Bilim & Teknoloji

Uzayda bir metreküp hacme kaç tane atom düşüyor? En basit ve klasik cevap şu: Yerine göre değişiyor. Ancak biraz daha derine inebiliriz. Galaksiler arası boşlukta metreküp başına sadece birkaç atom yer alır. Yani buna göre komşumuz Andromeda Galaksisi ile Samanyolu arası pek bir boş, pek bir tenha diyebiliriz. Fakat Güneş Sistemi ve dolayısıyla Dünya çevresindeki uzayda ise parçacık yoğunluğu oldukça …

Yordam Kitap’ın “Gençlerle Baş Başa” serisinin dördüncü kitabı “Gençlerle Baş Başa: Yapay Zekâ”, 2020 senesinde okurlarla buluştu. Ocak 2023’de ikinci baskısını yaptı. Kitabın yazarı Erkin Özalp, Karl Marx ve Friedrich Engels çevirileriyle okurların takdirini kazanan yetkin bir çevirmen. Özalp’in ayrıca yine Yordam Kitap’tan çıkan “Teorisyeniniz Devrimciydi: 21. Yüzyılda Marksizm ve Sosyalizm” adlı bir kitabı da var. Yordam Kitap, “Gençlerle Baş …

1955’teki ölümünün üzerinden geçen onca zamana rağmen, Einstein’ın çığır açıcı buluş ve düşünceleri insanlığı etkilemeyi sürdürüyor. Times dergisi, 1999 yılında Einstein’ı “Tüm zamanların en büyük bilim insanı” ilan etti. Peki, bu payeyi hak etmek için ne yapmıştı? Esasında Einstein’ın fikirleri 20. yüzyıl bilimiyle öylesine iç içe geçmiştir ki, onun adını anmadan hiçbir önemli bilimsel kavramdan bahsetmek mümkün değildir. Genelde E=mc² …

Güneş Sistemi, Güneş’in kütle çekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşan bir yapıdır. Samanyolu Galaksisi’nde bulunan sistemimizin 4.568 milyar yaşında olduğu öngörülmektedir. Güneş Sistemi, 8 gezegen ve cüce gezegenlerle beraber tespit edilmiş 700 kadar uyduya ev sahipliği yapmaktadır. Bunların yanı sıra 4.000’den fazla kuyruklu yıldız ve 1 milyondan fazla asteroitin olduğu sistemimizin %99,86’sını Güneş oluşturmaktadır. Fazla uzatmadan, sonsuz …

İngiltere’nin Cambridge Üniversitesi’nden zoolog Arik Kershenbaum, başka dünyalarda yaşam ve yaşamın evrimi üzerine fikirlerini yazdığı yeni kitabı The Zoologist’s Guide to The Galaxy: What Animals on Earth Reveal About Aliens and Ourselves‘te (Bir Zooloğun Gözünden Galaksi Rehberi: Dünya’daki Hayvanlar, Uzaylılar ve Kendimiz Hakkında Bize Hangi Gerçekleri Açıklıyor?), evrensel doğa yasalarının başka gezegenlerdeki canlıları da Dünya’dakilere benzeteceğini belirtiyor. Sinema endüstrisinde tasvir …

Antik çağlarda gökbilimciler, birbirlerine göre sabit bir konumda duruyor gibi görünen yıldızlarla diğer gezgin yıldızlar arasında ayrım yapabiliyordu. Ayrıca bu sabit gibi duran yıldızların, yani gezegenlerin diğer yıldızlar gibi yanıp sönmediği, parlaklığının yıl boyunca değiştiği ve ekliptik denilen Güneş ve Ay’ın izlediği aynı yolda ilerledikleri de tespit edilmişti. Böylelikle söz konusu gezegenlere özel bir statü atfedildi ve eski uygarlıklar, çıplak …

Bu yeni hipotez, evrenin büyük gizemlerinden birini açıklamayı hedefliyor. Kısa süre önce yapılan bir çalışma, kozmologlar tarafından evrenin genişlemesini hızlandırdığı düşünülen gizemli karanlık enerjinin, galaksilerin merkezindeki süper kütleli kara deliklerden meydana gelebileceğini ortaya koydu. Çalışma eğer doğruysa, fiziğin en akıl almaz kavramlarından ikisi olan kara delikler ile karanlık enerjiyi birbirine bağlayacak ve karanlık enerjinin kaynağının on yıllardır burnumuzun dibinde olduğunu …

Fütürist Manifesto’da Filippo Tommaso Marinetti, hızın artık yeni bir estetik biçimi olduğunu duyurur. Fütüristler ilerleyen zamanlarda hızı, şiddeti ve dünyanın karşı konulmaz değişimini yücelten eserler ortaya koyar. Bu eserlerin en ikonik parçaları yarış arabaları ve uçaklarla süslenmiş olmalarıdır. Onlara göre, çift kanatlı SIA 7B keşif ve bombardıman uçağı, Ayasofya’dan ya da Notr Dame’dan çok daha mühim bir sanat eseridir. Çünkü …

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden (ANU) sismologlara göre, depremlerin neden olduğu sismik dalgalardan elde edilen veriler, Dünya’nın iç çekirdeğinin en derin kısımlarına yeni bir ışık tutuyor. Araştırmacılar, bu dalgaların Dünya’nın iç çekirdeğine nüfuz ettiği ve içinden geçtiği farklı hızları ölçerek, Dünya’nın içindeki en iç çekirdek (İng: “Innermost Inner Core” veya kısaca “IMIC”) olarak bilinen ayrı bir katmanın kanıtlarını belgelediğine inanıyor. Buna göre …

Uluslararası Uzay İstasyonu‘nun 2030 yılında hizmet dışı bırakılması planlanıyor. Şimdiden bunun güvenli bir şekilde nasıl yapılabileceğine yönelik çalışmalara başlandı bile. Başta, Roscosmos’un Progress kargo uzay araçları (Soyuz’a benzer şekilde mürettebatsız araçlar) sayesinde istasyonun bir dizi motor yanmasıyla Dünya’ya doğru yönlendirilmesi planlanıyordu. Her yanma, istasyonun hızını yavaşlatarak yüksekliğini azaltacak ve nihayetinde atmosfere iterek parçalanmasını sağlayacaktı. Ancak Rusya önümüzdeki birkaç yıl içinde …