimkurgu Dizisi içinde adını duyduğumuz Robert Sheckley‘nin bu eseri 1995 yılında ilk baskısını yaptıktan sonra kayıplara karıştı ve bir daha da kitapçı raflarında görünmedi.

Bir distopya klasiği olan kitap Sheckley’nin dehasını yansıtırken, bilimkurguya gönül veren okurlar için de muhteşem bir okumalık vaat ediyor.

Ralph 124C41+ – Hugo Gernsback

Amerika’da bilimkurgu yayıncılığının en önemli isimlerinden biri ve aynı zamanda Hugo Ödülü’nün isim babası olan Hugo Gernsback‘in ömrü boyunca yazdığı 2 romandan biri olan Ralph 124C41+, Atılgan Yayınları tarafından 2001’de yayımlandı.

Romanında geleceğe dair müthiş öngörülerde bulunan ve bunu naif bir aşk öyküsü ekseninde anlatan Gernsback’in de ülkemiz raflarında yeniden boy gösterme zamanı geldi de geçiyor.

Triton – Samuel R. Delany

Bilimkurgunun kaliteli kalemlerinden biri olan Samuel R. Delany de ülkemizdeki şanssız yazarlar kervanına katılmıştır. Birçok iyi eseri bulunan yazarın dilimize kazandırılan tek romanı “heteretopya” türünün başyapıtı olarak anılan Triton’dur.

2000 yılında Metis Yayınevi’nin bilimkurgu dizisi kapsamında yayınladığı kitap aradan geçen 20 yılda başka hiçbir yayınevinin dikkatini çekmemiş olacak ki, yeni baskıya hasret kalmış bir hâldedir.

Maymun ve Öz – Aldous Huxley

(Yeni Baskısı Yapıldı)

Cesur Yeni Dünya romanıyla Kara Dörtleme olarak anılan ve distopya türünün başyapıtlarından birine imza atan Huxley‘nin Maymun ve Öz isimli romanını Türkiye’de sadece çok küçük bir azınlık biliyordur, okuyan kişi sayısı ise daha da azdır.

2004 yılında İthaki Yayınları tarafından basılan bu roman, değindiği konu itibarıyla güncel baskı yapması ve gündemde kalması gereken eserlerden biri olarak öne çıkıyor.

Gelecekbilim Kongresi – Stanislaw Lem

(Yeni Baskısı Yapıldı)

Bilimkurgu edebiyatının Avrupa temsilciliğinin en büyük ismi Stanislaw Lem‘in başyapıtlarından biri olan Gelecekbilim Kongresi ilk olarak 2000 yılında İletişim Yayınları’ndan, sonra ise 2014 yılında Cem Yayınevi’nden çıktı.

Günümüzde kitaba ulaşmak mümkün olmasa da, Alfa Yayınları’nın yazarın bütün eserlerini yayımlamaya başlamış olması akıllara bu romanın da kısa bir süre içinde basılacağı fikrini getiriyor. Bekleyip göreceğiz.

Şimdi ve Daima – Ray Bradbury

(Yeni Baskısı Yapıldı)

Öykü ve romanlarıyla bilimkurgunun en üretken yazarlarından biri olan Ray Bradbury‘nin iki novellasının yer aldığı bu kitap, 2010’da İthaki Yayınları tarafından Türkçeye kazandırılmıştı.

Bu iki uzun bilimkurgu öyküsü yazarın diğer öykü derlemelerinde bulunmadığından, yeniden okuyabilmek için yeni baskısının elzem olarak görüldüğü kitaplardan biri olarak bu listede kendisine yer buluyor.

Rossum’un Evrensel Robotları – Karel Capek

(Yeni Baskısı Yapıldı)

Bir tiyatro metni olan ve dünya literatürüne “robot” kelimesini armağan eden bu yapıt, Çek yazar Karel Capek tarafından kaleme alınmıştır. 1920’de yazılan eser 2013 yılında Türkçe çevirisiyle raflardaki yerini almış olmasına rağmen kısa bir süre sonra baskısı tükenmiş ve kitap ulaşılamaz olmuştur.

Böylesi önemli bir eserin yeniden görünür olması ise sadece bilimkurgu okurlarını değil, her edebiyatseveri memnun edecektir.