Araştırma

Isaac Asimov ve Üç Robot Yasası, bugün hâlâ yapay zekâ tartışmalarında, regülasyon tasarılarında sıklıkla anılmaktadır. Hatta Avrupa Birliği’nin Yapay Zekâ Yasası yürürlüğe girmeden birkaç yıl önce, Avrupa Parlamentosu, Robotik Alanında Medeni Hukuk Kurallarına İlişkin Kararı’nda, Üç Robot Yasası’na açıkça atıf yapmış, yasaları robotların sistemine gömülmesinden ziyade, geliştiricilerin takip etmesi gereken etik kodlar olarak sunmuştur. Bu açıdan Üç Yasa, kaleme alındığından …

“Uzayda çığlığınızı kimse duyamaz!” Ridley Scott imzalı Alien filminin bu meşhur sloganı, bilimkurgu ile korku arasındaki sarsılmaz bağı tek bir cümlede özetliyor. Zira sadece fiziksel bir imkânsızlıktan bahsetmiyor; insanın en ilkel, en kaçınılmaz duygusuna, yani mutlak çaresizliğe de işaret ediyor. Aslında insanlık tarihi boyunca yakamızı bırakmayan o kadim duygu, korku edebiyatının da ana damarını besliyor. Bugün herhangi bir korku yazarlığı …

Fark etmişsinizdir ki bilimkurgunun bazı alt türlerinde karakterler olağanüstü teknolojilere, tanrısal süper güçlere yahut her türlü sorunu çözebilecek inanılmaz bir zekâya sahiptir, ancak bunların yalnızca bir o kadar olağanüstü sorunları çözmek, süper kötüleri yakalamak veya alelade suçları engellemek için kullanırlar. Peki neden dünyayı gerçekten değiştiremezler? Hava durumunu kontrol edebilen bir kahramanın kuraklık çeken bölgelerde yağmur yağdırdığını, kasırgaları durdurduğunu veya küresel …

Perseus Takımyıldızına adını veren mitolojik kahraman, Medusa’nın başını kesmesiyle bilinir. Peki, göklerdeki ve mitolojideki Perseus ile Medusa’nın öyküsünde neler gizlidir? Gerek hikâyesi gerekse insanlığın kolektif bilinçdışındaki algısıyla en ilginç takımyıldızlardan biri olan Perseus’u gökyüzündeki kahraman gibi de düşünebiliriz. Zira Dünya’ya yaklaşık 89 ışık yılı uzaklıkta bulunan Perseus Takımyıldızı, adını Hellen yani Yunan mitolojisinin başta gelen kahraman figürlerinden biri olan Perseus’tan …

Dostoyevski’ye göre insanlar, kusursuz bir dünyada özgür olmaktansa, kusurlu bir dünyada özgür olmayı tercih eder. Platon’un Devlet‘inde görüldüğü gibi, ütopyayı distopyadan ayıran çizgi her zaman belirgin değildir. Birçok ütopik düşünür, özgürlük yerine gerçeği seçmiştir. Fyodor Dostoyevski, 1864 tarihli Yeraltından Notlar adlı romanında, “Tuhaf niteliklerle donatılmış bir varlık olan insandan ne beklenebilir ki?” diye sorar. “Üzerine her türlü dünyevi nimeti yağdırın, …

“Bilimkurgu yazarları kaçınılmazı öngörür. Zaten kaçınılmaz olan felaketlerdir, çözümleri değil.” -Isaac Asimov Bilimkurgu ile geleceğin dünyasını, teknolojinin evrimini, bilimsel keşiflerin insanlığa getireceklerini düşünebilmek kolaylaşır ve ilgi çekici bir hâl alır.  Zaman içerisinde bilimkurgu yazarlarının öngörü tutarlılığını görmek ve hayallerinin gerçek yaşama sızmasına şahit olmak hayranlık vericidir. Elbette, bilimkurgu yazarları birer kâhin değillerdir. Onlar, kurgularını bilimin ve aklın rehberliğinde yazarlar. Kabiliyetleri, …

UFO olgusunun modern çağda kazandığı mistik boyut, artık gözlemlerle veya hükûmet raporlarıyla açıklanabilecek sınırların ötesine geçmiş durumda. Dünya dışı zihinlerle temas kurduğunu iddia eden topluluklar, günümüzde bu varlıkları ruhsal kurtuluşun rehberleri olarak konumlandırıyor. Geleneksel dinlerin sunduğu kutsal figürlerin yerini “yıldız kardeşliği”, “ışık varlıkları” ve “kozmik öğretmenler” gibi kavramlar almış durumda. Bir nevi UFO’lar, göksel bir araçtan ziyade inanç sistemlerinin merkezine …

İklim değişikliği, zamanın dillerden düşmeyen meselesi. Artık sadece küresel çevre sorunları tartışmalarının merkezinde değil, aynı zamanda gün ortası haberlerinde, ekonomik kriz ile birlikte karşımıza her gün bir vukuatı ile çıkmaya başladı. Oysa gezegenimiz Dünya, iklim krizini uzun zamandır geçiriyordu. Bilim insanları bir yandan iklim şüphecilerine laf anlatmaya çalışırken bir yandan da iklim değişikliği ile mücadele için araştırmalar yapıyordu. İklimdeki değişimin …

Donald Keyhoe‘nun fitilini ateşlediği UFO araştırmacılığı özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde 1950 ve 1960’lı yıllarda yepyeni bir heyecan dalgası estirir. Keyhoe’nun iddialarına benzin döken olaylardan biri de ABD ordusunun 1947’de yaşanan bir kazayla ilgili iletişim hatasıdır. ABD ordusu, Sovyetler Birliği’nin nükleer testlerini izlemek için gizlice geliştirilen bir balonun New Mexico eyaletinin Rosewell kenti yakınlarında düşmesi sonucu bulunan enkazın bir uçan daireye …

1987 yapımı RoboCop, kapitalizmin karanlık yüzüne ve teknolojik ilerlemenin insan ruhunu nasıl çürüttüğüne dair bir alegori olarak da değerlendirilebilir. Filmdeki Detroit, yolsuzlukla, suçla ve yozlaşmayla sarmalanmış bir kenttir; şirketlerin egemenliğinde, insanların makineleştiği bir sistemin resmini gösterir bize. Yönetmen Paul Verhoeven‘in diğer tanınmış bilimkurgu filmleri Total Recall ve Starship Troopers‘ta olduğu gibi bu filmde de insanların ve toplumun yozlaşması, medya eleştirisi …