Bilim & Teknoloji

Antarktika, dondurucu soğukları, eşsiz manzaraları, penguenleri ve onları avlayan yırtıcılarıyla ünlü. Yüzeyden bakıldığında yalnızca buzla kaplı, donmuş bir kıta gibi görünüyor; oysa buzun altında gizemli organizmalar ve sıra dışı ortamlar saklı. Kıta, kayalık bir zemin üzerinde yer alıyor ve bu zemin, ortalama kalınlığı 2 kilometreyi bulan dev bir buz tabakasıyla kaplı. Söz konusu tabaka bazı bölgelerde çok daha kalın. Antarktika’nın …

Yeni araştırmalar, ilkel kara deliklerin günümüz evreninde hâlâ var olabileceğini ve karanlık madde olgusundan sorumlu tutulabileceğini gösteriyor. Evrenin çok erken dönemlerinde, ilkel kara delikler “karanlık bir yük” ediniyor. Bu yük, onlara olağanüstü uzun bir yaşam süresi kazandırıyor. Araştırmacılar, bu özelliğin ilkel kara delikleri karanlık madde için ilginç, hatta sıra dışı bir aday hâline getirdiğini düşünüyor. 1970’lerde Stephen Hawking, kara deliklerin …

Yeni bir araştırmaya göre, 75 milyon yıllık bir yavru tiranozor fosili, apeks yırtıcıların neden besin zincirine hükmettiğini açıklamaya yardımcı oluyor. Science Advances adlı hakemli dergide yayımlanan bir çalışmaya göre, bilim insanları kısa bir süre önce Kanada’nın Alberta eyaletinde, 75 milyon yıl önce yaşamış Tyrannosaurus rex‘in kuzeni olan 4 metre uzunluğundaki Gorgosaurus libratus fosillerini inceledi.[1] Gorgosaurus‘un da dâhil olduğu Tyrannosaurlar, zamanlarının …

Yaz aylarında serin kalması gerekenler sadece insanlar değil.[1] Cep telefonları, veri merkezleri, arabalar ve uçaklar da dâhil olmak üzere birçok makine aşırı sıcaklarda daha az verimli hâle gelir ve daha çabuk bozulur.[2] Makineler kendi ısılarını da üretirler ve bu da çevrelerindeki sıcak havayı daha da sıcak hâle getirebilir. Makinelerin ısıyı nasıl yönettiğini ve aksi takdirde boşa giden ısıyı etkili bir …

On yılı aşkın bir süre önce sinema izleyicileri, Güneş Sistemi’mizin sınırlarına uzanan bir yolculuğa çıktı. 2013 yapımı Europa Report filminde altı astronot, Jüpiter’in uydusu Europa’ya ulaşmak üzere Europa One uzay aracıyla 20 aylık bir göreve başladı. Amaçları, Europa’daki kalın buz tabakasının altında yaşam olup olmadığını araştırmaktı. Yüzeyi aşıp derinlere indiklerinde, karanlık suların içinde titreşen gizemli mavi ışıklarla karşılaştılar. Bu ışıklar, …

90’lı yılların başlarında Dolby Laboratories ve Digital Theater Systems (DTS, Inc.) tarafından geliştirilen çok kanallı ses formatları Dolby Digital ve DTS, sinema salonlarında büyük bir çığır açmıştı. Altı farklı çevresel ses kanalını destekleyen teknolojiler, perdede film izleme deneyimini bir adım öteye taşımıştı. Günümüzde çok daha fazla kanallara evirilerek yollarına devam eden Dolby Atmos ve DTS:X gibi ses teknolojileri, film izleme …

Bilim dünyası, Dünya dışı yaşam arayışında önemli bir dönüm noktasına daha tanıklık ediyor. James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) yaptığı son gözlemler, Dünya’dan yaklaşık 124 ışık yılı uzaklıktaki bir ötegezegenin atmosferinde yaşamın varlığına işaret edebilecek kimyasal bileşenlerin izlerini ortaya koydu. K2-18b adlı ötegezegen, “Hycean” olarak bilinen özel bir gezegen sınıfına ait. Bu da okyanuslarla kaplı ve hidrojen açısından zengin bir atmosfere …

Yaşayan en küçük canlı birimi olarak tanımlayabileceğimiz hücre; bitki, hayvan, mantar, bakterileri ve arkelerin, kısaca bütün canlıların temel yapı taşıdır. Hücre, zarla çevrili bir yapı olup organel adı verilen birimlere ev sahipliği yapar. İşlevsel moleküler makineler olan organeller, hücre içinde çeşitli görevler üstlenerek yaşamsal faaliyetleri yürütür ve düzenler. Yani, hücrenin yaşaması için gereken tüm eylemleri gerçekleştirir. Tıpkı bir fabrikanın bölümleri …

Yapay zekâ (YZ) modellerinin artan performansı Arthur C. Clarke’ın “Yeterince gelişmiş bir teknoloji, sihirden ayırt edilemez,” sözünü akla getiriyor. YZ hakkındaki sohbetlere bir miktar hayranlık ve çokça korku eşlik ediyor. Risklerini bildiğimiz hâlde neden YZ’yı geliştirmeye devam ediyoruz? Bir gün YZ bizden akıllı hâle gelirse neler olabilir? Zaman çabuk geçiyor. Fütürist Ray Kurzweil, 2005 yılında yayımlanan “Singularity Is Near” isimli …

İnternet, günlük yaşamla o kadar iç içe geçmiştir ki, bu müthiş teknolojinin ne kadar olağanüstü bir başarı ve hazine olduğunu unutmak kolaydır. Sadece birkaç on yıl içinde, insanlığın bilgi birikiminin büyük bir kısmı toplu olarak yazıya döküldü ve internet bağlantısı olan herkesin erişimine sunuldu. Ancak tüm bunlar sona ermek üzere. Yapay zekânın ortaya çıkışı, yazarların, sanatçıların ve diğer yaratıcıların insan …