Düşsel Bir Oluş: Orbita 9

Senaristliğini ve yönetmenliğini Hatem Khraiche’nin yaptığı İspanyol Orbita 9 filminin oyuncu kadrosunda Clara Lago, Alex Gonzalez, Andres Parra ve Belen Rueda gibi isimler var. Küçük bütçeli bir romantik bilimkurgu havasında ilerleyen film, izleyiciyi şaşkınlığa uğratacak güçlü çıkışlar yapamasa da aslında böyle bir iddiaya sahip olmadığını da ilk dakikalardan itibaren açık ediyor. Orbita 9, sanılanın aksine mümkün olduğu kadar az risk ve az maliyetle çıktığı bu yolda kendisinden beklenilmeyecek ölçüde güçlü alt metinlere sahip bir uzay filmi. Dikkat çekici bir isimle gösterime giren film, uzay ve uzay gemisi tutkunlarının zevkle izleyebileceği bir mekana sahip.

Bilimkurguya ve uzay seyahatlerine gönül vermiş izleyicilerin yakından tanıdığı o klostrofobik ortam ve lezzetsiz olduğu her halinden anlaşılan atıştırmalıklar, Orbita 9’un yükseldiği argümanların temelini oluşturuyor. Mekik içinde yolculuk yapan mürettebatın obsesif bir hayatı yaşamak zorunda kalması ne denli zor olur, bilirsiniz. Yatma saati, kalkma saati, sağlığını korumak adına yapılması gereken egzersizler, mekikte baş gösteren arızalar ve daha nicesi… Hayat normalde de zorken, hele bir de uzayda sıkışıp kaldınız mı daha da zordur.

Netflix’in bilimkurgu alanında bitmeye varan kredisi belki de bu yalnızlık ve ümitsizlik kokan film ile yeniden can bulur, kim bilir? Mekikteki arızaları tamir edebilmesi için elli saat süresi olduğunu söyleyen bir mühendisin gemiye gelip, çözülmesi gereken sorunların üstesinden gelmesi süreci seyirci için küçük bir umut doğursa da, filmin gidişatıyla ilgili yine de anlamlı ipuçları sunamıyor. Mühendisin, yıllar boyunca yalnız yaşamak zorunda kaldığını bildiği Helena ile zoraki iletişimi ilk başlarda akıllara birçok garip soru getiriyor, ancak filmin tamamı izlenildiğinde, ortaya yalan üzerine kurulu iyi planlanmış bir senaryonun çıktığı fark ediliyor.

Yalnız bir kadın teknik sorunlarla boğuşurken, Alex isimli mühendis uzunca bir süre devam eden bu mecburi yolculuğun prangalı ve bir o kadar gururlu kadın mürettebatını istemeye istemeye hayatına dahil etmek zorunda kalıyor. Film, her ne kadar uzay operası gibi görünse de, bu aşamadan sonra rotasını değiştirip “vicdan” duygusuna yoğunlaşıyor. Çözüme kavuşturmakta zorlandığı çelişkileri güç de olsa yenen Alex’in, bütün o ayrıcalıklarından vazgeçip bu yolda adımlar atması yepyeni bir ikilem doğuruyor. Bu çelişki üzerinden yürümeye karar kılan film, temelde insan olma edimini ve etik felsefesini zorluyor.

Herhangi bir bireyin yaşadığı hayat katlanılması güç sürprizlerle doluyken, para ve gelecek kaygısı ile varlığını sürdürmeye niyetli herkes, otoritenin kurguladığı ve kalabalığın ama bilerek ama bilmeden tasdiklediği bir hayatın içine düşünce zorunlu bir tercih sürecine girecektir. Bu kısmi refah ortamında kişiyi doğru yola itecek güç ise, çelişkilerinin üstüne gidebilmesini sağlayacak cesaret ve azim olacaktır. Alex, bu süreci aşmayı başararak tüm hayatını riske atacak bir seçimde bulunur.

Orbita 9, az sayıda oyuncu ve neredeyse tek bir mekân ile gerçekleştirdiği çekim sürecinin maliyetini olabildiğine küçük tutarak, etik ve insan konusunu işlemeyi seçmiş ve pek de yabancısı olmadığımız bir türe imza atmış. Filmin alt metinlerinde karşılaştığımız simülasyon ve etik deneyler ise, önümüzdeki yıllarda benzer problemleri işleyen sayısız yapımı da etkileyecek gibi görünüyor. Yaşadığımızı sandığımız hayatların ve burada yaratılan kahkaha ve hüzün dolu anların daha güçlü bir el tarafından tasarlandığını ve çok basit bir dokunuşla sona erebilecek kadar kırılgan olduğunu anladığımızda, akvaryumda gezinip duran balıklardan ya da minik bir su kaplumbağasından ne farkımız kalır? Sonuç olarak filmde. her şey garip bir bilinmezlik eşliğinde melankolik ve düşsel bir oluşa evriliyor.