Etiket Arşivleri: Karanlık Madde

evren gizem insan

Bilimin Cevap Aradığı 9 Gizem

Güneş Sistemi’mizin arka bahçesinden kozmik okyanusun uzak kıyılarına kadar evren gizemlerle dolu. Her zaman da böyle olmuştu. Yüzyıllar önce, antik gökbilimciler kuyruklu yıldızların doğası karşısında şaşkına dönmüş ve yıldızların kimyasal yapısını merak etmişti. Bu eski bilmeceler artık çözüldü, ancak daha büyük teleskoplarla ve daha hassas aletlerle uzayın derinliklerine baktıkça, bunların yerini yeni bilmeceler aldı. Şimdi kara delikler, fizik yasalarının doğası …

Devamını gör »
olumsuz yildizlar

Samanyolu’nun Kalbinde Yatan Sır: Ölümsüz Yıldızlar

Bilim insanları, Samanyolu‘nun kaotik merkezinde ölümsüzlüğün sırrına vakıf olmuş gibi görünen bir yıldız kümesi keşfetti. Peki ama bu nasıl mümkün olabilir? Ortaya atılan yeni ve şaşırtıcı teorilerden biri, yıldızların evrimine yönelik anlayışımızı kökten değiştirebilecek potansiyele sahip. Eğer teori doğruysa, bu yıldızlar karanlık maddeden besleniyor olabilir ve ileride yapılacak daha ayrıntılı incelemeler, karanlık maddenin ve dolayısıyla da evrenin doğası hakkında yeni …

Devamını gör »
Einstein

Albert Einstein’ın Çığır Açıcı Buluşları

1955’teki ölümünün üzerinden geçen onca zamana rağmen, Einstein’ın çığır açıcı buluş ve düşünceleri insanlığı etkilemeyi sürdürüyor. Times dergisi, 1999 yılında Einstein’ı “Tüm zamanların en büyük bilim insanı” ilan etti. Peki, bu payeyi hak etmek için ne yapmıştı? Esasında Einstein’ın fikirleri 20. yüzyıl bilimiyle öylesine iç içe geçmiştir ki, onun adını anmadan hiçbir önemli bilimsel kavramdan bahsetmek mümkün değildir. Genelde E=mc² …

Devamını gör »
karanlik-madde-Blake-Crouch

Karanlık Madde: Seçimlerimizin ve Alternatif Gerçekliklerin Şarkısı

Blake Crouch’un altıncı romanı Karanlık Madde, bilimkurgunun en eğlenceli konularından biri olan paralel evrenler etrafında birtakım sorulara odaklanan akıcı bir öykü vadediyor. Karanlık madde, bilimkurgu okurlarının veya evrenin işleyişine meraklı insanların sıkça duydukları bir kavramdır. Bu kavram bize evrenin çoğunu oluşturan ancak ne olduğu hâlâ gizemini koruyan bir maddenin varlığına işaret eder. Buna rağmen Blake Crouh’un karanlık maddeyi kuantum mekaniği ile desteklediğini, …

Devamını gör »

Uzak Galaksilerin Karanlık Madde Yoksunluğu

Gezegenler, yıldızlar, galaksiler; uzay. Öyle değil elbette. Uzay, doldurulmayı bekleyen sonsuz bir boşluk da değildir ve kesinlikle maddeyle ilişkisi yoktur. Çünkü uzayın büküldüğünü, dalgalandığını ve genişlediğini gözlemledik. O halde uzay için kalın yapışkan bir maddeden oluşan devasa bir kütledir dersek, yanlış olmayacaktır. Havayla dolu bir odada içindeki partikülleri fark etmeden dolaşmamız gibi her şey bu yapışkan madde içinde hareket etmektedir. …

Devamını gör »

Evrenin İşleyişine Dair Temel Bir Özellik: Kütle

Kütle, bir objenin içerdiği madde miktarının ölçüsüdür ve objelerin hızlarında meydana gelen değişimlere karşı koymasını sağlayan bir özelliktir. Ağırlıkla aynı şey değildir. Zira madde ile enerjinin birbirinin yerine konulabileceğini gösteren Albert Einstein’a göre kütle saf enerjiye dönüştürülebilir. Sonuçta kütle de enerjidir. Einstein’ın kütle çekimi teorisine genel görelilik teorisi denir. Atom altı parçacıklar söz konusu olduğunda kütle çekimi son derece zayıftır …

Devamını gör »

Kurguyu Çoklu Evrene Işınlarken

Bir edebi eser kurgu, olaylar, kişiler, mekânlar yani her şeyi yazı üzerinde meydana getirse de bu eylemin düşünce biçimleri ve yeni dünyalar yaratma üzerinde etkisi büyüktür. Sayfadaki işaretler bazen deneysel çalışmaların önünü açar, bunun sonucu olarak yazarlar tarafından edebiyatın farklı katmanlarında dili zorlayıcı denemeler gerçekleştirilebilir. James Joyce‘un Finnegans Wake isimli eseri şu an bu yönde aklıma gelen en bariz örnektir. …

Devamını gör »
karanlık madde

Dünya’yı Çevreleyen Karanlık Madde Tabakası

Bir araştırma Dünya’mızın uzun sakalımsı karanlık madde yapılarıyla sarmalandığını ortaya koydu. Gördüğümüz ve dokunduğumuz her şey, normal (baryonik) maddedir, fakat evrendeki toplam maddenin yalnızca %15’i bu tiptedir. Karanlık maddeninse her yerde olduğu düşünülmektedir. Kelimenin tam anlamıyla her yerde! Fakat onu göremiyoruz; sadece geniş kozmik ölçülerde kütleçekimsel varlığını saptayabiliyoruz. Kuramsal fizikçiler karanlık maddenin Dünya etrafında ne tür bir şekil alabileceği hakkında teoriler …

Devamını gör »

Samanyolu’nun Merkezinden Gelen Gizemli Sinyal

Daha önceki yazımızda karanlık maddenin ne olabileceğinden ne işe yaradığından ve ne kadar yaygın olduğundan bahsetmiştik. Şimdi ise, Physics of the Dark Universe dergisinde yayınlanan bir araştırma, karanlık maddenin yok edilebileceğini söylüyor. Karanlık maddenin yok oluşunun bırakacağı iz, bu gizemli maddenin neyden oluştuğunu çözmemize yardımcı olabilir; Harvard Üniversitesi’nden birkaç araştırmacı Samanyolu Galaksisi’nin kalbinde bu izi bulduklarını iddia ediyor. Hangi materyalden …

Devamını gör »

Evrenin Gizemlerinden Biri: Karanlık Madde

Karanlık madde, evrenimizdeki maddenin altıda beşini oluşturur ve diğer maddeleri sıkıca birbirine bağlar. Bu kadar yaygın olmasına rağmen, fiziksel yapısı halen belirsizdir; dramatik etkileri ise yalnızca dolaylı olarak gözlemlenebilmektedir. Bugünlerde Physical Review Letters adlı dergide ise, milyarlarcası her saniye elimizden geçen atomaltı karanlık madde parçacıklarının neredeyse bir kara delik yaratacak kadar yoğun olabileceği belirtiliyor. Döndükleri hız göz önüne alındığında, galaksilerin …

Devamını gör »