Etiket Arşivleri: Zaman

Zamanı Ölçmek: Gün, Hafta, Ay, Yıl Kavramları Nasıl Oluştu?

Bu sorunun ilkokul düzeyinde verilecek cevabı, elbette ki Dünya’nın Güneş etrafında yaklaşık olarak 365 gün 5 saat 48 dakika 45.51 saniyede dönmesidir. Günlerin 24 saat olması da, Dünya’nın kendi etrafındaki hareketini yaklaşık olarak 23 saat 56 dakika 4.04 saniyede tamamlamasıdır. Ancak neden? Eğer ki 1 saniye dediğimiz süreyi, “bu kadarlık” bir değişim olarak değil de, şu kadarlık bir değişim olarak …

Devamını gör »

Stargate Evreninden 10 Teknoloji

2019 itibariyle 25. yaşını kutladığımız Stargate (Yıldız Geçidi), sinemadan televizyona, edebiyattan bilgisayar oyunlarına kadar hemen her alanda eser vermeyi başarmış dünyaca ünlü bir bilimkurgu külliyatı. Sunduğu uzaylı türleri, ötegezegenler, kültürler ve teknolojiler öylesine sıra dışı ve yadırgatıcıydı ki, sonrasında gelen birçok yapıma da esin kaynağı oldu. 1994 yılında vizyona giren Stargate filmi, fütüristik bir Antik Mısır tasviri sunuyor ve buna …

Devamını gör »
Groundhog Day

Bugün Aslında Dündü: Groundhog Day

Bilimkurgunun en sevdiği konulardan biridir zaman mefhumu. Zamanda kâh ileri kâh geri gider, türlü paradokslar yaratır, arapsaçı kurmacalar örüntüleriz. Zaten zamanda yolculuğu çekici kılan da vaat ettiği bu sıra dışılıktır. İlk kez Zaman Makinesi romanında H.G. Wells’in yan yana getirdiği “zaman” ve “yolculuk” sözcükleri, o gün bugündür bilimkurguya eklemlenmiş durumda. Tabii konunun bu karmaşık doğası, aynı zamanda sinsi tehlikeler de …

Devamını gör »

Varoluş, Evren ve Girdap

İnsanı, dünyayı, hayatı ve evreni zıtlıklardan ve çelişkilerden doğan anlam olarak tanımlayabiliriz. Evrenin kaçınılmaz genişlemesi ve bozulması -ki buna entropi deniyor- girdi ve çıktıların girdap şeklinde yaptığı devinimi andırıyor. Bu açıdan var oluş etki ve tepkinin oluşturduğu yansımalardan ve harmoniden meydana geliyor denebilir. Evrendeki girdapları anlamaya çalıştığımda bildiğimiz anlamda iç kıvrımlardan oluşan girdapların yanı sıra dış kıvrımların olduğuna da görebiliyorum. …

Devamını gör »

Bilimkurgunun Tarihi #3: Yaygın Temaları

Uzun soluklu yazı dizimize devam ediyoruz. Anımsanacağı gibi dizimizin ilk bölümünde bilimkurgunun ortaya çıkış sürecini, yükselişini ve eserlerini mercek altına almış, ikinci bölümünde ise türün kültürel etkilerini, günümüz dünyasındaki kapsamını ve akademik ağırlığını irdelemeye çalışmıştık. Bildiğimiz anlamıyla bir buçuk asra dayanan bilimkurgu literatürü, bunca zaman boyunca çeşitli eserler verdi. Bu eserlerin tamamına baktığımızda belirli temaları paylaştıklarını, geniş konu çatıları altında …

Devamını gör »
Bir grup Zaman Lordu

Doctor Who Evreninde Türler #1: Zaman Lortları

‘’Galaksilere tepeden bakan, evrendeki en eski ve en güçlü tür. Müdahale etmemeye yeminli, sadece izleyen.’’ – 10.Doktor, Zaman Lortları hakkında. Hiç şüphe yok ki bilimkurgunun en güçlü türlerinden biridir Zaman Lortları. Dizinin ana karakteri Doktor’un da üyesi olduğu bu tür, Doctor Who evrenini şekillendiren etmenlerin belki de en önemlisidir. Zaman Lortları (kadınlar için Zaman Leydileri) farklı isimlerle de anılırlar. Bunlardan …

Devamını gör »
dark-sphere-space

Uzak Geleceğin Kozmik Dehşeti

“İnsan ırkı ileride yok olacak. Başka ırklar ortaya çıkacak ve onlar da yok olacak sırayla. Gökyüzü buzla kaplı bir boşluk olacak, yarı ölü yıldızların cılız ışığıyla delinecek. O yıldızlar da kaybolacak. Her şey yok olacak. Ve insanlığın tüm çabası temel parçacıkların serbest hareketi kadar mantıksızdır. İyi, kötü, ahlak, hissiyat? Hakiki ‘Viktoryan safsataları’. Varolan tek şey egotizmdir.” Hakikatin çiğ bir sedası …

Devamını gör »
Bilimkurguda Dunya Disi Yasam

Bilimkurguda Dünya Dışı Yaşam

Astrobiyolojinin çok özel bir alan olduğunu düşünüyorum, çünkü içimize işlemiş bir merakı dindirmeye uğraşıyor. Herhalde her çocuk nasıl dünyaya geldiğini merak eder ve gün gelip “ben nasıl oldum?” diye sorar. Ben bir baba değilim ama olsaydım yanıtlamakta zorlanacağım bir soru olurdu bu. Bazı detaylar küçük bir çocuğa anlatılamayacağından ilk başta yanıtlar “leylekler getirdi” düzeyinde olur. Çocuk biraz daha büyüyünce leyleklerin …

Devamını gör »
isik hizi neden sabittir

Işık Hızı Neden Sabittir?

Bilim çoğunlukla kurgusal bir yapıdır, bilimsel kuramlar belli çerçeveler içinde anlaşılır. Bu çerçeveler, aslında temelinde bazı varsayımlar ve gözlemler yatan matematiksel yapılardır. Çerçeveler, olguları modellememizi sağlarlar. Bu çerçeveler şunlardır: Klasik Fizik, Görelilik (Özel ve Genel), Kuantum Elektrodinamiği, Standart Kuram, Sicim Kuramları (henüz tamamlanmadı). Var olan her türlü bilimsel olguyu (mesela ışık) bu çerçeveler içinde anlamaya çalışırız. Burada ışık hızının sabit …

Devamını gör »

Carl Sagan ile Uzay Zamanda Bir Yolculuk: Cosmos

Carl Sagan, bir gökbilimci olarak Venüs ve Mars’la ilgili önemli keşifler yaptı. Yıllarca NASA’da çeşitli görevlerde bulundu. Bunların arasında güneş sistemini araştıran insansız uzay araçlarının görevlerini planlamak ve hatta Ay’a uçuşlarından önce Apollo astronotlarını bilgilendirmek de vardı. Harvard ve Cornell’da saygın bir eğitimci olarak gelecek kuşaklara ilham kaynağı oldu. Örneğin Neil deGrasse Tyson, onun izinden giden çok sayıda bilim insanından biriydi. …

Devamını gör »