Dünya’nın Kütlesi Neden Sabit Değildir?

Dünya, çok büyük bir gezegen olmasa da hayal edebileceğiniz birçok kütleden daha ağırdır. Tam sayı vermemiz gerekirse: 5.972.190.000.000.000.000.000.000 kilogram. Veya daha bilimsel gösterimiyle: 5.97219×10245.97219 × 10^{24}5.97219×1024  kilogram! 5.9 septilyon kilogram!

Buna “1 Dünya Kütlesi” adı verilir ve diğer gök cisimlerinin kütleleri genellikle buna göre ölçülür. Kütlelere göre bir kıyas yapılacak olursa:

• Dünya, Ay’ın 81,3 katı,
• Jüpiter, Dünya’nın 317,46 katı,
• Satürn, Dünya’nın 95,24 katı,
• Neptün, Dünya’nın 17,15 katı,
• Güneş, Dünya’nın 333.000 katı kütleye sahiptir.

Gezegenimizin kütlesi ise sabit değildir. Dünya’nın kütlesinin yıllık değişimiyle ilgili olarak kesin bir kanı bulunmamaktadır. Net olarak bilinen şey, Dünya’nın her yıl hem kütle kazanıp hem de kütle kaybettiği yönündedir. Dünya’nın kütle kazanmasının açık ara farkla birinci nedeni düşen meteorlardır. Tahminlere göre, Dünya’ya her yıl ortalama 40.000-60.000 ton civarında meteor veya toz halinde gök cisimleri düşmektedir. Örneğin MIT’den bir araştırmacı her yıl Dünya’ya düşen kütlenin 105 ton olduğunu söylerken, Physlink’te yayımlanan bir soru-cevap, bu kütlenin günde 100.000 kilogram olduğunu iddia ediyor. Ancak çoğunluk, yılda 40-60 bin ton aralığında hemfikir gibi gözüküyor.

Bir diğer kütle artışı da, gezegenimizin küresel olarak ısınmasından kaynaklanıyor. Küresel ısınma, gezegenimizin toplam enerjisinin artması anlamına geliyor ve yapılan hesaplara göre küresel sıcaklıktaki her 1 derecelik artış, gezegenin 60 ton kadar ağırlaşması demek. Bu, gezegenimizin devasa kütlesi yanında bir hiç gibidir; ancak yine de vardır.

Öte yandan Dünya sadece kütle kazanmıyor, aynı zamanda ciddi miktarda kaybediyor da. Bu kaybın da en büyük sebebi atmosferden uzaya kaçan hidrojen gazıdır. Hesaplamalara göre uzaya her saniye 3 kilogram hidrojen kaçmaktadır ve bu da yılda yaklaşık 100.000 tonluk kütle kaybına eşittir. Bunun haricinde, uzaya fırlattığımız araçlardan da kütle kaybı olduğu düşünülebilir; ancak bu araçların neredeyse tamamı, nihayetinde yeniden Dünya’ya düşer, bu yüzden bir kütle kaybından bahsetmek zordur. 1957’deki Sputnik-1’den bu yana uzaya 5000 civarında uydu gönderdik ve şu anda uzayda bulunan uydularımızın kütlesi 6300 ton civarındadır.

Kısacası, gezegenimiz kütle kazanıyor mu, kaybediyor mu, tam emin değiliz. Ancak bir kütle değişimi olduğu kesin ve araştırmacılar daha hassas yöntemlerle bunu tespit etmeyi umuyor.