Yüz yılı aşkın süredir yolculuğuna devam eden bilimkurgu, sanatın hemen her alanında verdiği sayısız eserle düşün dünyamızı biçimlendirip dönüştürüyor. Bilimkurguyu seviyoruz, çünkü bizlere bir yandan hayal gücünün sınırsız olduğunu fısıldıyor, bir yandan da gizem, keşif, merak gibi güdülerimizi harekete geçirme fırsatı sunuyor. Hâliyle böylesi bir sanat uğraşını ele alırken geniş ve kapsamlı bir tarih ortaya koyabilmek, bu tarihi doğru şekilde yorumlayabilmek ve bilimkurgu kültürünü derinlemesine inceleyebilmek de son derece önem kazanıyor.
Bu amaçla çekilen bilimkurgu belgeselleri, bizleri türün derin dehlizlerinde merak uyandırıcı ve öğretici bir yolculuğa çıkarıyor. Eserlerin üretim süreçleri, tenhada kalmış bilgi kırıntıları, tarihi tanıklıklar, ilginç anekdotlar, biyografik arka planlar ve çok daha fazlası… İşte karşınızda izlenmesi gereken 10 bilimkurgu belgeseli.
James Cameron’s Story of Science Fiction
The Terminator, Avatar gibi birçok klasikleşmiş bilimkurgu filminin yönetmeni James Cameron, ünlü isimlerle röportajlar yapıyor, fikir alışverişinde bulunuyor; bilimkurgunun geçmişini, bugününü ve geleceğini masaya yatırıyor. Toplam altı bölümden oluşan belgeselin her bölümü farklı bir bilimkurgu temasına odaklanıyor ve temanın öne çıkan yapımlarını mercek altına alıyor.
George Lucas, Steven Spielberg, Ridley Scott, Christopher Nolan, Guillermo del Toro gibi türün önde gelen yönetmenleriyle doyurucu söyleşiler içeren belgesel, aynı zamanda birbirinden ünlü oyunculara da ev sahipliği yapıyor. James Cameron’s Story of Science Fiction için bir yıldızlar geçidi diyebiliriz. Bilimkurguya gönül verenler kaçırmamalı.
Prophets of Science Fiction
Yapımcılığını ve sunuculuğunu Ridley Scott’ın üstlendiği Prophets of Science Fiction, Science Channel tarafından yayımlanan son yılların en başarılı belgesel serilerinden olsa da hak ettiği ilgiyi gördüğünü söylemek zor. Belgeselde bilimkurgunun sekiz büyük ismi ve onların eserleri ele alınıyor. Ayrıca bir yandan bu eserlerin bilimsel gerçekliği irdelenirken, diğer yandan da yeni teknolojiler geliştirme noktasında bilim insanlarına nasıl ilham verdiklerine değiniliyor.
Mary Shelley, H.G. Wells, Philip K. Dick, Arthur C. Clarke, Isaac Asimov, Jules Verne, Robert A. Heinlein ve George Lucas’ı merkezine alan belgesel, hem doyurucu bir biyografik çalışma ortaya koyuyor hem de bu isimlerin unutulmaz yapıtlarına yönelik derinlemesine bir incelemeye imza atıyor.
Sci-Fi Saved My Life
Sci-Fi Saved My Life, unutulmaz bilimkurgu yapıtlarından bazılarının arkasındaki bilimin olağanüstü hikâyesini anlatıyor. Belgeselin her bölümünde The Matrix, Men in Black, The Terminator, Stargate gibi popüler bilimkurgu filmlerinin perde arkasına doğru eğlenceli bir yolculuğa çıkıyoruz ve bir yandan günümüz bilimkurgusu için ne anlam ifade ettiklerini öğreniyor, bir yandan da işledikleri bilimin gerçekliğine keyifli bir bakış atma şansı yakalıyoruz.
Mizahi diliyle ön plana çıkan belgesel, bilimkurgunun yaşamlarımız üzerindeki etkisine yoğunlaşan izlenesi yapımlardan. Hayal gücü ile gerçek arasındaki o ince çizgiyi keşfetmeye hazır mısınız?
In Search of Tomorrow
Yönetmenliğini David A. Weiner’in üstlendiği In Search of Tomorrow, 80’lerin kült bilimkurgu filmlerine yapılan nostaljik bir yolculuk. Belgeselde yapımcılar, oyuncular, senaristler, görsel efekt sanatçıları ve besteciler, çarpıcı röportajlar eşliğinde dönemin bilimkurgu sinemasını tüm boyutlarıyla masaya yatırıyor.
The Empire Strikes Back, Return of the Jedi, Star Trek II: The Wrath of Khan, Blade Runner, E.T. the Extra-Terrestrial, Back to the Future, Dune, RoboCop, Aliens, Tron, WarGames, The Terminator, Ghostbusters, Predator, Akira, The Road Warrior, The Abyss, Short Circuit gibi pek çok filmin yapım sürecine bakış atarken, aynı zamanda bu yapımların türe olan etkisini de ilk elden öğrenme fırsatı buluyoruz.
Sci Fi Science: Physics of the Impossible
Dünyanın önde gelen bilim insanlarından Michio Kaku, her bölümde farklı bir bilimkurgusal teknolojiye odaklanıyor ve bu kurgusal teknolojilerin gerçeğe dönüşüp dönüşemeyeceğini araştırıyor.
