Etiket Arşivleri: Dolanıklık

1955’teki ölümünün üzerinden geçen onca zamana rağmen, Einstein’ın çığır açıcı buluş ve düşünceleri insanlığı etkilemeyi sürdürüyor. Times dergisi, 1999 yılında Einstein’ı “Tüm zamanların en büyük bilim insanı” ilan etti. Peki, bu payeyi hak etmek için ne yapmıştı? Esasında Einstein’ın fikirleri 20. yüzyıl bilimiyle öylesine iç içe geçmiştir ki, onun adını anmadan hiçbir önemli bilimsel kavramdan bahsetmek mümkün değildir. Genelde E=mc² …

“Işık hızı aşılamaz mı?” Bu soruya yanıtımız hem “evet” hem de “hayır“. Bazı tasarımların ışıktan hızlı hareket ediyormuş gibi göründüğünü söyleyebilsek de kütle ışıktan hızlı hareket edemez ve ışıktan hızlı bilgi iletilemez. Ama nasıl? Konuya girmeden önce sık yapılan bir yanlışı düzeltelim. Esasında c ile gösterilen ve ışık hızı diye adlandırılan sabit, evrenin dokusundaki bir değişmezdir. Bilim insanları bu değişmeze …

Dolanıklık, kuantum fiziğinin ve dolayısıyla da gelecekteki teknolojilerin kalbinde yer alan bir özellik olarak ön plana çıkıyor. Diğer kuantum olguları gibi dolanıklık da kendisini atom altı ölçeklerde ortaya koyan ilginç bir özelliktir. Aynı koşullarda doğmuş, bir başka deyişle bir süre için aynı kuantum durumunu paylaşmış bir foton ya da elektron çifti, büyük mesafelerle birbirlerinden ayrılsalar bile bir şekilde bağlı kalmaya …

Işınlanma, bilimkurgu yazarları tarafından bir nesneyi veya kişiyi bir yerde yok edip orijinalinden ayırt edilemez mükemmel bir kopyayı başka bir yerde ortaya çıkarma becerisine verilen isimdir. Bunun nasıl başarıldığı genellikle ayrıntılı olarak açıklanmaz. Ancak genel fikir, orijinal nesneye ait tüm bilgilerin toplanacak şekilde taranması, ardından bu bilgilerin alıcı konuma iletilmesi ve kopyanın oluşturulması için kullanılmasıdır. Kopya, orijinalin gerçek malzemesinden değil, …

Bazı bilim insanları kuantum mekaniğinin karar verme mekanizmalarını açıklamaya yardımcı olabileceğini düşünüyor. Schrödinger’in kedisinin aynı anda hem canlı hem de ölü olmasına izin veren, bir galaksinin iki ucunda bulunan parçacıkların ‘birbiriyle konuşabileceğini’ söyleyen kuram, en gizemli olayı, yani insan davranışlarını da açıklayabilir. Kuantum fiziği ve insan psikolojisi birbirinden ilgisiz alanlarmış gibi görünebilir, ancak bazı bilim insanları iki alanın ilginç bir …

Einstein için, başlarda devrim saflarındayken, hatta devrimi başlatan en önemli isimlerden biriyken daha sonra karşı-devrim saflarına geçmiştir denebilir. Ölünceye dek kuantum fiziğindeki ‘garipliklerin’ hep gizli bir takım değişkenlerden ötürü olduğunu ve bu değişkenlerin bulunmasıyla klasik fiziğin ilkelerinin kullanılmaya devam edilebileceğini savundu. Göreceliği bularak zaman ve mekânın mutlak olmadığını gösteren, Newtonian kâinat anlayışını yerle bir eden Einstein için bile kuantum fiziği, …