Etiket Arşivleri: Bilim

Onlara çarpıcı bir isim arıyorsanız, “haydut/serseri gezegen” (rouge planet), daha dramatik bir isim peşindeyseniz, “yıldızsız gezegen” (starless planet) veya “başıboş/avare gezegen” (wandering planet), yok daha bilimsel bir tanımlama istiyorsanız, biraz uzun olan şu isimleri tercih edebilirsiniz: “serbest yüzen gezegen” (free floating planet) veya “izole olmuş gezegen kütlesinde nesne” (isolated planet mass object)… Gördüğünüz gibi bilim insanları isimlendirme konusunda henüz bir …

26 Ekim 2024 tarihi, James Cameron‘ın kült bilimkurgu filmi The Terminator‘ın 40. yıl dönümüydü. İnsanlığın kalbine ikna edilemeyecek, pazarlık yapılamayacak inatçı makineler korkusunu salan film, bir karakterin de repliğiyle ifade etmek istersek “biz ölene kadar durmayacak” robotlarla popüler anlamda ilk karşılaşmamızdı. Filmde, süper zekâ sahibi bir yapay zekâ (YZ) olan Skynet, nükleer bir savaş başlatarak dünyaya diz çöktürüyor ve kontrolü …

90’lı yıllara kadar Güneş harici yıldızların da kendi gezegenleri olup olmadığından emin değildik. Elimizde ötegezegenlerin varlığına dair birtakım bulgular vardı elbette, ancak bunları doğrulayabilecek teknolojiden yoksunduk. Derken 1992 yılında evrene bakışımızı değiştirecek o kanıta sonunda ulaştık; bir pulsarın etrafında dönen iki süper dünya keşfettik. Bunlar, “herkesçe kabul edilen ilk ötegezegenler” olarak tarihe geçti. Ardından da keşiflerin ardı arkası kesilmedi. Günümüzde …

Bilimkurgu yıllar boyu birçok tartışmaya konu oldu. “Bilimkurgu kaçış edebiyatı mı?”dan tutun da Bilimkurgu Kulübü’nün Facebook sayfasında arada bir alevlenen, “Star Wars bilimkurgu mu?” tartışmasına kadar pek çok örnek verebiliriz. Kuşkusuz bu tartışmaların odağında ise bilimkurgu ve fantastik arasındaki fark ve benzerlikler var. Neyse ki bu tartışmalar sadece ülkemizde olmuyor. Bilimkurgunun geliştiği Batı ülkelerinde de durum pek farklı değil. Söz …

“Tavuk ve yumurta“, iki şeyin birbiri ile temelden ilintili ve birinin diğerine neden olduğunu gösteren bir analoji. Dolayısıyla, hangisinin önce geldiğini söylemek paradoksal olarak imkânsız. O hâlde, bu benzetmeyi bir spekülatif hukuk senaryosu oluşturmak için bilimkurgu açısından değerlendirelim. Bilimkurgu geleceği tahmin mi eder yoksa yaratır mı?  Bu soru ve potansiyel cevabı, toplumu hukuk ve teknoloji kesişiminde nasıl etkiler? Amacımız, bu …

Bir organizmanın uzay boşluğuna uyum sağlaması ya da orada yaşayacak şekilde evrim geçirmesi mümkün müdür? Mümkünse, bu canlıların hangi fiziksel ya da biyolojik özelliklere sahip olması gerekir? Bu tür varlıklar ne kadar karmaşık hâle gelebilir? Elbette böyle bir şeyin olmasını beklemesek de bilimsel ölçütleri fazla zorlamadan konu üstünde spekülasyon yapabiliriz. Gerçekte yaşam olarak tanımladığımız şeyin uzay boşluğunda kendi kendine evrimleşme …

Bilimkurgu dünyasında yaratıcılık sınır tanımıyor. Uzak galaksileri hayal etmekten ütopik toplumlar yaratmaya kadar vizyon sahibi yazarlar ve film yapımcıları, teknolojik ilerlemeleri öngörmede ve hatta onlara ilham vermede ön saflarda yer alıyor. Türdeki fütüristik fikirlerin birçoğu dünyamızı dönüştüren icatlara ve yeniliklere zemin hazırladığından, bilimkurgunun etkisi sadece eğlenceyle sınırlı değil. Bilimkurgunun öngörü gücünün en eski örneklerinden biri de Jules Verne‘den geliyor. Verne, …

4,54 milyar yıl yaşındaki gezegenimiz için belki de farkında bile olmadığı bir detayız ve belki bizler de zaten kendimizi, sonumuzu yaratma arzumuzun son birkaç yüzyıllık yükselişiyle fark etmişizdir. Takvimler 2020’yi gösterdiğinde kendi yarattığımız odalarda ya da farklı boyutlardaki evlerde kapana kısıldığımız bir döneme girilmişti. Covid-19 tüm dünyayı etkilerken bizler evlerimizde internet akımlarına uymaya ve tariflerce yemeğe düşmüştük bile. Şimdi de …

St. Andrews Üniversitesi’nden araştırmacıların yeni bir çalışmasına göre, 1995’te Güneş benzeri bir yıldızın etrafında dönen ilk gerçek ötegezegen keşfedildiğinden beri bilimkurguda ötegezegenlerin tasvir edilme şekilleri de değişti. Diğer yıldızların etrafında da gezegenlerin döndüğü kanıtlanmadan önce, Star Trek‘in Cesur Yürekleri‘ni, Star Wars‘un isyancılarını takip ederek veya Asimov, Le Guin ve Frank Herbert gibi yazarların romanlarını okuyarak keşfe çıkıyorduk. Bu hikâyeler, büyük …