Etiket Arşivleri: Postmodernizm

“Her çağın insanı kendini ‘modern’ diye tanımlar; bu durum insanlığın tarih boyunca kendini geçmişten üstün görme eğilimini yansıtır. Ancak Mark Twain’in İnsan Nedir? kitabında değindiği gibi, “İnsan, kendisini yaratan koşulların bir ürünüdür; neyse odur, ne olacaksa da o olacaktır.” Öyleyse, teknolojik sıçramalar ve kültürel devrimler modern insanı ‘daha iyi’ bir varlık mı yapar, yoksa Twain’in ima ettiği üzere, değişen yalnızca …

Bilimkurgu, uzun yıllar boyunca popüler kültürün alt sınıflarında değerlendirilen, akademik ciddiyetten uzak, çoğu zaman sadece eğlence amaçlı bir tür olarak görüldü. Klasik edebiyat, insan psikolojisini ve toplumsal dinamikleri merkezine alırken, bilimkurgu genellikle “kaçış edebiyatı” olarak damgalandı. Ancak bu algı, 20. yüzyılın sonlarından itibaren değişmeye başladı. Postmodernizmin sanat, felsefe ve edebiyat üzerindeki etkisiyle birlikte bilimkurgu da daha karmaşık bir çerçeve kazandı. …

Postmodern edebiyat, 20. yüzyılın ortalarından itibaren geleneksel anlatı yapılarından ve klasik edebiyat kurallarından saparak ortaya çıkan bir akımdı. Bu edebiyat anlayışı, gerçeklik, dil, otorite ve kimlik kavramlarını sorgulayan bir bakış açısına sahipti. Modernizmin bazı ilkelerine karşı çıkıyor ve yapıyı bozarak çok katmanlı, ironik ve çoğu zaman da kuralsız bir anlatı geliştirmeyi amaçlıyordu. Postmodern bilimkurgu ise geleneksel bilimkurgu unsurlarını postmodern anlatı …

Postmodernizm ve bilimkurgu, edebiyat dünyasında sınırları zorlayan iki anlatı biçimi olarak bir araya geliyor. Bu iki tür, gerçeklik ve simülasyon arasındaki çizgiyi bulanıklaştırırken, okuyucularını düşünce ve hayal gücünün sınırlarını zorlamaya davet ediyor. Jean Baudrillard’ın hipergerçeklik teorilerinden, Fredric Jameson’ın geç kapitalizm eleştirilerine kadar uzanan bu serüven, bilimkurgunun sadece gelecek tahminleri yürütmekten öte, mevcut toplumsal düzenin eleştirisini yapan bir araç olduğunu ortaya …

“Posthümanizm insanı birden fazla söylemde (evrimsel, ekolojik, teknolojik) merkeziyetçilikten uzaklaştırmakta kalmayıp aynı zamanda insan doğasındaki hümanistik, insanbiçimci, normatif kavramları tartışmaya açmıştır.” -İnsanı Yeniden Düşünmek – Kolektif Posthümanizm nedir sahiden? Bunu anlamak için öncelikle hümanizme ve doğuş hikâyesine bakmak gerekir. Destan ve mitik anlatılarda başrolde daima tanrılar bulunur. Bunun nedeni de doğayı, doğal olayları izah etmeye çalışan insanın böylesine devasa bir …

Yeni Dalga hareketinin niteliği halen ihtilaflıdır. Zira yerleşik düzene karşı çıkıp özgürlükçü bir yazın anlayışı getirdikleri söylenebilir. Ancak yine Yeni Dalga ölçüt sorununda karşımıza çıkmaktadır. Modernden postmoderne geçişte bireyin yok oluşunun yanı sıra metin bağlamında elle tutulur dayanaklar da yok oldu. Bu da değerlendirmeyi ister istemez öznel bir çizgiye çekti. Pollock’un eserlerinin söz konusu olması da zaten bu “ölçütsüzlük” hâlinin …

“Şairin ödevi, gerçekten olan şeyi değil, tersine olabilir olan şeyi, yani olasılık veya zorunluluk kanunlarına göre mümkün olan şeyi ifade etmektir.” Sanatın amacı nedir? Berna Moran‘a göre, “Bir sanat olayında rol oynayan dört unsur vardır: Sanatçı, eser, okur ve bunların içinde bulunduğu dış dünya (toplum).” Görüldüğü üzere sanatın bütün odağı bu dört kavram çevresinde şekillenmektedir. Sanatın toplum için olduğunu savunan …

Şüphesiz Soğuk Savaş oldukça büyük değişimler getirdi. Kutuplara ayrılan dünya pek çok çekişmeye, çatışmaya sahne oldu. Özellikle postmodernizmin ortaya çıkışı edebiyat ve diğer sanat dallarını da savaşa kattı ve sürece uygun olarak yeniden biçimlendirdi. İkinci Dünya Savaşı sona erdiğinde ve Soğuk Savaş resmi olarak başladığında, bu tesirin ilk dalgası doğal olarak Avrupa’da görüldü. Bunun en önemli kanıtı da aynı zamanda …

Doris Lessing, yazarın derdini anlatma yollarına dair zengin örnekler sunan, bu bağlamda farklı teknikler deneyen, yazın sınırlarını olabildiğince geniş tutan, hayal gücünü kuvvetli metinlerle dışa vuran bir isim. Çok yönlü edebi kimliğiyle feminizm gibi birtakım hareketlerin anlaşılması ve gelişmesinde önemli katkılar sağladığı gibi, doğduğu-büyüdüğü-olgunlaştığı çağın büyük dertlerini, ezilen toplumların karanlık deneyimlerini görmezden gelmez. Bireyi, kitleleri, tarihsel şeridi, tüm bu unsurların …

“Devrimci hareketler oportünistleri her zaman çekmiştir.” Philip K. Dick, özellikle 1959 yılında yayımladığı Time Out of Joint adlı romanıyla kariyerinin dönüm noktasını yaşar. Altıkırkbeş Yayınları tarafından Türkçeye Çığrından Çıkan Zaman olarak çevrilen roman, yazarın kendine has tarzının şekillenmeye başladığı ilk eserdir. Bu eser bir bakıma üçleme olarak ele alınabilecek önemli eserlerinin de ilk halkası kabul edilebilir. İkinci kitap ise yazımızda …