Araştırma

Bilimkurguda Kadının Görüntüsü (The Image of Women in Science Fiction, 1970) adlı araştırmasında Joanne Russ şöyle yazmıştı: “Bilimkurguda kadının birçok görüntüsü var, ama kendisi yok.” Son birkaç on yılda bu durum önemli oranda değişti. Temel olarak feminizmin etkisi olmakla birlikte 1970’lerden itibaren kadın yazarların sayısının artması da önemli bir faktördür. Ancak yine de gerçekçi kadın karakterlerin eksikliğini çekmeye devam ediyoruz. Bilimkurgu için …

Bundan yıllar önce, çok çeşitli konularda yazışılan bir “offline” forum platformu olan Hitnet’de bilimkurgu üzerine yapılan tartışmaları hatırlıyorum da.. O mesajlar ekranımda ileri geri uçuşurken ben daha çok dinleyici konumunda kalırdım. Söyleyecek bir şey bulamamaktan ileri gelirdi bu tercihim; “ne desem boş” türü bir duygudan dolayı elim gitmezdi klavyeye. Neden mi? Çünkü dünya yazarları, çizerleri, sinemacıları, zamanlarını hayallerinden geçen her …

Distopik rejime karşı isyan, tür bilimkurgusunun mottosu haline gelmiştir. Bunun nedenlerinden biri de söz konusu formülün içerdiği melodram imkânı olabilir. Standart senaryo, teknolojik imkânlarla toplumu baskı altında tutan totaliter rejimin daha yeni teknolojik imkânları kullanan isyancılar tarafından yenilgiye uğratılmasıdır. Russell’in İkarus’ta anlattığı gibi, seçkinler yeni ve gelişmiş teknolojilere olan ilgilerini kaybederler, bu da onları durağanlığa iter. Doğal sonuç, seçkin sınıfın …

Yeni tanıştığım insanlar ne iş yaptığımı sorup da benden “bilimkurgu editörüyüm” yanıtını aldıklarında, birkaç çeşit tepki gösterirler. Öncelikle hepsi ülkemizde edebiyatla, sanatla, hatta direkt üretimle pek rahat geçinilemeyeceğinin farkındadır. Bir şey alıp satmayan ya da bunu yapan büyük bir çarkın dişlisi olmayan kimsenin emeğinin karşılığını alabileceği bir mekanizmamız olmadığını bilirler. Beni çaktırmadan şöyle baştan aşağı süzerler. Bu arada yüzünde “Haydi …

Küçükken elime ne geçerse okumaya meraklıydım. Babamın “Erkekçe” dergilerinin birinde, eski zaman gemicilerinin seks ihtiyaçlarını nasıl giderdiğine ilişkin ilginç bir yazı vardı. Okyanuslarda aylar boyu bir gemiye tıkılan erkekler ne yapıyordu? O zamanlar uğursuzluk getirdiği batıl inancıyla gemilere kadın da alınmıyordu. (Tabii esir ve köle değilse…) Bu yöntemlerden biri fıçıydı. Tayfalar sırayla, delikli fıçıya giriyor ve ihtiyacı olanları mutlu sona ulaştırıyordu. …

“Distopya” kelimesi “eftopya (eutopia)”nın zıddı olarak kullanılır ve şu an var olan dünyadan daha kötü bir toplum ya da sistem anlamına gelir. Terimi ilk kullananlardan biri olan John Stuart Mill’in 1868’deki bir parlamento konuşmasında bu sözcük geçer. Ancak terimi günümüz anlamıyla moda yapan Glenn Negley ve J. Max Partrick’in “Ütopya Peşinde (Quest for Utopia, 1952)” adlı eseridir. 1985’te Anthony Burgess …

Haritaya baktığınızda Hollanda küçük bir ülkedir, ama gözünü Güneş Sistemi’ni koloni etmeye dikmiş durumda. (Gerçi o küçük ülke Türkiye’de birkaç katı tarım ve hayvancılık ihracatına sahip.) Mars’ta koloni kurmak üzere bir proje yürütüyorlar. Başka bir gezegende koloni kurmanın birçok teknik ayrıntısı var ama enteresan olan bu projenin maliyetini karşılama planları. Mars’ta koloni projesini planlayan şirket maliyeti televizyon yayını, reklam ve sponsorlardan karşılamayı …

Atlas Okyanusu’nun ortasında bir yerde jeolojik bir felaket sonucu batmış bir kıta ya da adadaki kadim bir uygarlıkla ilgili bir söylence olan Atlantis Efsanesi ilk olarak Platon’un diyaloglarında karşımıza çıkıyor. (Timaeus ve Critias, MÖ 350 civarı.)  Efsane, İnsanın Düşüşü’ne bir gönderme olarak okunmalıdır. Atlantis efsanesini konu edinen yazarlar çöküşün jeolojik yönüyle değil, öncesindeki altın çağda Atlantislilerin günümüz insanından çok daha üstün …

Bilimkurgu klişelerinin birçok fonksiyonu vardır. Bunlardan en başta geleni, öykünün gerçek bilimkurgu olarak tanınmasını kolaylaştırmaktır. Okuyucu uzay-zaman bükülmesi gibi bir ifadeyle karşılaştığı anda okuduğu şeyin bilimkurgu türünde olduğunu anlar. Ancak, klişelerin var olmasının pek soylu olmayan nedenleri de vardır. Mesela tembellik ya da konu bulma sıkıntıları. Bilimkurguda (aşk romanları, polisiye ya da westernlerde olduğu gibi) birtakım temalar ve klişeler sürekli dolaşımdadırlar. …

“Kelimesi bir cent’e hikaye yazmak saçmalıktır, Eğer biri gerçekten 1 milyon dolar kazanmak istiyorsa, bunun en iyi yolu kendi dinini yaratmasıdır!” – L. Ron Hubbard Tam 173 sene önce o meşhur “Din toplumun afyonudur (Die Religion ist das Opium des Volkes)” sözünü dile getiren Karl Marx, geçmişi analiz ettiği kadar geleceği de gördü mü bilinmez. Ancak, 20. yüzyılın ikinci yarısında Raeliyan …