Genel

ClearSpace SA şirketi, ESA adına 2025’te Dünya yörüngesindeki uzay kalıntılarını kaldırmaya başlayacak. Bu test görevi için 100 milyon avroluk bir bütçe ayrıldı. Şu anda Dünya yörüngesinde binlerce uzay çöpü, yanmış roket güç amplifikatörü ve devre dışı bırakılmış uydular bulunuyor. Bu durum yeni uzay görevleri için giderek artan bir tehlike, çünkü parçalar Dünya’yı çevreleyen mermiler gibi fırlatılan uzay araçlarına çarpabilir. Avrupa Uzay Ajansı (ESA), …

Güneş Sistemi’nde Dünya haricinde üç tane kayalık gezegen daha var. Bunlar Venüs, Mars ve Merkür. Üçünde de henüz yaşamın varlığına dair bir kanıt yok. Üstelik bu üç gezegen Dünya’dan tamamen farklı ve “yaşam” için son derece olumsuz özelliklere sahip. Yine de insanlar belki bir gün bu üç gezegenden birinde yaşama dair izler bulunacak diye umut ediyor. Hatta yakında Mars’a koloni …

Bu ilk bakışta kulağa tuhaf gelebilir, ancak aşağıdaki tahmini hesaplar bu iddianın hiç de imkânsız olmadığını gösteriyor. Yaşadığımız evren, Güneş kütleli ortalama 100 milyar yıldız barındıran yaklaşık 100 milyar galaksi içermektedir. Bir kara deliğin çapı kütlesiyle orantılı olduğundan, evrenin kütlesine eşdeğer bir kara deliğin çapı yaklaşık 1023 kilometre olacaktır ve tesadüfe bakın ki, evrenimizin yarıçapı da aşağı yukarı bu kadardır! Karanlık …

Gelecek çoktan yazılmış olabilir. Tarih gösteriyor ki bizi bekleyen ne varsa sıklıkla bilimkurgu sayfalarında dile getirilmiş. Türün tahmin geçmişi bin yıla yayılıyor. Yazarların Ay’a ayak basma ilhamı, Samsatlı Lukianos’un Ay’a uçan gemileri hayal ettiği M.S. 175’e kadar uzanıyor. Kurgu daima hayal kadar saf olmuyor. “En büyük yazarlarımızdan bazıları bir şeyler uydurmuyor, zamanın ruhundan bilimsel veya başka bir şekilde örnek alıyor,” diyor …

Frank Herbert’in meşhur eseri Dune’u bu kadar çarpıcı yapan şey nedir? Belki tüm büyük eserler gibi onun da mitolojiden faydalanması? Belki çeşitli kültürlerden ve dillerden yararlanarak bir araya getirdiği o leziz karışım. Belki çöl gezegenini anlatırken kullandığı gerçekçilik? Belki de şu malum solucanlar… Dune deyince zaten akla ilk gelen şeylerden biri solucanlardır kuşkusuz. Özellikle bilimkurgu türünde pek çok meşhur eser içerdiği …

Mitokondriyal DNA (kısaca mtDNA), hücrelerimizin çekirdeği haricinde, mitokondri denen ve enerji üretimi için büyük moleküllerin oksijen ile yakılarak küçük moleküllere dönüştüğü organelde bulunan bağımsız DNA parçasına verilen isimdir. Kısacası ana genetik materyalimiz olan çekirdek DNA’sından bağımsız; ancak canlı genomu dahilinde sayılan bir DNA’dır. Çekirdekteki DNA iki taraftan da bilgi taşıdığı için, bazı kritik bilgiler muğlaklaşabilmekte, bu nedenle de analizi güçleştirebilmektedir. …

On yıllardır düşüncelerle bilgisayarları kontrol etme fikri bilimkurgunun konusuydu. Ancak şimdi heyecan verici bir buluşun neredeyse kıyısındayız. Soru şu: Bu, sorunları çözmekten ziyade daha fazlasına mı yol açacak? Bilimkurgu bazen geleceğe güzel bir rehber olabilir. Upgrade (2018) filminde kahramanımız Gray Trace ensesinden vurulup felç kalıyor, eşi ise öldürülüyordu. Çok geçmeden Trace’e, ünlü teknoloji yenilikçisi Eron Keen tarafından tasarlanmış ve yeniden …

Araştırmacılar, şifalı sayıldığı için geleneksel Çin tıbbında çok sık kullanılan Fritillaria delavayi adlı bitkinin, özel bir tür evrimsel adaptasyon sayesinde taş görünümüne bürünebildiğini keşfetti. Himalaya bölgesinde yaşayan bu bitki, kendisini toplayan insanların gözlerinden korunabilmek için kamuflaj yeteneği geliştirmiş gibi görünüyor. Genellikle bitkinin yaprakları yeşil ve çiçekleri sarı. Ancak, kendisini çevreleyen taşların görünümüne uygun farklı kamuflaj renkleri ortaya çıkarabiliyor. Yapılan testlerde …

Bilimkurgu yazarı ve bilim insanı Isaac Asimov‘un, 1942 senesinde kaleme aldığı Üç Robot Yasası‘nı duymayanınız yoktur. Bu yasaların, gerçek dünyadaki robotlara karşı tutumumuzu şu ana kadar büyük oranda şekillendirdiğini söyleyebiliriz. Dilerseniz önce bu Üç Robot Yasası’nı anımsayalım: Bir robot, bir insana zarar veremez ya da zarar görmesine seyirci kalamaz. Bir robot, birinci kuralla çelişmediği sürece bir insanın emirlerine uymak zorundadır. …

Jüpiter’in uydularından biri, tıpkı fosforlu bir oyuncak gibi karanlıkta parlıyor olabilir. İlk bakışta bu pek de heyecan verici bir bulgu gibi görünmüyor. Malum, Dünya’nın da uydusu karanlıkta parlıyor, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtıyor. Jüpiter ise oldukça uzakta ama yine de güneş ışığı oraya kadar da ulaşıyor, gezegeni ve uydularını aydınlatıyor. Bu uyduların arasında Europa da var. Fakat Europa öbürlerinden farklı. Son …