Etiket Arşivleri: Stanislaw Lem

Bilimkurgu, köklü bir tür olarak varlığını sürdürüyor. Hemşerimiz Samsatlı (günümüzde Adıyaman’ın bir ilçesi) Loukianos’un “Gerçek Bir Öykü” adlı eseriyle temellerini attığı tür, altın çağını 20. yüzyılda yaşadı. Bu dönemde tür dönüşüm geçirdi ve özellikle ABD olmak üzere pek çok ülkede genişleyip serpildi. Bilimkurgu edebiyatına dair birçok alt tür 20. yüzyılda ortaya çıktı. Türün en iyilerini belirleyen ödüller de yine bu …

“Her yanımızda kavrayışımızın tümüyle dışında yaşam parçacıkları görüyoruz – onları olağandışı diye sınıflıyoruz, fakat gerçekte onları anlamak istemiyoruz. Gerçekte tek var olan şey istatistik.” Bilimkurgu dendiğinde akla ilk gelen yazarlardan Stanislaw Lem’in türün çeşitli alanlarına yayılmış pek çok eseri bulunuyor. Dünya sinemasının önde gelen yönetmenlerinden Andrey Tarkovski tarafından sinemaya da uyarlanan Solaris, yazarın en çok kişiye ulaşan eseri olarak bilinmesine …

Polonyalı bilimkurgu dehası Stanislaw Lem’i çoğunlukla felsefi bilimkurgu romanlarıyla tanırız. Oysa kendisinin tıp, gelecek bilim, dilbilim ve edebiyat başta olmak üzere pek çok alanda makale ve denemeleri vardır. Örneğin, 1964 yılında yayımlanan ve ismiyle Thomas Aquinas’ın meşhur Summa Theologiae’sine gönderme yapan Summa Technologiae, Lem’in insanlık ve teknolojinin evrimine dair felsefi görüşlerini içeren makalelerinden oluşur. “Buranın ve şimdinin geçiciliğinde kaybolmuş olanlar …

“Gelecekteki makinelerin trajedi ve komedisini yakalamakta, Lem âdeta Dickensvari bir deha.” -The New York Times Bilimkurgunun önde gelen yazarlarından biri Stanislaw Lem. Ardında bıraktığı pek çok eserle türe önemli katkılarda bulunan ve fikirleriyle geleceği aydınlatan simge bir isim. Avrupa bilimkurgusu dendiğinde ilk akla gelen kişiler arasında yer alması elbette kültleşmiş öykü ve romanlarıyla doğru orantılı. Nevi şahsına münhasır karakterleriyle bilimkurgu …

“Yani insan, olabilecek en kötü şeylerin kendi yokluğunda gerçekleşip sona ermesi umuduyla gidiyordu yıldızlara.” – Stanislaw Lem – Gelecekbilim Kongresi Savaşın, adaletsizliğin, gelir eşitsizliğinin, iletişimsizliğin ve başımıza dert olan pek çok insan icadı sorunun bulunmadığı bir dünyada, bizleri bunca etkileyen sanat yapıtları hâlâ var olur muydu? Böylesi bir dünyada bugünkünden çok daha farklı değer yargıları, dolayısıyla çok daha farklı sanat …

Bilimkurgu edebiyatı sanılandan çok daha eskidir. Günümüz tanımı ve kıstasları içerisinde bilimkurgu kabul edilen ilk eser, Mary Shelley‘in 1818 tarihli Frankenstein‘ıdır. Ancak 2000 yıl önce bugünkü Adıyaman’da bulunan Komagene Krallığı vatandaşı yazar Lucian’ın kaleme aldığı Ay’a yolculuk ve uzaydan gelen dev örümceklerle savaş konularını içeren “Olmuş Bir Öykü” adlı eseri ilk bilimkurgu yapıtı sayılabilir. Hint destanı Mahabharata‘da da bilimkurgu izlerini …

“Kozmosa çıkıyoruz, her şeye hazırız: Yalnızlığa, zorluğa, tükenişe, ölüme… Alçak gönüllülükten söylemeye dilimiz varmıyor ama, kendimize hayran hayran baktığımız oluyor. Ama çok, çok yazık! Birazcık yakından baktığımızda bütün o şevkin aslında düzmece olduğunu görüyoruz. Aslında kozmosu ele geçirmek değil istediğimiz, yalnızca Yer’in sınırlarını kozmosun sınırlarına dek genişletmek” (86). Bilimkurgunun “atılım” çağının aydınlanma, modernleşme ve kapitalizmin yükselişine denk gelmesi tesadüf değildir. …

“İnsan, olabilecek en kötü şeylerin kendi yokluğunda gerçekleşip sona ermesi umuduyla gidiyordu yıldızlara.” – Stanislaw Lem Günümüzde Ukrayna sınırları içinde yer alan, 1921’de Polonya’ya bağlı bir şehir olan Lviv’de doğan Stanislaw Lem, 1941’e kadar öğrenimine bu şehirde devam etti. 2. Dünya Savaşı’nı yakından deneyimleyen Lem, tıp öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kaldı ve savaş yıllarında kaynakçılık, teknisyenlik ve otomobil tamirciliği gibi …

“İyi bilimkurgu, iyi edebiyattır,” sözü kuşkusuz bir klişeden çok daha fazlasıdır. Bunu anlatırken değinilecek noktalar ise sanılanın aksine birden fazla. Bu doğrultuda kurgunun niteliğini vurgulayan birçok yöne sahip olduğunu söylemek gerek. Öncelikle klasik edebiyat geleneğine mensup ya da geleneği sürdüren yazarlar gerçeğe hangi anlayışla bakarlarsa baksınlar, baktıkları aynı gerçekliğe tekabül etmektedir ve metinler genel anlamda sanatçının zihnindeki tezahürü ölçüsünde şekillenmektedir. …

“Yine de, kosmostaki yerimizi tanımlamak mümkün olmalı, siz ne dersiniz? Ya gösterişsiz bir ortalamayız ya da bir ayrıcalığız, üstelik göz kamaştırıcı.” –Stanislaw Lem. Avrupa bilimkurgusuna yön veren, öykü ve romanlarıyla en büyük bilimkurgu yazarları arasına adını yazdıran Stanislaw Lem’in Kör Talih isimli romanı ilk kez 1976 yılında yayımlandı. Türkiye’de ise 1999 yılında İletişim Yayınları tarafından bilimkurgu okurları ile buluşturuldu. Sevil Cerit’in İngilizceden çevirisini yaptığı roman, tıpkı …