Çağrı Mert Bakırcı

Evrim Ağacı'nın kurucusu ve idari sorumlusu, popüler bilim yazarı ve anlatıcısıdır. ODTÜ'den mezun olduktan sonra, doktorasını Texas Tech Üniversitesi'nden almıştır. Doktora araştırma konuları evrimsel robotik, yapay zekâ ve teorik/matematiksel evrimdir. "Evrim Kuramı ve Mekanizmaları" ve "50 Soruda Evrim" kitaplarının yazarı, "Şüphecinin El Kitabı" kitabının eş yazarı, "Evrenin Karanlığında Evrimin Işığı" kitabının yazar ve editörüdür. Şu anda, ekibiyle birlikte, Evrim Ağacı, Kreosus ve birtakım diğer dijital projeleri geliştirmekte ve sürdürmektedir.
mobius seridi kapak

Möbius Şeridi: Bir Kâğıt Nasıl Sınırsız Yüzeye Sahip Olabilir?

Möbius Şeridi, iki yüzü olan sıradan bir kağıt şeridini yarım tur kendi etrafında bükerek uçlardan birleştirme yoluyla elde edilebilecek, sıra dışı bir tek yüzlü yüzeydir. Möbius Şeridi’nin tek yüzlü olması ve ortadan kesildiğinde iki şeride bölünmek yerine tek şerit olarak kalması gibi ilgi çekici geometrik özellikleri vardır. Her ne kadar ilk bakışta öyle gelse de aslında Möbius Şeridi sonsuz değildir; …

Devamını gör »
dunya nin kutlesi

Dünya’nın Kütlesi Neden Sabit Değildir?

Dünya, çok büyük bir gezegen olmasa da hayal edebileceğiniz birçok kütleden daha ağırdır. Tam sayı vermemiz gerekirse: 5.972.190.000.000.000.000.000.000 kilogram. Veya daha bilimsel gösterimiyle: 5.97219×10245.97219 × 10^{24}5.97219×1024  kilogram! 5.9 septilyon kilogram! Buna “1 Dünya Kütlesi” adı verilir ve diğer gök cisimlerinin kütleleri genellikle buna göre ölçülür. Kütlelere göre bir kıyas yapılacak olursa: Dünya, Ay’ın 81,3 katı, Jüpiter, Dünya’nın 317,46 katı, Satürn, …

Devamını gör »
kuatum dalgalanma

Kuantum Dalgalanma: Enerji Yoktan Var Olabilir mi?

Kuantum fiziği dâhilinde Kuantum Dalgalanma (veya Kuantum Çalkalanma, İng: “Quantum Fluctuation”), uzayın belli bir noktasında, Werner Heisenberg’ün tanımladığı Belirsizlik İlkesi dâhilinde, enerji miktarındaki geçici değişmedir. Bu olay, enerji korunumu ilkesinin ihlal edilebileceğini göstermektedir. Ancak bu ihlal; sadece çok küçük zaman aralıklarında olabilmektedir. Buna rağmen fizikçiler, bu ihlalin yapıldığı anda var olan koşullara bağlı olarak sürenin uzatılabileceğini ve hatta evreni yaratabilecek …

Devamını gör »
Squid Game

Squid Game Dizisinin Bilimsel ve Felsefi Analizi

Netflix’in 2021 yılında en çok ses getiren eserlerden biri Squid Game oldu. Yapım, üzerinde bilimsel ve felsefi olarak konuşmaya değer olan, hatta bir kısmını daha önce duymamış olabileceğiniz üç önemli konuyu gündeme getiriyor: Sosyal Darwinizm, “münasebetsiz ayartma” diye çok ilginç bir kavram ve tabii ki eşitsizlik… Gelin dizi bağlamında bunlarla ilgili neler öğrenebiliriz bir bakalım. Squid Game isimli dizide baş …

