Etiket Arşivleri: İnsan

“Bilimkurgu yazarları kaçınılmazı öngörür. Zaten kaçınılmaz olan felaketlerdir, çözümleri değil.” -Isaac Asimov Bilimkurgu ile geleceğin dünyasını, teknolojinin evrimini, bilimsel keşiflerin insanlığa getireceklerini düşünebilmek kolaylaşır ve ilgi çekici bir hâl alır.  Zaman içerisinde bilimkurgu yazarlarının öngörü tutarlılığını görmek ve hayallerinin gerçek yaşama sızmasına şahit olmak hayranlık vericidir. Elbette, bilimkurgu yazarları birer kâhin değillerdir. Onlar, kurgularını bilimin ve aklın rehberliğinde yazarlar. Kabiliyetleri, …

Bilimkurgunun en güçlü yönlerinden biri de geleceğe dair sorular sormak kadar bugünü sorgulatabilmesidir. Isaac Asimov’un 1950 tarihli Ben, Robot kitabı, işte bu yeteneğin somut bir örneğidir. İnsansı robotlara dair gelişimin salt teknolojik bir mesele olmadığını, bunun yanında ahlaki bir muhakemeyi de zorunlu kıldığını ilk fark eden yazarlardan biri Asimov’dur. Yazar, Ben, Robot başlığı altında birleştirilmiş dokuz öyküsünde insanın kendi yarattığı varlıkla …

İnsanlık, yeryüzünde attığı ilk adımlardan itibaren çevresini gözlemlemeye başladı; dağların yamaçları, nehirlerin kıvrımları, rüzgârın uğultusu ve durmadan deveran eden yıldızlar, düşlerin fikirlere evrildiği eşsiz bir laboratuvardı. Gökyüzüne bakan insan, bu uçsuz bucaksız evrendeki yerini aradı. Sorular sordu ve devamlı yeni yanıtlar devşirmeye teşneydi. Sorularının asıl niyeti bulduğu cevapla yetinmekten ziyade, arayışı sürdürmekti. Öyle ki zamanla ateşi kontrol etmeyi, ilk barınakları …

Eskiden yalnızca bilimkurgu filmlerinde gördüğümüz turistik uzay seyahatleri bugün Jeff Bezos’un, Elon Musk’ın iş modellerinden biri. Artık uzaya giden sivil haberleri sıradanlaşmaya başladı. Bilimkurgunun en klasik konularından biri olan makinelerin düşünmesi, bugün cep telefonlarımızda, fabrikalarda, hatta devlet politikalarında fiilen çalışıyor. Yapay zekâ, bugün gündelik hayatımızın bir parçası. Eski bilimkurgu filmleri, gelecekte insanların ekrandan ekrana konuşacağını gösteriyordu. Ancak bu, çağımızda çocukların …

Dünya’nın yer altı damarlarında ne aktıysa, gökyüzü de ona göre şekillendi. İnsanlık tarihini düşünsel kırılmaların yanı sıra insanın yerin altına inerek toprakla ve enerjiyle kurduğu ilişkilerle de okumak gerekir. Bugün gezegenin yüzeyinde gözlemlenen krizler, yerin derinliklerinden ve orada kurulan teknik ilişkilerden doğdu. Bu ilişki, ekolojik olduğu kadar siyasi ve felsefidir. İnsanın doğayla kurduğu temas, onu şekillendirme arzusuyla ve o şekli …

İnsanın en büyük açlığı nedir? Daha çok yiyecek, daha fazla toprak, daha fazla bilgi mi? Yoksa zamanın kendisini ele geçirme arzusu mu? Tarih boyunca insan, zamanı ölçmeye, anlamlandırmaya ve hatta durdurmaya çalıştı. Saatler, takvimler, anıtlar ve mezarlar… Hepsi, zamanın akışını dondurmanın, onu haritaya çizmenin nafile girişimleriydi. Rus düşüncesinin sıra dışı temsilcisi Nikolai Fedorov, bu çabayı nafile bulur ve reddeder. Ona …

Bilimkurgu, edebiyat ve sinema dünyasında diğerlerine kıyasla görece geç ilgi görmeye başlamış bir türdür. Teknolojinin baş döndürücü gelişimiyle birlikte bu ilgide gözle görülür bir artış yaşansa da, bilimkurgu uzun yıllar boyunca görmezden gelinmiş, hatta küçümsenmiştir. Bugün bile ön yargılarla boğuşan bir türden bahsediyoruz. Siz bir de ilk ortaya çıktığı zamanlarda nasıl zorluklarla karşılaştığını hayal edin. “Şeytan işi bu!”, “Hayal âleminde …

Nedir gerçekten bizi sınırlayan? Maddiyat mı, ölüm mü yoksa güneş mi? Yapmak isteyip de yapamadıklarımızın sorumlusu nedir? Rus aydınlanmasının öncüleri, evreni sorumlu buldular. Gezegenleri, uyduları ve yıldızları yerlerinde tutan gök yasalarının insanı kısıtladığını, elini kolunu bağladığını öne sürdüler. Onlara göre insanın temel mücadelesi doğal düzene karşı olmalıydı. Doğanın süregelmiş döngüsel yasalarını, ilkbaharı ve sonbaharı, yaşamı ve ölümü reddetmeliydi insan. Ancak …

Öykümüzün türü, niteliği ya da boyutu ne olursa olsun; ona kuramsal olarak yöneltebileceğimiz dört soru vardır: İlki ne anlatıyor, ikincisi anlatılan kimin başından geçiyor, üçüncüsü nerede geçiyor ve dördüncüsü de hangi zamanda oluyor? Olay, kişi, yer ve zaman öykünün dört temel öğesini oluşturur. Yukarıdaki sorular bu öğeleri karşılar. Olay serüven, kişi kahraman olarak da anılır. Edebiyat araştırmacıları, eleştirmenler bu öğeleri …

Progresif rock, 1960’ların sonlarında müzikle hikâye anlatımını birleştiren, deneysel yapısıyla rock müziğin sınırlarını zorlayan bir tür olarak doğdu. Zamanla sadece müzikal olarak değil, tematik olarak da büyüdü; felsefe, mitoloji, psikoloji ve özellikle bilimkurgu, progresif rock’ın en çok beslendiği alanlardan biri hâline geldi. Elektronik sesler, uzun enstrümantal geçişler ve çok katmanlı anlatılar sayesinde bu müzik türü, dinleyiciye yalnızca bir şarkı değil, …