Çağrı Mert Bakırcı

Evrim Ağacı'nın kurucusu ve idari sorumlusu, popüler bilim yazarı ve anlatıcısıdır. ODTÜ'den mezun olduktan sonra, doktorasını Texas Tech Üniversitesi'nden almıştır. Doktora araştırma konuları evrimsel robotik, yapay zekâ ve teorik/matematiksel evrimdir. "Evrim Kuramı ve Mekanizmaları" ve "50 Soruda Evrim" kitaplarının yazarı, "Şüphecinin El Kitabı" kitabının eş yazarı, "Evrenin Karanlığında Evrimin Işığı" kitabının yazar ve editörüdür. Şu anda, ekibiyle birlikte, Evrim Ağacı, Kreosus ve birtakım diğer dijital projeleri geliştirmekte ve sürdürmektedir.
mermoz projesi

Yaşamın İzini Sürmek: MERMOZ Projesi

Sol eliniz ve sağ eliniz, birbirlerinin neredeyse mükemmel bir ayna görüntüsüdür. Ancak her ne şekilde bükerseniz bükün ve döndürürseniz döndürün, asla bir elinizi diğer elinizin üzerine birebir aynı gözükecek şekilde bindiremezsiniz. Zaten bu nedenle bir sol eldiven, hiçbir zaman sol ele olduğu kadar rahat bir şekilde sağ elinize uymayacaktır. Bilimde bu özelliğe kiralite denir. Tıpkı elleriniz gibi, moleküller de kiral …

Devamını gör »

Gökkuşağı Kütleçekimi Teorisi: Ya Evrenin Bir Başlangıcı Yoksa?

Ya evrenin hiç başlangıcı yoksa ve zaman, Büyük Patlama ile evren var olmadan öncesinde, sonsuza kadar “esniyorsa“? Bu, kütleçekiminin, ışığın farklı dalga boylarında uzay-zaman üzerindeki etkilerinin farklı hissedilmesinden ötürü “gökkuşağı kütleçekimi” adı verilen bir olguya dayanıyor. Gökkuşağı kütleçekimi 2000’li yılların başında çok büyük cisimlerin dünyasını konu edinen genel görelilik ile çok küçük cisimlerin dünyasıyla ilgilenen kuantum mekaniği arasındaki vadiyi doldurmak …

Devamını gör »
cift yarik deneyi young deneyi

Işığın Çift Yarık Deneyi’ndeki Garip Davranışlarının Sebebi Nedir?

Çift Yarık Deneyi olarak da bilinen Young Deneyi, fotonlar gibi parçacıkların hem dalga, hem parçacık olarak davrandığını ortaya çıkarması bakımından bilim için büyük öneme sahip olan bir deneydir. Dahası, bu deneyden sonra, sadece ışığın değil, elektronların da dalga özelliklerine sahip oldukları kanıtlanmıştır. Ancak deney, aynı zamanda sıra dışı bazı kuantum özellikleri de ortaya çıkararak, bilim insanları ve bilimseverler arasında oldukça …

Devamını gör »

Teknolojinin Evrimi ve Memetik Evrim Kuramı: Teknoloji Nasıl Evrimleşiyor?

Tıpkı doğada olduğu gibi, teknolojide de hiçbir ürün son haliyle, birdenbire var olmaz; evrimleşir! Çoğu zaman kullandığımız karmakarışık teknolojik aletlerin özünde yalnızca elektronların kablolar içinde bir noktadan diğerine akışı sayesinde çalıştığını idrak etmek insana zor gelir. Çünkü çoğumuz, teknolojik araştırmaların son ürününü kullanırız. Onların geçmişi, üretim basamakları, “evrimi” bizi pek alakadar etmez. Son kullanıcı için önemli olan, o cihazın tanıtıldığı …

Devamını gör »
insan tur irk

Günümüzde İnsan Türü Tek Bir Irk mıdır? Geçmişte İnsanlarda Irklar Var mıydı?

