Etiket Arşivleri: Ütopya

Sir Thomas More

Sir Thomas More’un 500 Yıllık Başyapıtı: “Ütopya”

1478 yılında Londra’da dünya’ya gelen Sir Thomas More yaşadığı dönemde hukukçu, filozof, yazar, devlet adamı, ve bir Rönesans hümanisti olarak ün kazanmıştır. Oxford Üniversitesinde eğitim almıştır ve bir Katolik olarak Protestan Reformizmine ve İngiltere Kilisesinin Roma Katolik Kilisesinden ayrılmasına şiddetle karşı çıkmıştır. Sir Thomas More, başka toplumlara örnek olabilecek yolsuzluğun olmadığı bir mükemmel toplum yaratmanın mümkün olup olmadığını bundan tam 500 …

Devamını gör »
kurguda evren tasarimi

Bilimkurgu ve Fantastikte Evren Tasarımı

İlk Asimov‘uma ilkokulu bitirmek üzereyken, sınıf kitaplığında rastlamıştım. Altın Kitaplar Yayınevi’nden, “Güneşin Tanrıları” adında bir kitaptı. Onu bir solukta okuduktan sonra serinin devamı olduğunu fark ettim. Hepsini okudum. Ben okudukça yenileri geldi. Asimov Usta henüz hayattaydı; yazdıkça yazıyor, döktürdükçe döktürüyordu. Üniversiteyi bitirdiğimde, maestronun serisi artık yirmi bin yıllık galaksi tarihini anlatan muazzam bir evren tasarımı haline gelmişti. Dünyanın kolonileşme öncesi …

Devamını gör »
makuliyet-teorisi

Zaman, Gelecek ve Makulü Aşan İnsan

Konusu veya amacı önemli değil; insan her zaman bilmek ister. Tek derdi karnını doyurmak olan, sadece çocukları için yaşayan, sadece kendisi için var olan veya dünyayı ele geçirmeye çalışan insan da küçük veya büyük bir mesele olması fark etmeksizin bir arayış içerisindedir. Yani insanın minimalist olup olmaması kendi doğasını reddeden bir anlam taşımamaktadır. Bu arayışın en önemli nüvelerinden biri de …

Devamını gör »
atlantis

Atlantis Efsanesi ve Bilimkurgu

Atlas Okyanusu’nun ortasında bir yerde jeolojik bir felaket sonucu batmış bir kıta ya da adadaki kadim bir uygarlıkla ilgili bir söylence olan Atlantis Efsanesi ilk olarak Platon’un diyaloglarında karşımıza çıkıyor. (Timaeus ve Critias, MÖ 350 civarı.)  Efsane, İnsanın Düşüşü’ne bir gönderme olarak okunmalıdır. Atlantis efsanesini konu edinen yazarlar çöküşün jeolojik yönüyle değil, öncesindeki altın çağda Atlantislilerin günümüz insanından çok daha üstün …

Devamını gör »
Ursula K. Le Guin

Ursula K. Le Guin’i Okuma Kılavuzu

Ursula K. Le Guin Lavinia romanında bir kadını anlatıyor bizlere; savaşçı, yiğit bir toplumda sesi, sözü silinmiş, ancak ölümünde tanınıp anılmış bir kadını… Vergilius’un Aeneas’ına ilham veren, Latium kralının kızı Lavinia’yı… Troya kahramanlarından biri olan Aeneas’ın halkıyla, ordusuyla ilişkilerini, fetihlerini, galibiyetlerini, sonraları Roma adını alarak çok ünlenecek Lavinium kentini nasıl kurduğunu anlatır şair destanda; ancak ne belirgin bir rolü, ne …

Devamını gör »
mars sosyalizm

Mars’ta Sosyalizm: Kızıl Yıldız

Bolşevik Partisi’nin ünlü figürlerinden, bilim insanı, felsefeci, iktisatçı ve yazar Aleksandr Bogdanov’un 1908 yılında kaleme aldığı Kızıl Yıldız adlı romanı Mars’a seyahat eden Dünyalı bir devrimcinin gözünden Mars gezegeninde kurulu sosyalizmin özelliklerini anlatan konusuyla literatürde “ilk Bolşevik bilimkurgu ütopyası” olarak anılıyor. 1873 yılında, bugün Polonya sınırları içinde bulunan Sokolka’da doğmuş bir Belaruslu olan Bogdanov, Lenin ve Troçki ile felsefe ve …

Devamını gör »
korler ulkesi

Körler Ülkesi’nde Tek Gözlü İnsan Kral Olur (Mu?)

Ekvator’daki Andlar’ın vahşi çorak topraklarında, Chimborazo’dan beş yüz küsur, kar kaplı Cotopaxi’dense yüz elli kilometre ötede gizemli bir vadi uzanır. İnsanların dünyasından elini eteğini çekmiş Körler Ülkesi’dir burası.   Denizlerde seyahat etmiş, dünyayı görmüş, kıvrak zekâlı ve atik bir dağcı olan Nunez, bir grup İngiliz’e kılavuzluk ettiği tırmanış sırasında bir kaza geçirir ve kendisini adı efsanelere konu olmuş bir yerde, …

Devamını gör »
gelecekten-anilar

Bir Sosyalistten Anarşist Ütopya: Gelecekten Anılar

Gelecekten Anılar, orijinal ismiyle “News From Nowhere” 1890 yılında William Morris tarafından kaleme alınmış ve 2002’de Ayrıntı Yayınları eseri dilimize kazandırmış. Bu baskısını bulmak zor ancak Say ve Kaos Yayınları tarafından orijinaline daha uygun (Hiçbir Yerden Haberler) isimlerle yayımlanan baskılarını kolaylıkla bulabilirsiniz. Benim fikrim bu ismin kitaba daha uygun olduğu yönünde. William Morris, bilindiği üzere şair, desinatör, ressam, mimar, el …

Devamını gör »
ütopya ve distopya

Ütopyalar Neden Distopyadır?

1974 yapımı John Boorman’ın yönettiği, en iyi James Bond olduğu kabul edilen Sean Connery’nin ilginç kıyafetiyle, bir barbarı oynadığı bir film var: Zardoz. Değeri pek bilinmemiş kitsch bir filmdir “Taş Tanrı Zardoz”… (IMDb notu: 5,8) Söylemi serttir. Zardoz çağının ötesinde bir filmdir. Ama yazı tamamen film üzerine değil. (Merak ettiyseniz, internette bulabilirsiniz.) Filmdeki ütopik toplum eleştirisine değineceğim. Arthur Frayn 300 yaşında, yaşamaktan …

Devamını gör »

Ütopya İçinde Bir Distopya: Childhood’s End

Diziye geçmeden önce,  Arthur C. Clarke’ın 1953 tarihli aynı adlı romanından kısaca bahsetmek yerinde olacaktır. İlk olarak 1997 yılında Cep Kitapları tarafından “Son Nesil” adıyla dilimize kazandırılan Childhood’s End, Arthur C. Clarke’ın en dikkat çekici ve en başarılı erken dönem eserlerinden biri olarak gösterilir. Cep Kitapları baskısına ulaşmanın giderek zorlaşmaya başladığı bir dönemde imdada yetişen İthaki Yayınları, kitabı tekrar okuyucuyla …

Devamını gör »