Bilim & Teknoloji

Uzaylılar nerede? Onlara altın plak gönderdik, Mars’ta ve diğer gezegenlerde onları aradık; vargücümüzle onlardan bir sinyal arıyoruz ama sonuç: Sıfır. Korkunç bir ihtimali de gözardı etmemek gerek: Ya hepsi iklim değişikliği yüzünden öldüyse? Bu bizim için hiç iyi olmaz çünkü hem uzaylı arayışımız boşa geçmiş olacak, hem de bu sonun bizim de başımıza gelme olasılığı bir hayli fazla. Astrobiology dergisinde …

Tarih 25 Haziran 2018. Viyana’daki 800 yıllık Hofburg Sarayı, gene bir “taç giyme” törenine ev sahipliği yapıyor. Yalnız bu sefer önceki törenlerden birkaç küçük farklılık var; taç giyen liderimiz Dünya’daki herhangi bir toprak parçası ya da devlet üzerinde hak iddia etmiyor. O, uzayda kurulan ilk devletin, Asgardia’nın lideri olarak Dünya’ya takdim ediliyor. Azeri kökenli Rus havacılık mühendisi ve girişimci Igor …

Teknolojinin gelişmesi eğitimin sunum ve işleniş yöntemlerini her geçen gün dönüştürse de, halen dünyanın tamamı diyebileceğimiz bir çoğunluğunda okul eğitimi yüzlerce yıldır değişmeyen bir ana yapıda sürmekte. Fiziksel bir binadaki sınıflar, bu sınıflara her sabah evlerinden kalkıp gelen öğrenciler ve başlarında –kendileri de evlerinden kalkıp gelmiş-  dersleri anlatan öğretmenler. Bu klasik üçlemeyi aşan kimi vizyoner örnekler ise, gelecek yüzyılda eğitimin …

Galieo Galilei (1564-1642) Dünyanın İki Esas Sistemi Üzerine Diyaloglar (1632) ile Hareket Kanunları ve Mekanik (1638) adlı eserleriyle bilimin yönünü değiştirmiştir. Bu çalışmalarının sonucunda klasik mekaniğin temellerini atmış ve güneş merkezli astronomi sisteminin fiziğini geliştirmiştir. Ayrıca teleskop, mikroskop ve termoskop aletlerini de icat etmiştir. Galileo, Kopernik’in sistemini ilerletmiş ve Kepler’in çalışmalarına da ilham vermiştir, fakat ne yazık ki çalışmaları 1890’lı …

Enerji… İnsanlığın bitmeyen ihtiyacı. Kişi başına düşen enerji tüketimi, gelişmiş ülkeleri gelişen ve gelişmemiş ülkelerden ayıran bir mihenk taşı. Örneğin Dünya nüfusunun %5’ini bile oluşturmayan ABD tüketilen tüm enerjinin %25`ini harcıyor. Aynı şekilde uygarlıkları da tükettikleri ya da elde ettikleri enerjiye göre sınıflandırmak mümkün. İsmini duymuş olabileceğiniz Kardashev Cetveli tam da bunu yapıyor. Tip I olarak adlandırılan uygarlıklar üzerinde yaşadıkları …

Norveç‘in başkenti Oslo, yakın zamanda dünyanın en sürdürülebilir kentine ev sahipliği yapabilir. Oslo Havaalanının yanında yer alacak bu muhtemel kent, çevre dostu teknolojileri kullanacak ve tüm enerjisini yenilenebilir şekilde kendisi üretecek. Haptic Architects ve Nordic Office of Architecture, Oslo Havaalanı Kenti (OAC) adı verilen bu sürdürülebilir kenti kurmak için hazırladıkları planları yayınladı.  OAC, sadece kentin içinde üretilen enerjiyi tüketecek ve …

Bütün elektronik beyinlerin ve bu beyinleri çalıştıran algoritmaların sorunu hep aynı: Döngüseller. Yani çalışabilmeleri için bir başlangıç noktasına geri dönmeleri gerekiyor. Bir algoritma başlangıç noktasına dönmeden önce sayılı işlem yaparak sonlu sayıda yolu tüketmek zorunda. Yani algoritmalar sonlu olmalı. Bunun istisnası, kendin kendini çağıran (rekürsif) algoritmalardır ki yapay zekâ dillerinin pek çoğu bu tür alt yordamlar kullanır. Kendi kendini çağıran …

Bu tip bir soru, bir yerde termodinamiğin 1. yasasını ihlal etmeyi hedeflemektedir. Sorunun özünde şu yatar: Eğer ki bir hidroelektrik santralinden suyun akışı ile elektrik elde ediyorsak, pompayla akan suyu yukarı gönderip tekrar tekrar akıtsak sonsuz enerji elde edemez miyiz? İnsanlık, sınırsız enerjinin hayalini her zaman kurmuştur, buna dair bugüne kadar birçok yalan söylemiştir (YouTube’da bolca örneğini görebilirsiniz); ancak bu …

Bilimkurgu eserlerinde bilimsel argümanlara dayanılarak kurgusal dünyalar yaratılır, ayrıca ilgili argümanları işlerken de içinde bulunulan zaman çizgisinde oynamalar yapılır; geleceğe ve hatta geçmişe gidilir. Bilimsel argümanların gerçekçiliği de yazarın inisiyatifine kalmıştır. Şöyle ki; yazar detaylar için yaratıcılığından faydalanabilir. Zamanda yolculuk, ışınlanma ve hatta ölümsüzlük gibi unsurlar işte bu bahsi geçen konulara örnektir. Kısacası zamanda yolculuk yapan bir karakterin yaşadığı sürecin …

Bilimkurgu ve hayal evreninin bir köşesi, kahramanın boyutlarının çevresine göre değiştiği, yolunun bazen devler ülkesine bazen de Liliput’a düştüğü eserlere aittir. Ant-Man’in dahil olduğu kahramanın küçüldüğü köşe çoğunlukla bilimkurguya aittir. Küçülmenin getireceği problemleri “Ant-Man’in Bilimsel Analizi”nde yazmıştım. Bu köşenin tam karşısında ise bilimkurgunun ve B filmlerin vazgeçilmezi dev canavarlar var. King Kong‘tan Dune‘un dev Kum Solucanları‘na, Godzilla‘dan Yüzüklerin Efendisi‘ndeki Olifant‘a …