Etiket Arşivleri: Platon

“Şairin ödevi, gerçekten olan şeyi değil, tersine olabilir olan şeyi, yani olasılık veya zorunluluk kanunlarına göre mümkün olan şeyi ifade etmektir.” Sanatın amacı nedir? Berna Moran‘a göre, “Bir sanat olayında rol oynayan dört unsur vardır: Sanatçı, eser, okur ve bunların içinde bulunduğu dış dünya (toplum).” Görüldüğü üzere sanatın bütün odağı bu dört kavram çevresinde şekillenmektedir. Sanatın toplum için olduğunu savunan …

“Özünde, özel medya kuruluşları bir ürünü (okurlar ve izleyiciler) başka firmalara (reklam veren kuruluşlara) satan büyük şirketlerdir.” Noam Chomsky, Rızanın İmalatı, Syf. 367. 2018 yılında vizyona giren Marvel filmi Avengers: Infinity War, ilginç bir tartışmanın başlamasına yol açtı. Filmin konusu bilindiği üzere on yıllık inşa sonunda Infinity Saga denilen sürecin sonunu anlatıyordu. İktisat 101 dersinde kısıtlı kaynakların sınırsız ihtiyaçları karşılaması …

Eski Yunan filozofu Platon gözle görülenin, algılananın ötesine bakmak gerektiğini savunurdu. Ona göre gözümüzle gördüğümüz nesneler evrensel ideal formların kusurlu yansımalarından ibaretti. Ünlü mağara alegorisinde Platon, bir mağaranın içinde zincirlenmiş bir biçimde tutulan üç mahkûmu tasvir etmiştir. Mahkumlar bağlı ve başları sabitlenmiş olduğu için karşılarındaki mağara duvarı dışında hiçbir yere bakamazlar. Arkalarında bir ateş yanar ve mağaranın dışındaki insanlar bir …

Matrix yayımlandığı ilk günden bu yana üzerinde sıklıkla tartışılan, hakkında teoriler üretilen önemli bir yapım. Kuşkusuz bu başarısının sırrı, Wachowski’lerin yapıldığı dönemin ötesinde bir alt metin, hikaye anlatımı ve görsel çekim teknikleri kullanması. İşbu yazı dizimizde, bilimkurgu yapıtlarının kaderini değiştiren, kazandırdığı 1.5 milyar dolarlık gişeyle türe ilgiyi artıran ve dolayısıyla yapımcıları da benzeri işlere yönelten efsane üçleme Matrix’i genel hatlarıyla …

Günümüzde, ütopik düşünme ile itham edilmek bir nevi hakarettir. Ayakları yere basan, gerçekçi ve aklı başında insanlar olmakla gurur duyuyoruz. Geleceği hayal etmeye kalkıştığımızda, bunu tuhaf bir tik ile yapıyoruz; kendimize şu anki trendler temelinde geleceğin nasıl olacağını soruyoruz. Neredeyse hiçbir zaman şu felsefi soruya yeltenmiyoruz: Gelecek nasıl olmalı? Geleceği hayal edilebilecek bir şey olarak gören cesur ve yönlendirici filozoflar …

Bilimkurgu eserlerinde bilimsel argümanlara dayanılarak kurgusal dünyalar yaratılır, ayrıca ilgili argümanları işlerken de içinde bulunulan zaman çizgisinde oynamalar yapılır; geleceğe ve hatta geçmişe gidilir. Bilimsel argümanların gerçekçiliği de yazarın inisiyatifine kalmıştır. Şöyle ki; yazar detaylar için yaratıcılığından faydalanabilir. Zamanda yolculuk, ışınlanma ve hatta ölümsüzlük gibi unsurlar işte bu bahsi geçen konulara örnektir. Kısacası zamanda yolculuk yapan bir karakterin yaşadığı sürecin …

Aşağıdaki satırlar, Bertrand Russell‘in büyük eseri Batı Felsefesi Tarihi‘ni okurken aldığım notlardan bir seçmedir. Eski çağdan günümüze iki tür ahlak anlayışı vardır. Grek (Eski Yunan) ahlak anlayışının özeti şudur: “Erdem, bilgiden gelir.” Yani ne denli bilgili iseniz o denli günahtan uzak, erdemli olursunuz. Bunun en iyi temsilcisi Sokrates’tir. Sokrates, bütün felsefesini erdem üzerine kurmuş, erdeme ulaşmak için kendince doğru yol …

Pisagor, adıyla anılan teoremden dolayı adı en çok bilinen matematikçidir hiç kuşku yok. Ancak, onunla ilgili bilgimiz bunun ötesine pek de geçmiyor. Esasında Pisagor sadece bir matematikçi değildi. Onun sıfatlarından bazılarını sayarsak, ne demek istediğimiz anlaşılır: Pisagor, matematiksel düşüncenin temellerini atan adam, sayıların babası, kendine filozof diyen ilk insan, Thales’in öğrencisi, kült lideri, politikacı, parti kurucusu, etyemez, entrikacı, müzisyen, müzik …

90’lı yıllarda bir arkadaşın evinde Ghengis Khan adlı Koei yapımı bir oyun oynadım. Dünya’yı ele geçirme hedefli bir strateji oyunuydu. O döneme göre çok iyi düşünülmüş bir oyundu. Örneğin komşu bölgeleri savaş açma tehdidiyle vergiye bağlayabiliyordunuz. Liderlik yeteneğiniz için puanlar dağıtıyordunuz ve yaşlandıkça bunlar azalıyordu. Evlenerek çocuk sahibi oluyordunuz. İşgal ettiğiniz bölgeler ise zamanla isyan ettiği için amca, çocuk veya …

Atlas Okyanusu’nun ortasında bir yerde jeolojik bir felaket sonucu batmış bir kıta ya da adadaki kadim bir uygarlıkla ilgili bir söylence olan Atlantis Efsanesi ilk olarak Platon’un diyaloglarında karşımıza çıkıyor. (Timaeus ve Critias, MÖ 350 civarı.)  Efsane, İnsanın Düşüşü’ne bir gönderme olarak okunmalıdır. Atlantis efsanesini konu edinen yazarlar çöküşün jeolojik yönüyle değil, öncesindeki altın çağda Atlantislilerin günümüz insanından çok daha üstün …