Bilimkurgu yapıtlarının kimi zaman “sert” ya da “hafif” olarak kategorize edildiğini duymuşsunuzdur. Peki bu ayrımın anlamı ne? Sert ya da hafif bilimkurgu ne demek? Gelin bir bakalım. Bilimkurgu dediğimiz şeyin öyle bir solukta kolayca tanımlanabilen, tek bir kalıba oturtulabilen bir tür olmadığı söylenir; bu doğrudur. Şüphesiz bir hikâyeyi bilimkurgu hikâyesi yapan belli başlı özellikler vardır fakat bilimkurgu denilen o kocaman …

29 yıl önce yazılan ve “çoklu evreni” öngören Snow Crash isimli romanın, Facebook’un planlarıyla büyük ölçüde örtüştüğünü söyleyebiliriz. Facebook’un adını Meta olarak değiştiren Mark Zuckerberg, internetin geleceğini, insanların yaşayacağı, çalışacağı ve oynayacağı sanal bir dünya olan “çoklu evren” (metaverse) adlı kavramda gördüğünü açıkça ortaya koydu. Fikir fütüristik nitelikte olsa da metaverse teriminin kökeni aslında geçmişe dayalı. Hatta bu köklerin neredeyse …

Kadınlar, bilimkurgu ve fantezi türündeki romanların ortaya çıkmasından bu yana bilimkurgu türünde eserler üretmişlerdir. Fakat maalesef kadınların türe katkıları genellikle okurlar ve alandaki uzmanlar tarafından ya küçümsenir ya da tamamen yok sayılır. Son zamanlarda bilimkurgu türünü kimin “icat ettiği” hakkında bir tartışma dönüyor ve bazıları en eski bilimkurgu öykülerini Jules Verne ve H.G. Wells’e atfediyor. Ancak bu, bilimkurgunun annesi Mary …

Son zamanlarda dünyada neler olup bittiğiyle ilgilenen hemen herkes, hiç değilse bir kez “bir distopyanın içinde yaşıyoruz” diye düşünmüştür. Zira insan uygarlığının geleceği adına bir olasılık olarak gördüğümüz distopik kurgu, neredeyse gerçeğin kendisi hâline gelmiş durumda. Siyasi liderler, medyada Orwellvari bir dili benimseyip yalanları “alternatif gerçekler”, gerçekleri ise “sahte haberler” olarak adlandırmaya başladı. Dünya genelinde siyasette inançlar ve önyargılar, rasyonel …

Distopik kurgular, geleceğe yönelik sosyal kaygılarla şekillenirler ve toplumda hâlihazırda var olan kimi eğilimlerin olası sonuçlarına karşı sert bir uyarı niteliği taşırlar. İnsan üretimi teknolojinin kötüye kullanımı ve aşırı nüfus artışı da bu kaygılar arasında önemli bir yere sahiptir ve bu iki mesele daima bu tarz fütüristik kurguların odağında olmuştur. Distopya denildiğinde akla gelen ilk eserler olan Cesur Yeni Dünya …

Izumi Suzuki, bilimkurgu camiasında sayıları epeyce fazla olan erkek yazarların genel olarak bayıldıkları basmakalıp kadın imajından çok daha farklı bir kadınlıktan bahsediyor. Bu yüzden başlığımızda onun “kadın elinden” dem vuruyoruz. Önce onu biraz yakından tanıyalım. Izumi Suzuki (1949–1986) kısa süren yaşamı boyunca birbirinden farklı pek çok sektörde çalışır. Delgi operatörlüğü, bar hostesliği, sansasyonel bir fotoğrafçı olan Nobuyoshi Araki için nü …

“Asıl olan sizin beklentilerinizdir! Beki’yi denediniz mi?” Adam gözlerini açtı. Beki… Onu rüyasında mı görmüştü? Hayır, hayır. Onu görmemişti. Görmediğine emindi. Ne zaman adını hatırlasa aklında farklı kadın görüntüleri beliriyordu. Beki’nin onun zihninde yarattığı herhangi bir imaj yoktu. Öyleyse onu görmüş olamazdı. Ama öylesine gerçekti ki… Beki… Ah, Beki… Belki de o, hayalinde yarattığı kadının adıydı. Kim bilir? Belki de …

Bilimkurgu çevrelerinde insanların iklim-kurgu (cli-fi) hakkında konuştuğunu duydunuz ama yine de bunun ne anlama geldiğinden pek emin değil misiniz? Öyleyse lütfen okumaya devam edin. Hatırlarsanız Donald Trump, küresel ısınmanın ABD endüstrisini rekabet dışı bırakmak için Çinliler tarafından uydurulmuş bir kavram olduğuna dair bir tweet atmıştı. Burada durup biraz gülelim. Sonra yeniden ciddiyetimizi takınalım. Çünkü – bugün hâlâ – küresel ısınmanın …

Bilimkurgu denildiğinde çoğunluğun aklına uzay gemileri, zaman yolculukları, fütürist tasarımlar ya da uzaylılar gibi “gerçek dünyayla” öyle pek de ilgisi olmayan kavramlar gelir. Ancak bilimkurgunun her zaman bizim gerçekliğimizle özel bir ilişkisi olmuştur. Esasında bilimkurgu, çoğu zaman gerçek hayattaki toplumlarımıza ve onların sorunlarına ayna tutmasıyla ünlüdür. Aynı zamanda bunu oldukça acımasız tasarımlarla sunmasıyla da ünlüdür. Herhangi bir kitabevinin bilimkurgu bölümüne …

Bilimkurgunun temelde yaptığı şey alternatif gelecekleri – ya da dünyaları – hayal etmemizi sağlamaktır. Peki, bu gelecek tasavvurları her zaman iç karartıcı olmak zorunda mı? Şöyle bir gelecek sahnesi hayal edin: Burning Man tarzı punk giysileriyle bir genç, yeşillikler içinde, güneş panellerinden oluşturulmuş bir çadırın önünde duruyor ve burası orman değil, bir metropol. Editör ve spekülatif kurgu yazarı Sarena Ulibarri’nin, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla …