Yaşayan Bilimkurgu Ustası: Joe Haldeman

Cem Can 25 Ocak 2018 Yazarlar Bir yorum bırakın

9 Haziran 1943 yılında Oklahoma’da dünyaya gelen yazar, çocukluğunu ailesi ile birlikte çok fazla dolaşarak geçirdi. Puerto Rico, New Orleans, Washington DC, Maryland gibi yerlerde yaşayarak, her seferinde okula yeni çocuk olarak başlamak zorunda kaldı. 1967 yılında Astronomi dalında Maryland Üniversitesi’nden mezun oldu. Yüksek lisansına matematik ve bilgisayar bilimleri bölümünde başlamış olsa bile okulu bıraktı ve aynı yıl askere alındı.

“Savaşın kesinlikle uzak durmanız gereken bir şey olduğunu düşünüyorum,” diyor Haldeman. Askere alım bürosuna gittiğinde bir ordu laboratuvarında test tüplerini temizlemeyi düşünen bir bilimsel asistan olmak için kayıt yaptırıyor ve bugün bile eğer savaşta belirli bir görev alabilseydi, savaşa gönderilmesinin verdiği zararları hafifletebileceğini inandığını belirtiyor.

Askere alınması ile Vietnam savaşına katılan yazar, buradan 27 yara, sayısız hatıra ve “Purple Heart” madalyası ile geri döndü. “Tüm savaş deneyimlerim, bilimkurgu tecrübelerimle iyileşti,” diyor bir röportajında Haldeman ve 1972 yılında 122 sayfalık “War Year” isimli ilk kitabını bastırmayı başarıyordu. Bu arada Iowa Üniversitesi’nde “Writers’ Workshop”’a katılıyor ve diğer taraftan da kendisini ünlüler arasına sokan “The Forever War (Bitmeyen Savaş)”’ı yazıyordu. Haldeman’ın kendi sözleriyle Bitmeyen Savaş, gerçekte felsefesi birbirinden farklı olan insanların birlikte çalışma zorunluluğunu anlatıyordu.

Haldeman, Bitmeyen Savaş’ı yayımlamaya çalıştığı sıralarda bilimkurgu savaş hikayelerinde erkeksilik vardı; seks yoktu ve tanrı etkisi fazlasıyla hissediliyordu. Haldeman, bu kalıba uymamıştı. Romanı kadın karakter içeriyor, orduyu toplumun geri kalanından ayırıyor ve Haldeman’ın savaş hakkındaki düşüncelerini yansıtıyordu. Bu durum kitabı yayımlama umutlarına darbe vuruyordu. Öyle ki, ofisine döndüğünde kendine gösterilen ve kitabı geri çeviren 17 yayınevini hâlâ hatırlıyor. Bir noktada, editörlerden biri ona şöyle diyor: “Dinle Joe. Bazı türler hiç karışmamalıdır. Mesela bilimkurgu ve kadınlar…”

Sonunda bir başka bilimkurgu yazarı Ben Bova ile tanıştı. Hikayenin anlatmaya değeceğine onu inandırdı, biraz tartışmanın ardından kitap St. Martin Press tarafından alındı. Joe Haldeman, 1974 yılında yayımlamayı başardığı bu kitabıyla askeri bilimkurgu tarzının önde gelen yazarları arasına girerken, aynı yılın Hugo ve Nebula “En İyi Roman”, Locus “En İyi Bilimkurgu Romanı” ödüllerini de alıyordu. Daha sonra bu romanı seriye çevirdi ve “Bitmeyen Barış” ve “Bitmeyen Özgürlük” adları ile iki devam kitabı yayımladı.

1975 yılında “Writers’ Workshop”’u bitirerek Güzel Sanatlar Yüksek Lisansını tamamladı. 1977 yılında “Planet of Judgment”, 1979 yılında “World Without End” isimli, orijinal Star Trek dizisine dayanan iki roman kaleme aldı. Yazarın bir senaryosu Hollywood tarafından filme aktarıldı. Düşük bütçeli bir bilimkurgu filmi olan “Robot Jox”, 1989 yılında çekildi. Ancak Haldeman ortaya çıkan filmden pek memnun değildi. Film hakkında, “İyi başlayan ama beyin hasarıyla devam eden bir çocuğum vardı sanki,” dedi.

Haldeman, dönüşümlü olarak Gainesville, Florida ve Cambridge, Massachusetts’te ikamet ediyor. 1983’ten beri Massachusetts Institute of Technology’de öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır. Yirmiden fazla romanı, birçok ödülü bulunan yazar, 2010 yılında Damon Knight Memorial Grand Master Ödülü aldı ve 2012 yılında da Science Fiction Hall of Fame’e kabul edildi.

Kazandığı Ödüller:

Hugo Ödülü: