Etiket Arşivleri: Psikoloji

Yunuslar… Karadan denize destansı bir evrimsel süreçleri bulunan yüksek bilişsel fonksiyonlara sahip deniz memelileridir. Taksonomik olarak Cetacea (Setaseler) alttakımındaki birer Odontoceti (Dişli Balinalar) üyesidirler. Yani özünde tüm yunuslar birer dişli balinadır. Hatırlatmakta fayda var, orka veya katil balina adıyla bilinen deniz memelisi de aslında bir yunustur. Hatta en büyük yunus türüdür. Yunusları, hatta balinaları asıl etkileyici yapan, sosyal yaşam tarzlarının …

“Sanal gerçeklik, kullanıcıları bilgisayar dünyasına taşıyan bir teknoloji değil, insan potansiyelini genişletmenin bir yolu olarak görülmelidir.” -Jaron Lanier 21. yüzyılın başında sanal gerçeklik (VR) teknolojisi hızla gelişerek insanların günlük yaşamının vazgeçilmez bir parçası hâline geldi. Bu teknolojik ilerleme, yalnızca eğlence ve oyun dünyasında değil, aynı zamanda iş, eğitim, sağlık ve sosyal etkileşimin her alanında devrim yarattı. Buna bağlı olarak Metaverse …

İnsanlar denizleri ve Güneş’i neyin hareket ettirdiğini bilmedikleri geçmiş zamanlarda, bu nesnelere zihinsel durumlar atfettiler. Benzeri bir durum yapay zekâ için de söz konusu olabilir… Isaac Asimov‘un klasik bilimkurgu hikâyesi “Robbie“de, Weston ailesi, erken doğduğu için bakıma ihtiyaç duyan küçük kızları Gloria’ya hem hemşirelik hem de arkadaşlık yapan Robbie isimli bir robota sahiptir. Gloria ve robot Robbie, sevgi dolu ve …

Bilimkurgu tedirgin bir dile sahiptir. En azından çoğunlukla. Bilimkurgu raflarını karıştırınca karamsarlığın elli tonunun tümüyle karşılaşmak mümkün. Her şeyi bir kâbusa dönüştüren ve o kâbusu bile sonuna kadar kontrol eden totaliteryen hükümetler, yıldızlararası köle imparatorlukları ve ekolojik yıkım… Listeyi daha da uzatmak mümkün. Otostopçunun Galaksi Rehberi gibi eğlenceli eserler olsa da ve günün sonunda kimi bilimkurgu eserleri umut dolu bir …

Hiç uyku felci yaşadınız mı? Anthony Scott Burns‘ün yeni bilimkurgu-korku filmi Come True, gölgelerin nereden geldiğini sorguluyor. Yönetmen Anthony Scott Burns, sekiz yaşındayken geceleri üstüne karabasan gibi çöken ürkünç karanlıklarla boğuşuyordu. Annesinin ölümüyle travma yaşayan bu küçük çocuk, geceleri uykusundan bedeni donmuşçasına, hareket edemez bir hâlde uyanıyordu. Hatta bir gece, kendi deyimiyle “karanlık, vücudu kabarıklıklar içinde, gizemli birinin” doğruca ona …

Kendini gerçekleştiren kehanet, beklentilerimizin kendi kendini gerçekleştirmesine verilen addır. Bu tür bir kehanette, beklentilerimiz hem kendimizi hem de başkalarını etkileyerek kehaneti doğrulayacak davranışlar ortaya çıkarır. Sonunda da, “Gördünüz mü, ben böyle olacağını söylemiştim,” ya da “Böyle olacağını biliyordum,” cümlesiyle sonuçlanır. Bunun tipik örneği 1929 Büyük Ekonomik Bunalımı sırasında yaşanmıştır. Finansal kaynakları sağlam olan bankalar hakkında bile zaman zaman kasalarında mevduat …

İnsan beynine dair neler biliyoruz? Ağırlığı, genel itibariyle çalışma düzeni, enerji kaynağı… Hepsi tamam da, sadece bunlardan mı ibaret bütün dünyamızı meydana getiren organ? Bugüne kadar yapılan tüm çalışmalar, insan beyninin yalnızca kısıtlı bir alanının çalışma şeklini izah edebildi. Vücudun bilinçli olarak yönettiğimiz kısımları zaten hareket halinde gözlemlenmeye de açık durumda. Beyin ameliyatı sırasında keman çalan hastanın doktorlara sağladığı kolaylık, …

Tarihsel olarak bilimkurgu ve fantastik okurlarının zaman zaman nahoş sıfatlarla damgalandığı bilinir. Massachusetts Clark Üniversitesi İngiliz Dili Departmanından Dr. Esther Jones‘ın güncel araştırmasının sonuçları bu yaygın kanıyı sarsacak gibi görünüyor. Araştırmaya göre bilimkurgu ve fantastiğin dahil olduğu spekülatif kurgunun, Covid-19 pandemisi sürecinde gençlere özellikle stres ve kaygı ile başa çıkmasında yardımcı olduğu saptandı. Jones gençliğinden beri iyi bir bilimkurgu okuru …

Yazı dizimizin bu bölümünde içinde psikoloji ve gizem barındıran bilimkurgu filmlerini sıraladık. İlk 10’a giremese de orada olmayı hak eden pek çok film de oldu. Bunlar arasında “Butterfly Effect”, “Eternal Sunshine of the Spotless Mind”, “La Jetee”, “12 Maymun”, “Pandorum”, “Scanner Darkly”, “Altered States”, “K-Pax” öne çıkıyor. Listedeki hemen her film o kadar özel ve iyi ki (özellikle de ilk …

Dünya tarihi ile ilgili hangi kitabı okursanız okuyun, temel izleniminiz muhtemelen şu olacaktır: İnsanlar için birbirleriyle barış içinde yaşamak imkansız gibi gözüküyor. Peki, ama neden? Dünya tarihi ile ilgili kitaplar genellikle Sümerler ve MÖ 3,000 civarında ortaya çıkan Mısır uygarlığı ile başlar. Bu noktadan günümüze kadar tarih, neredeyse sonsuz bir savaşlar kataloğu gibidir. 1740 ve 1897 arasında Avrupa’da 230 savaş …