Etiket Arşivleri: Toplum

“Merhaba, geleceğe hoş geldiniz. San Dimas, Kaliforniya, 2688. Size söylüyorum, burası harika! Hava temiz, su temiz, hatta toprak bile… temiz! Sonunda herkes mini-golfü bırakıp bovlinge başladı. Ve iletişim kurduğumuz diğer gezegenlerden daha fazla harika su kaydırağımız var. Size söylüyorum, burası harika!” – -Rufus, Bill & Ted’s Excellent Adventure Geleceğin kıyamet senaryoları veya korkunç distopyalarla dolu olmadığı, bunun yerine bütün problemlerimizin …

Bilimkurgu ve din, ilk bakışta birbirine zıt kavramlar gibi görünse de türün doğuşundan itibaren aralarındaki ilişki oldukça karmaşık olmuştur. Bilimkurgunun geniş anlatı evreninde din, çoğunlukla materyalist bir faydacılıkla ele alınmış, ritüellerin ve inançların bilimsel ilerlemeyle nasıl bir arada var olabileceği veya ona nasıl meydan okuyabileceği soruları üzerinden işlenmiştir. Farah Mendlesohn, çevirisini yaptığımız “Din ve Bilimkurgu” başlıklı işbu makalesinde söz konusu …

Bilim ve teknolojinin maskülen bir alan olarak görüldüğü dönemlerde bile bilimkurgu toplumsal cinsiyet rollerini sorgulayan bir platform sundu. Peki, erkek egemen anlatılar arasında kadınların sesi nasıl yükseldi? Androjin toplumlar, feminist ütopyalar ve teknolojiyle yeniden tanımlanan bedenler, bu türün sınırları nasıl zorladığını gözler önüne seriyor. Helen Merrick, Türkçeleştirip özetlediğimiz bu çalışmasında bilimkurgunun potansiyelini gözler önüne seriyor… Uzun yıllar boyunca erkeklerin hâkimiyetindeki …

Bilimkurgu, konusu itibarıyla geleceğin tasvir edildiği bir alandır. Teknolojik gelişmelerin ne gibi toplumsal dönüşümlere sebep olabileceğini sorgular ve bu konuda çıkarımlarda bulunur. Böylece gelecekte bizi bir ütopya mı yoksa bir distopya mı beklediğini ortaya koyar. Bir dönemin bilimkurgusu, başka bir dönemin gerçeği olabilir. Geçen yüzyılın başlarında, yavaş yavaş gelişen medya teknolojileri ve özellikle de Leni Riefenstahl gibi yönetmenlerin Nazi Almanya’sı …

26 Ekim 2024 tarihi, James Cameron‘ın kült bilimkurgu filmi The Terminator‘ın 40. yıl dönümüydü. İnsanlığın kalbine ikna edilemeyecek, pazarlık yapılamayacak inatçı makineler korkusunu salan film, bir karakterin de repliğiyle ifade etmek istersek “biz ölene kadar durmayacak” robotlarla popüler anlamda ilk karşılaşmamızdı. Filmde, süper zekâ sahibi bir yapay zekâ (YZ) olan Skynet, nükleer bir savaş başlatarak dünyaya diz çöktürüyor ve kontrolü …

Bilimkurgu, geleceği hayal ederken aslında bugünü ve geçmişi yeniden değerlendirmemize olanak tanır. Feminist bilimkurgu ise bu türün en radikal damarlarından biridir; toplumsal cinsiyetin, kimliğin ve bedenin nasıl şekillendiğine dair sorular sorar, geleneksel normları altüst eder ve daha özgür bir gelecek düşler. Bu yazı, feminist bilimkurgu yazarlarının ütopyalar, distopyalar ve siborg karakterler aracılığıyla toplumsal cinsiyeti nasıl dönüştürdüğünü ele alıyor. Donna Haraway, …

“Tavuk ve yumurta“, iki şeyin birbiri ile temelden ilintili ve birinin diğerine neden olduğunu gösteren bir analoji. Dolayısıyla, hangisinin önce geldiğini söylemek paradoksal olarak imkânsız. O hâlde, bu benzetmeyi bir spekülatif hukuk senaryosu oluşturmak için bilimkurgu açısından değerlendirelim. Bilimkurgu geleceği tahmin mi eder yoksa yaratır mı?  Bu soru ve potansiyel cevabı, toplumu hukuk ve teknoloji kesişiminde nasıl etkiler? Amacımız, bu …

“Sanal gerçeklik, kullanıcıları bilgisayar dünyasına taşıyan bir teknoloji değil, insan potansiyelini genişletmenin bir yolu olarak görülmelidir.” -Jaron Lanier 21. yüzyılın başında sanal gerçeklik (VR) teknolojisi hızla gelişerek insanların günlük yaşamının vazgeçilmez bir parçası hâline geldi. Bu teknolojik ilerleme, yalnızca eğlence ve oyun dünyasında değil, aynı zamanda iş, eğitim, sağlık ve sosyal etkileşimin her alanında devrim yarattı. Buna bağlı olarak Metaverse …

Sanayi Devrimi sonrası yeni siyasal, ekonomik ve toplumsal akımların ortaya çıkması ile edebiyatta da güncele eğilen ütopya eserlerinin sayısı arttı. Türk toplumunda Islahat Fermanı, Meşrutiyet ve ardından çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına paralel olarak benzeri dönüşümleri görmek mümkündü. Doğal olarak Türk edebiyatında da bu gibi yapıtlar üretilmeye başlandı. Bunlardan biri de Ahmet Hamdi Tanpınar’ın 1961’de yayımlanan Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanıydı. 1901 …

Battlestar Galactica, kendi yarattığı robotlar tarafından soykırıma uğrayıp kaçak durumuna düşen bir grup insanın hikâyesi olarak özetlenebilir. 1970’lerde yayımlanan aynı isimli orijinal diziye dayanıyordu ve çok geçmeden de bilimkurgu için bir dönüm noktası olmayı başardı. 1940’lardan 1960’lara kadar bilimkurgu dizileri, büyük ölçüde eğlenceye odaklanmıştı. Pek çoğu, uzak bir gelecekte tasarlanmış kurgusal teknolojilere, öte gezegenlerdeki türlü yaratıklarla karşılaşan insanların yaşadığı aksiyon …