Bilim & Teknoloji

“Hümanizm” kelimesinin kökeni, Latince insan anlamına gelen “Humanus” kelimesine dayanmaktadır. Humanus’tan da “İnsan Doğası” anlamına gelen “Humanitas” kelimesi türetilmiştir. Dilimize de Fransızca’dan (Humanisme) geçmiştir. İnsanları, değer yargılarını, ihtiyaçlarını, ilgi alanlarını, kabiliyetlerini, özgürlüklerini ele alan ve yücelten laik ahlak sistemi olarak tanımlanmaktadır. 14. yüzyıldan itibaren İtalya’da ilk belirtileri görünen, Rönesans hareketiyle ortaya çıkan bu öğretiyi benimseyen kişiler, özellikle Antik Yunan dönemi …

Bir zamanlar Kıbrıs adasında Pygmalion adında bir heykeltıraş yaşardı. Bu adam mesleğine âşıktı. Hayattaki tek zevki heykelleriyle zaman geçirmek ve onlarla ilgilenmekti. Bir gün fildişinden bir kadın heykeli yaptı. Bu heykel o kadar güzel ve etkileyiciydi ki, Pygmalion kendi yaptığı heykele âşık oldu. Onu bütün kalbiyle sevdi ancak heykel cansız olduğu için bu garip heykeltıraşın sevgisine karşılık veremiyordu. Bir gün …

Bunca süredir “hayattan” bahsedip de, bizim bildiğimiz anlamıyla hayat için neden suyun gerekli olduğu üzerine konuşmamak, yanlış olacaktır. Bu sebeple bu yazımızda biraz suyun, bizim bildiğimiz anlamıyla hayat için neden bu kadar önemli olduğu üzerine duracağız. Öncelikle suyu bir molekül, yani kimyasal bir madde olarak tanıyacağız, ondan sonra hayat için önemine geçeceğiz. Bir Kimyasal Olarak Su Oksijen ve Hidrojen atomları …

Bir bilim insanının evrensel bilime katkısı ve uluslararası yayın sıralamasındaki yerinin belirlenmesi amacıyla belirli yıl aralıklarında ve kümülatif olarak ülke karşılaştırması, bilim dalları karşılaştırması, dünya bilimine katkı oranı vb. gibi çeşitli alanlarda bilgiler elde edilmelidir. SSCJ, SCI-Exp, AHCI indeksli dergilerde yer alan yayınların sayısı ve yayınlara yapılan atıf sayısı; dünya bilimine katkı oranını belirleyen en önemli parametrelerdir. Doğal olarak, bu …

Son yıllarda yapay zekâ alanında yapılan çalışmalar, bu alanın ilerleyen yıllarda adından daha fazla söz ettireceğini gösteriyor. Özellikle Sophia ile robotik, ifadesiz yüzlerin yerini insanların tüm duygu ve düşüncelerini yansıtan samimi suretlerin alması insanın takındığı yaratıcı tavrın belirli oranda başarı sağladığının kanıtı. Ayrıca yaşanan gelişmeler ve potansiyel fırsatlar, bu alanın ucunun ne denli açık olduğunu da ortaya koyuyor. Yaklaşık 160 …

İnsanoğlu metali ilk kez ıslah edişinden bugüne maddenin yorumlanmasına epey kafa yormuş ve bu uğurda mesai harcamıştır. Felsefe, sanat, edebiyat, mimari vb. alanlarda sürekli olarak insanın (özne) ve maddenin (özdek) arasındaki ilişki irdelenmiştir. Ateşi kullanan ilk insan incelendiğinde ise, bunun tesadüfi olduğu lakin temelde itici bir merak güdüsünün rol aldığı görülebilir. Korkunun, kaygının ve hatta saldırganlığın ardında bilinmeyene duyulan önlenemez …

İnsanı dünya üzerindeki diğer canlılardan ayıran en büyük maharetlerinden biri de alet kullanmayı öğrenmesi ve bu yeteneğini sürekli olarak farklı amaçlar için geliştirmesi olmuştur. İnsanlar, binlerce yıl boyunca birçok işi elleri ile gerçekleştirdiler. Bunun yanında bazı aletler de geliştirdiler. Ancak bu aletler “Sanayi Devrimi“ne kadar insanın sadece fiziksel uzantısı olmaktan öteye gidemedi. Dolayısıyla bu döneme kadar insanoğlunun geliştirdiği tüm cihazlar yine …

Biyolojik Ritm, bir canlının ya da biyolojik olgunun belirli aralıklarla, bir frekans dahilinde tekrarlanmasına denir. En güzel örnek, uyku döngümüzdür. Günün belirli saatlerinde uyur, belli saatlerinde uyanık kalırız ve bunu sürekli tekrar ederiz. Bir diğer örnek, vücut sıcaklığı ritmidir ve gün içerisinde belirli şekillerde ve sürekli olarak vücut sıcaklığı değişimi yaşanır. Ayrıca bu sadece organizma düzeyinde değil, çevresel boyutta da …

Dopamin, sinir sistemimizde bulunan en önemli nörotransmitterlerden biridir. Derin beyin çekirdekleri olan Substantia nigra ve Ventral tegmental alandan başlayıp; frontal lobumuz boyunca yayılır. Ve dopaminin bu dağılımı, insan davranışının temellerinden birini oluşturur: Ödül ve motivasyon sistemi. Bir davranışı baştan sona planlayıp gerçekleştirmemiz, ancak Ödül sisteminin aktif bir şekilde çalışmasıyla mümkün olur. Bu davranış, en yaşamsal beslenmeye dair de olabilir, cinsel …

“Gözlenebilir Evren” terimini mutlaka duymuşsunuzdur. Evren içerisinde herhangi bir noktadan, herhangi bir yöne doğru bakıp, teorik olarak görebileceğiniz en uzak mesafelerin oluşturduğu küre, sizin “Gözlenebilir Evren“inizdir. Bunun için özel bir terime sahibiz, çünkü ışığın hızı sabit. Dolayısıyla, ışığın Evren içerisinde ilk defa var olduğu andan, bize ulaşana kadar geçebilecek süre de belirli: En güncel analizlere göre 13.82 milyar yıl. Dolayısıyla, …