Devamını gör »
xenobot

Üreyebilen Canlı Robot: Xenobot 3.0

Dünya üzerindeki yaşam, tam 4 milyar yıldır, biyolojik olarak evrimleşmektedir. Ama ilk kez bir canlı, bir yapay zekâ tarafından tasarlandı ve biyolojik yollarla değil, bilgisayar programları içinde evrimleşti. Bu canlı, evrimleştiği o son hâliyle gerçek hayatta sıfırdan inşa edildi ve gerçekten de yaşamayı başardı. Tamamen bilgisayar-insan ortaklığıyla yaratılan, Dünya tarihinde hiç var olmamış, canlı bir robot hayal edin! Bilimkurgu, şimdi …

Devamını gör »
osmanli meteor gok tasi

Osmanlı’da Yaşanan Bir Gök Taşı Felaketi

Dünya’ya meteor düşmesi (daha doğrusu meteorit düşmesi) pek sıra dışı bir olay değildir. Bir insanın üzerine meteorit düşmesi ise sıra dışı bir olaydır. Ne var ki bugüne kadar raporlanan ölümlü meteor kazaları oldukça güvensiz kaynaklara dayanmaktadır. Örneğin popüler bir vaka olarak, 6 Şubat 2016’da Hindistan’da öğlen yemeği sırasında dışarıda yüzünü yıkamakta olan bir otobüs şoförünün üzerine meteorit düşerek öldüğü iddia …

Devamını gör »
supernova kapak

Süpernova Nedir? Yıldızlar Neden Patlıyor?

Süpernova, bir yıldızın şiddetle patlaması olayıdır. Bu patlamalar öylesine şiddetlidir ki, uzayda meydana gelen en büyük patlamalar arasında gösterilir. Tipik bir süpernova patlaması sırasında açığa çıkan enerji nedeniyle galaksilerin tamamının saçtığı ışıktan daha parlak bir ışık topu oluşabilir ve Güneşimizin 8 milyar yıllık toplam ömründe yayacağından daha fazla enerji uzaya savrulabilir. Süpernovalar öylesine ani bir şekilde yaşanır ki, sadece birkaç …

Devamını gör »
uzayzaman

Uzay mı, Zaman mı: “Uzayzaman” Kavramından Ne Anlamalıyız?

Birisine uzayın ne olduğunu sorduğumuzda bilmemiz gereken şey, esasında bir balığa denizin ne olduğunu sormakla eşdeğer bir eylem içinde olduğumuzdur. Çünkü uzay, tam olarak denizin bir balığın etrafını sardığı gibi etrafımızı sarar. Hatta balığın iç organlarını, bizim iç organlarımızı ve diğer bileşenlerimizi de. Uzay, içinde bir ”şey” barındırabilir de barındırmayabilir de. Bu konu üzerine ilk kez fikir yürütenlerden Aristoteles, uzayın …

Devamını gör »

Sosyal Medyada Paylaşılan Fotoğraflardan Parmak İzi Tespiti Mümkün

Carl Stewart, üst düzey bir İngiliz marketinde bir kalıp mavi Stilton peyniri bulduğu için çok heyecanlandı. Bu zengin tatlı, kremsi peyniri avcunun içine koydu ve hemen bir fotoğrafını çekip, çoğunlukla uyuşturucu satıcıları tarafından kullanılan, şifrelenmiş bir mesajlaşma uygulamasında paylaştı. 39 yaşındaki Stewart’ın farkında olmadığı şey, o fotoğrafı paylaştığı anda, kendini polise teslim ediyor olduğuydu. Çoktan uygulamaya sızmış olan İngiliz polisi, …

Devamını gör »

Hubble Uzay Teleskobu Bir Ölümcül Badireyi Daha Atlattı

James Webb Teleskobu, bir aksilik olmazsa yakın gelecekte Hubble Uzay Teleskobu‘nun yerini alacak; daha doğrusu Hubble’ın başardıklarını bir adım öteye götürecek. Aslında James Webb Teleskobu fırlatıldıktan sonra da Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanmaya devam edebiliriz; ancak ne yazık ki miadını çoktan doldurmuş olan efsanevi uzay teleskobu Hubble, artık daha fazla dayanamayacağının sinyallerini vermeye başladı. 13 Haziran 2021 günü Hubble Uzay Teleskobu, …

Devamını gör »