Evet, günümüzde insanlar biyolojik olarak tek bir ırktır. Evet, geçmişte insanların farklı ırkları mevcuttu. Biyolojide ırklar, siyasettekinden farklı tanımlanmaktadır ve insana özgü bir kavram değildir. Her şeyden önemlisi biyolojide ve antropolojide “ırk” kavramı, sadece insanlarda değil, bilimin genelinde terk edilmekte olan, büyük oranda işlevini yitirmiş ve yanıltıcı bir kavram olarak görülmektedir. Biyoloji dahilinde ırklar, birtakım izolasyon mekanizmaları ile tanınırlar. Bir …

Devamını gör »

Gelecekte Sokaklarımızı Genetiği Değiştirilmiş Ağaçlar Aydınlatabilir

Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) sürekli olarak “besin” çerçevesinde değerlendirilip lanetlense de, son asrın en büyük buluşlarından birisi olarak değerlendiriliyor. Çünkü evrim sürecinin uzun ve zahmetli işlemlerini beklemeksizin, genlerle oynayarak canlıları istediğimiz şekillerde manipüle edebileceğiz. Elbette bu etik birçok sorunu doğuruyor olsa da, bunu yapabiliyor olmak bilimin müthiş zaferlerinden birisi olarak görülebilir. Ve yine elbette ki, her bilimsel keşifte olduğu gibi, …

Devamını gör »

Büyük Patlama’dan Hemen Sonra Evren Işık Hızından Hızlı mı Genişledi?

Popüler bilimdeki bazı yayın kaynakları, Evren ve Büyük Patlama ile ilgili olarak belki bilerek, belki habersiz olarak birçok hatalı bilgi yaymaktadır. Bunlardan en büyüğü, evrenin bu erken genişleme döneminde ışık hızından daha hızlı genişlediği yönündeki iddiadır. Bu, birçok uzmanın dahi hataya düştüğü bir nokta. Üstelik öylesine yaygın bir yanlış anlama ki, sadece bu yanlış anlamayı hedef alan bir Arxiv makalesi …

Devamını gör »

Ortak Yaşam (Simbiyoz) Nedir ve Nasıl Evrimleşmiştir?

Simbiyoz, genel olarak canlılar arası bir ilişki türü olmakla birlikte, bu ilişkiye katılan (ortak olan) tüm canlıların fayda görmesi sonucu oluşur (mutualizm ile eş anlamlı olarak kullanılabildiği gibi, bazı kaynaklarda ilişki türlerinin tümüne verilen isimdir). Biz de “simbiyoz” kelimesini mutualizm ile eş anlamlı olarak kullanan tarafta kalmaktan yanayız, çünkü “endosimbiyoz” dediğimiz bir olay sonucu ortaya çıkan mutual ilişki sayesinde, ökaryotik …

Devamını gör »
kuantum satranc

Kuantum Satranç Nedir, Nasıl Oynanır?

Son zamanların meşhur Netflix dizisi The Queen’s Gambit filminin nefes kesici sahnelerini veya Star Trek‘te Spock’un meşhur 3 boyutlu satranç oyununu unutun. Bu karakterler kendilerine güveniyorlarsa, bir kuantum satranç turnuvasına katılsınlar! Dünya’da bu tür bir turnuvanın ilk örneği 9 Aralık 2020’de, sanal olarak gerçekleştirilen Q2B 2020 konferansında düzenlendi. Amazon firmasından Aleksander Kubica, turnuvadan zaferle ayrıldı.[1] Peki, ama kuantum satranç tam …

Devamını gör »
Mitokondriyal DNA

Mitokondriyal DNA (mtDNA) Nedir? Nasıl Kullanılır?

Mitokondriyal DNA (kısaca mtDNA), hücrelerimizin çekirdeği haricinde, mitokondri denen ve enerji üretimi için büyük moleküllerin oksijen ile yakılarak küçük moleküllere dönüştüğü organelde bulunan bağımsız DNA parçasına verilen isimdir. Kısacası ana genetik materyalimiz olan çekirdek DNA’sından bağımsız; ancak canlı genomu dahilinde sayılan bir DNA’dır. Çekirdekteki DNA iki taraftan da bilgi taşıdığı için, bazı kritik bilgiler muğlaklaşabilmekte, bu nedenle de analizi güçleştirebilmektedir. …

Devamını gör »