Etiket Arşivleri: Albert Einstein

O zamanki mevcut atom modelindeki sorunsalı hatırlayalım. Atomun pozitif ve negatif parçacıklardan oluştuğu kesindi (dikkat, henüz nötron ortada yok!), fakat bilinemeyen, bu parçacıkların atom içinde nasıl bir konumda olduklarıydı. Rutherford deneyleri, merkezde kütlece yoğun pozitif yüklü bir kitlenin olduğunu göstermişti, o halde elektronlar çeperlerdeydi. Ama bu durumda eğer hareketsiz duruyorlarsa elektriksel çekim nedeniyle merkeze düşmeleri gerekirdi. Yok, eğer bir yörüngede dönüyorlarsa, …

See You Yesterday ya da Türkçesiyle Dünü Kurtarmak, yönetmenliğini Stefon Bristol‘un üstlendiği bir Netflix yapımı. Netflix’in son dönem alternatif bilimkurgu filmlerinden biri olan yapımın ana teması ise zaman yolculuğu. CJ ve Sebastian, okullarında oldukça başarılı olan deha seviyesinde birer liseli gençtir. Fakat onları diğer gençlerden farklı kılan asıl özellikleri bir zaman makinesi üzerinde çalışmaları. Kendi imkanlarıyla tasarladıkları bu cihazla zaman …

Dün bilim dünyası adına heyecanlı bir gündü. Çünkü tarihte ilk defa bir kara deliğin fotoğrafı çekildi. ABD Ulusal Bilim Vakfı, Event Horizon Teleskobu’ndan (EHT) elde edilen çığır açıcı sonucu eş zamanlı basın toplantısıyla açıkladı. Böylelikle öteden beri varlığı öngörülen ve dolaylı olarak gözlemlenebilen bu ihtişamlı doğa harikalarına dair somut bir görüntüye de kavuşmuş olduk. Uzun uğraşlar ve hummalı bir çalışmanın …

Albert Einstein, 1921 yılında Berlin’de Prusya Bilimler Akademisi’nde sunduğu “Geometri ve Deneyim” başlıklı dersinde, matematiğin gerçeklikle ilişkisine dair şu ünlü cümleyi sarf etmişti: “Matematik kanunları gerçeği yansıttıkları sürece kesin değildirler. Kesin olduklarında ise gerçeği yansıtmazlar.” (1) Einstein bu sözü söylediğinde, henüz Werner Heisenberg’in, belirsizliğin bir kuantum durumu olarak doğada içsel olduğunu öne sürmesine 6 yıl vardı. (2) Einstein’ın dile getirdiği …

Birçok insan için ışık hızının sabit olması rahatsız edici ve pek de inandırıcı olmayan bir olgudur. Işıktan hızlı gidemeyişimiz gerçeğine burun kıvırırlar. Maxwell Denklemlerine falan girmeden bu konuyu anlamak için çok basit bir benzetmeyi kullanabiliriz. Dominolar! Diyelim ki bir odaya bir sıra halinde dominoları dizdik ve bir tanesine fiskeyi vurduk? Ne olur? Dominolar birbirini devirmeye başlarlar… Peki, devrilen dominoların hareketi …

Kütle, bir objenin içerdiği madde miktarının ölçüsüdür ve objelerin hızlarında meydana gelen değişimlere karşı koymasını sağlayan bir özelliktir. Ağırlıkla aynı şey değildir. Zira madde ile enerjinin birbirinin yerine konulabileceğini gösteren Albert Einstein’a göre kütle saf enerjiye dönüştürülebilir. Sonuçta kütle de enerjidir. Einstein’ın kütle çekimi teorisine genel görelilik teorisi denir. Atom altı parçacıklar söz konusu olduğunda kütle çekimi son derece zayıftır …

Albert Einstein’ın meşhur bir sözü var; “Üçüncü Dünya Savaşı’nın neyle yapılacağını bilmiyorum ama Dördüncü Dünya Savaşı taş ve sopalarla yapılacak.” Bu söz aslında kısacık bir Stonepunk hikayesi. Biraz açayım. Üçüncü Dünya Savaşı yüzünden gezegenin mutasyona uğradığını düşünün. Taş devrine geri döndük ama bu nasıl bir taş çağı? Tamamen küreselleşmiş bir dünya, mağara şehirlerde yaşayan insanlar, bombardıman uçaklarının bu şehirler üzerinden …

Matematik ile arası hoş olmayan birçok kişi için bir avuntudur bu aslında. “Einstein’ın bile matematiği kötüymüş, benim ki nasıl iyi olsun?” gibilerinden. Peki gerçek bu mudur acaba? Yanıt gayet basit. Hayır, kötü değildi. Bu bir şehir efsanesidir. Albert Einstein küçük yaşlardan itibaren dahi seviyesinde IQ puanına sahipti ve özellikle de matematik ve fizik derslerinde sıra dışı bir öğrenciydi. Lisedeyken matematik …

Bilim insanları; doğruluğu gözlem veya deney sonuçlarıyla yoklanabilir kuram ve hipotezlerle, evreni anlamaya çalışır. Bu uğraşları sonucunda birbirlerine bıraktıkları miras, günümüzü de aşarak geleceğe doğru bir çığ gibi büyümekte ve hala, tek bir birleşik kuramın peşinden gitme serüveni büyük bir istekle devam etmektedir. Bu merak, evereni anlama merakı, bilimin belki de panzehri olmayan zehridir. İşte bu zehir çalışma, uygun çevre …

“Einstein’ınki gibi bir beyne sahip olmak ister misin?” sorusuna hepimizin cevabı büyük bir ihtimalle “evet” olacaktır. Ya Einstein’ın beynine sahip olma şansı önünüze çıksa “hayır” diyebilir miydiniz? Bir beyin naklinden değil çoğu insanın hayran olduğu, kahraman hatta aziz seviyesine çıkardığı dünyanın en ünlü bilim insanlarından birinin ölümünden sonra kafatası açılarak çıkarılan beynine sahip olmaktan bahsediyorum. Hele de sinirbilimin ve beyin …