Paralel evrenler, büküm sürüşü, görünmezlik, ışınlanma, zamanda yolculuk, yıldızlararası uzay gemileri, yapay zekâ, kolonileşme, ilk temas, uzaylı istilası gibi birtakım bilimkurgusal teknoloji ve kavramın peşine düşen belgesel, Michio Kaku’nun ikna edici araştırmaları eşliğinde biz bilimkurguseverlere keyifli bir seyir zevki sunuyor.
The Real History of Science Fiction
Bilimkurgunun sinema, televizyon ve edebiyat alanındaki heyecan verici hikâyesini ortaya koyan The Real History of Science Fiction’ın anlatıcılığını Doctor Who’dan aşina olduğumuz Mark Gatiss üstleniyor. Uzaylı istilası, zaman yolculuğu, uzayın keşfi, yapay zekâ gibi türün yaygın temalarına odaklanan yapım, bunların ardında yatan amacı, fikirleri ve felsefeyi kapsamlı bir bakış açısıyla yorumluyor.
Belgeselde, bilim ile bilimkurgu arasındaki ilişkiden tutun da karmaşık kurgusal dünyalar yaratmanın püf noktalarına kadar bir dolu mesele eşeleniyor. Ayrıca ünlü bilimkurgu eserlerinin politik, ekonomik, sosyal ve bilimsel bağlamları da gözler önüne seriliyor. Türün önde gelen isimleriyle yapılmış söyleşiler de cabası…
Finding the Future: A Science Fiction Conversation
Yüz yılı aşkın bir süredir bilimkurgu yazarları, bizleri hayal güçlerinin enginliğinde unutulmaz yolculuklara çıkardı. Yazarların sayfalarında hayat bulan ve üretildiği çağın koşullarında fantastik olarak değerlendirilen bu hayallerin pek çoğu günümüzün birer gerçekliğine dönüşmüş durumda. Peki, ama bu yükselen bilimkurgu olgusunun altında neler yatıyor olabilir?
Ünlü yazarların ve hevesli hayranların kapsamlı yorumları eşliğinde bilimkurgu kültürünü ve kendini bu türe adayanların tutkusunu keşfetmeye çalışan yapım, ayrıca bilimkurgunun toplum üzerindeki etkisine de kapı aralıyor ve hızla değişen bir dünyada bizleri nelerin beklediğini bilimkurgusal bir perspektiften aktarıyor.
The Science Fiction Makers
Dini bir inanca sahip olmak iyi bilimkurgu yazmaya engel midir? Bu sorunun peşine takılan The Science Fiction Makers, geçtiğimiz yüzyılın önde gelen Hıristiyan bilimkurgu yazarlarından Victor Rousseau Emanuel, C.S. Lewis ve Madeleine L’Engle’ı mercek altına alıyor. Belgesel, bilim insanları ve çağdaş bilimkurgu yazarlarıyla çeşitli röportajlar eşliğinde ana akım bilimkurgunun dışında kalmış bir alana ve bu alanın önde gelen üç yazarına yoğunlaşıyor.
Genel bilimkurgu literatürü açısından “karşıt kültür” olarak nitelendirebileceğimiz bir alanda kalem koşturan bu üç büyük yazarı daha yakından tanıdıkça, aslında etkilerinin günümüze kadar sürdüğünü şaşkınlıkla fark ediyoruz.
A Century of Science Fiction
Anlatıcılığını korku ustası Christopher Lee’nin üstlendiği A Century of Science Fiction, 20. yüzyılın unutulmaz bilimkurgu filmlerini odağına alıyor. A Trip to the Moon gibi en eski örneklerden Independence Day, The Day the Earth Stood Still, The Terminator, The Island of Dr. Moreau gibi daha çağdaş yapımlara kadar pek çok bilimkurgu filminin izini sürüyor.
Ted Newsom ve Phillip Boya tarafından yönetilen belgeselin konukları arasında Arnold Schwarzenegger, Kevin Costner, William Shatner, Leonard Nimoy, Vincent Price, Ray Bradbury, Charlton Heston, Sharon Stone, Sigourney Weaver, Sylvester Stallone, Will Smith, Val Kilmer, Ted Newsom gibi dünyaca ünlü isimler var.
Tale Foundry
Masal dökümhanesine hoş geldiniz. 2016 yılından bu yana toplam 5 sezon ve 51 bölüme ulaşan Tale Foundry, spekülatif kurgunun hemen her çeşidine ve kavramına el atan takip edilesi belgesel serilerinden biri. Aynı isimli YouTube kanalında yayımlanan seri, keyifli animasyonlar eşliğinde birbirinden ilgi çekici konulara kısa ama derinlikli bir bakış sunuyor.
“Aslında bilimkurgu nedir?”, “İnsanlar Dune serisini neden seviyor?”, “Edgar Allan Poe aslında bir bilimkurgu yazarı mıydı?” gibi ilginç sorulardan hoşlanıyorsanız, Tale Foundry belgesel serisine bir göz atmak isteyebilirsiniz. Çünkü bu masal dökümhanesinde herkes için bir şeyler var.