Etiket Arşivleri: Albert Einstein

Albert Einstein’ın genel görelilik kuramını özetleyen denklem, pek çok fizikçi için bir güzellik ve zarafet abidesidir. Matematiksel bir gösterim yöntemi olan tensörler kullanılarak yazıldığında 10 denklemi bir arada tek bir denklem olarak yazmak mümkün olsa da hepsini ayrı ayrı açıkça yazmak için sayfalar gerekebilir. Bu arada bu denklemlerin zarif ve güzel olması, onları anlamanın kolay olduğu anlamına gelmiyor. 1907 yılında …

Bilimkurgu roman ve filmlerinden hoşlanan okur ve izleyiciler için bilimin kendisi de çoğu zaman heyecan verici, ilgi duyulan bir alandır. Aynı şekilde bu türde eser ortaya koyan sanatçıların büyük bir kısmının bilimle amatör veya profesyonel anlamda ilgilendiklerini görürüz. Bazı bilimkurgu roman ve filmleri genel izleyici ve okur kitlesine hitap edecek şekilde yaratılırken, bir kısmı ise bilimsel terminolojiye az-çok hâkimiyet gerektirir. …

Aralık 1932’de FBI kendisine gizli bir dosya açtığında, Albert Einstein zaten dünyaca ünlü bir fizikçiydi. Kendisi ve eşi Elsa, anavatanları Almanya’dan ABD’ye yeni göç etmişlerdi ve Einstein zamanının toplumsal kaygılarından söz ediyordu. Diğer şeylerin yanı sıra, ırkçılığa ve milliyetçiliğe karşı halkla konuşuyor, röportajlar veriyordu. 18 Nisan 1955’te öldüğü sırada, FBI’daki dosyası 1.427 sayfaya ulaşmıştı. Dönemin FBI başkanı J. Edgar Hoover, Einstein’ın …

Bilim çoğunlukla kurgusal bir yapıdır, bilimsel kuramlar belli çerçeveler içinde anlaşılır. Bu çerçeveler, aslında temelinde bazı varsayımlar ve gözlemler yatan matematiksel yapılardır. Çerçeveler, olguları modellememizi sağlarlar. Bu çerçeveler şunlardır: Klasik Fizik, Görelilik (Özel ve Genel), Kuantum Elektrodinamiği, Standart Kuram, Sicim Kuramları (henüz tamamlanmadı). Var olan her türlü bilimsel olguyu (mesela ışık) bu çerçeveler içinde anlamaya çalışırız. Burada ışık hızının sabit …

Albert Einstein, 22 Haziran 1916’da Prusya Bilimler Akademisi’nde bir konferans verdi. Konferansta, kendisi tarafından geliştirilen genel görelilik teorisi bağlamında kütle çekimi dalgalarından söz ediyordu. Fakat Einstein’ın bahsettiği kütle çekim dalgaları, uzun süre yalnızca cesur bir fikir olarak kaldı. Aradan 99 yıl geçti. Bu süre içinde birçok fizikçi, bir yandan bilgi havuzunu genişletirken bir yandan da kütle çekim dalgalarını nasıl ispatlayacaklarına …

İkonik fotoğraflar vardır. Napalm bombalarının alevlere boğduğu bir arka planda felaketten kaçan çırılçıplak bir kız çocuğu, kadın çocuk ayırmayan duygusuz gerçekliğiyle Vietnam Savaşı’dır. National Geographic dergisinin 1985 Haziran sayısının kapağındaki yeşil gözlü kız, acılarla dolu tarihi, yabancı güçlerce bitimsiz işgalleri ve belki de bu güneşle kavrulmuş dağlar, uçurumlar, kayalık çöller ülkesinde her şeye rağmen filizlenen umutla Afganistan’dır. Seyrek beyaz saçları …

“Tanrı büyük ihtimalle bu fikri onaylamazdı ancak onu ikna edebilirdim.” National Geographic kanalının hayata geçirdiği dizi projesiyle bundan böyle her sezon bir dahiyi tanıma fırsatı bulacağız. 25 Nisan’da yayına giren ilk sezonun işlediği dahi ise Albert Einstein. Yapımcılığını Brian Grazer ve Ron Howard‘ın üstlendiği, izleyicilerden tam not almış, kısa zamanda büyük bir hayran kitlesi yaratmayı başarmış bir proje dizisi var karşımızda: Genius. Walter …

Her çağ, evrenin nasıl oluştuğuna veya yapılandığına ilişkin kendi öykülerini ya da metaforlarını geliştirir. Eski bir Hint yaratılış efsanesine göre evren, Tanrılar Purusa adlı tarih öncesi devi parçaladıkları zaman yaratılmıştır; devin başı gökyüzü, ayakları yeryüzü, nefesi de rüzgâr olmuştur. Aristoteles‘e göre evren eş merkezli elli beş kristal küreden oluşmaktaydı; en dıştaki küre gökyüzünü temsil ediyor, gezegenleri, Dünya’yı ve onun ögelerini, …

Yerçekimini yenme düşü her zaman bilimkurgunun gözde temalarından olmuştur. Bir yerçekimi kuyusunun dibinde yaşıyoruz ve uzaya çıkmamızın önündeki en büyük engel, hala bu kuyudan çıkmak için gereken enerjinin büyüklüğü olmaya devam ediyor. Büyük kütleli bütün gökcisimleri (örneğin Mars) bize aynı sorunu çıkarmakta. Tıpkı ayak bileğinden prangayla gezegene bağlanmış mahkûmlar gibiyiz. Yerçekimini yenme düşüncesi ilk başlardan itibaren bilimkurguda işlenmişti. Joseph Atterley’in “Ay’a …

19. Yüzyılın sonlarına gelindiğinde ışığın bir dalga olduğu artık genel kabul görmüştü. Bununla birlikte, dalgalar boşlukta yayılamayacağı için esir denen taşıyıcı bir ortamın varlığını kabul etmek gerekiyordu. Ancak bilim adamları araştırdıkça, yeni deneyler yaptıkça esirin özellikleri de giderek saçmalaşıyordu. Katı ama geçirgen, sonsuz esnek, hareketsiz, her yeri dolduran bir ortam nasıl olabilirdi ki? (Bkz. Esir#2) 1800’lü yılların sonunda esirin varlığı tartışmalı hale gelse de …