Etiket Arşivleri: Felsefe

İnsan, kendisine ait bir özelliği hem sevip hem de sevmeyebilir mi? Bence mümkün. Bir konuya odaklandığımda, onun üzerine sonuna kadar gitmek gibi bir huyum var mesela -bazen sevip bazen sevmediğim. Karamazov Kardeşler romanını bitirmiş olsam da, bazı sahneler ve ifadeler hâlâ zihnimde yankılanmaya devam ediyor. Kitaptan uyarlama, 1969 Sovyet yapımı, üç bölümlük bir film bulup indirdim ve keyifle izledim. Elbette …

Aşağıdaki satırlar, Bertrand Russell‘in büyük eseri Batı Felsefesi Tarihi‘ni okurken aldığım notlardan bir seçmedir. Eski çağdan günümüze iki tür ahlak anlayışı vardır. Grek (Eski Yunan) ahlak anlayışının özeti şudur: “Erdem, bilgiden gelir.” Yani ne denli bilgili iseniz o denli günahtan uzak, erdemli olursunuz. Bunun en iyi temsilcisi Sokrates’tir. Sokrates, bütün felsefesini erdem üzerine kurmuş, erdeme ulaşmak için kendince doğru yol …

“Uzayı fethetmek falan istemiyoruz aslında. Dünyayı durmadan genişletmek istiyoruz. Diğer dünyaları istemiyoruz, bir ayna istiyoruz sadece.” Hayal kırıklığına uğramış ve paranoyak Dr. Snaut (Yuri Yarvet) tarafından dile getirilen bu sözler, Andrei Tarkovsky’nin 1972 tarihli başyapıtı Solaris’in varoluşsal krizini ve korkutucu hakikatini basit ama etkili bir şekilde özetliyor. Yalnız, yarı yarıya terk edilmiş bir uzay istasyonunda ve en az onun kadar …

Miletos’lu Thales, adını sanını bildiğimiz ilk bilim insanı, ilk filozof; Sokrat öncesi doğa filozoflarının ilki; Miletos okulu denen üç filozoftan en tanınmış olanı ve özgür düşünceli İyonya’nın yetiştirdiği önemli bilginlerden biridir. Thales, o zamanın önemli İyon şehirlerinden biri olan Miletos’ta doğmuş ve yaşamış. Miletos bugün Aydın’dadır. Thales’in yazdığı kitaplardan hiç biri günümüze dek gelememiştir. Hayatı hakkında pek az şey bilinmektedir. …

Bir gün yazmaya ve okumaya ziyadesiyle meraklı bir genç Edward Gibbon’un “Roma İmparatorluğunun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi” adlı eserini okudu. Genç, bu okudukları karşısında dehşete düşmüştü. Devletler nasıl geriler ve çöker? Devletleri çözülmeye iten etmenler nelerdir? Hatta devlet nedir? Bu ve buna benzer birçok sorunun içinde ruh hali dalgalanmaktaydı. Kafası, içinden çıkamadığı sorularla dolmuştu ve bunlara cevap bulmak zorundaydı. O …

Ekim-Kasım 2014 aylarında o kadar fazla ve o kadar kaliteli bilimkurgu filmleri çıktı ki… Ancak Yıldızlararası’nın etkisine kapılıp, bilimkurgunun bir diğer önemli eserini es geçmemek gerekiyor: Dilimize tuhaf bir şekilde Evrim olarak çevrilen, aslında “üstünlük, aşkınlık” anlamına gelen Transcendence bunlardan biri… Yıldızlararası bizi Evren’in ve modern fiziğin sınırlarına götürürken, Transcendence bizleri beynimizin müthiş dünyasına çekiyor, nanoteknolojiden gücünü alan yapay zekanın …

2003 yılında felsefeci Nick Bostrum, ortaya çok ilginç bir soru attı. Biz, çevremizdeki canlılar, yaşadığımız dünya, hatta evrenin tamamı, ileri bir uygarlık tarafından tasarlanmış bir simülasyon olabilir mi? Yani, bildiğimiz anlamıyla “gerçek” dediğimiz her şey, sadece modellenmiş, ayrıntılı bir yazılımın kodlarından mı ibaret? Bu oldukça ilginç soru, felsefi bir problem olarak değerlendirildi ve geçtiğimiz yıllarda bilim ve felsefe çevrelerinde heyecanla …

1994 yılında hayatlarımıza giren Stargate, Roland Emmerich ve Dean Devlin‘in birlikte yazdığı son derece ilgi çekici bir senaryoya sahipti. Mısır’da bulunan gizemli bir cihazı merkezine oturtan yapım, işin içine solucan deliklerini, yıldızlararası yolculukları ve mitolojik anlatıları ekleyince bilimkurseverlerin dikkatini çekmekte gecikmedi. Kadrosunda Kurt Russell, James Spader ve Jaye Davidson gibi başarılı oyuncuları barındıran Stargate, aslında bir üçleme olarak planlanmıştı. Ancak …

Geekyapar sitesinin hazırlamış olduğu bu Post-hakikat hakkındaki yazı, şu an içinde bulunduğumuz ve ilerlediğimiz çağı ince detayları ile anlatıyor. Son derece kolay ulaşılabilir olan ”bilgi”, yanında fazlası ile ‘‘bilgi kirliği’‘ de getiriyor. Önce bu kavranması zor tabiri tanımlayalım biraz. Bilmeyenleriniz için, Oxford English Dictionary’ye göre 2016’nın kelimesiydi post-truth. Bir şeylerin başına “post” takısı gelmesine ülkecek alışık olduğumuz için, “truth” kelimesini de bir çeviri …

Voltaire, ünlü Candide romanından önce Sirius ve Satürn’den Dünya’yı ziyarete gelen devasa yaratıklar ile ilgili hikayeler de yazmıştır. Kuşkusuz Voltaire, Bilimsel Romantizmi kuran yazarlar zincirindeki en önemli halkalardan biridir. Gerçek adıyla François-Marie Arouet, 1695’de Paris’te doğdu. 1718’de Voltaire adını seçti. Kısa süre içinde kıskanç bir zekâ, yorulmak bilmeyen bir reformcu ve araştırmacı bir zihin olarak ün yapmaya başladı. Edebiyatın yanında bilimsel araştırmalarla da …