Etiket Arşivleri: Evrim

Atalarımız kan hakkında pek az şey biliyordu. Kan hakkındaki en temel bilgiler bile (“Vücudun içindeyse iyidir, dışındaysa kötüdür; dışında çok fazla varsa çok kötüdür”) pek çok asır boyunca anlaşılamadı. Dolayısıyla da, atalarımız kanın ne olduğuna dair pek de bilimsel sayılamayacak birçok teori üretti, bu teoriler her devirde ve kültürde birbirinden çok farklı şekiller alabiliyordu. Söz gelimi, Shakespeare’in zamanındaki doktorlar kanın …

İnsanların %85’i A ya da O kan grubunu taşıyor, geri kalan %15 ise B ya da AB… Bu kan gruplarının nasıl keşfedildiğini hiç düşündünüz mü? Eğer öyleyse hadi gelin bu konuda bir yolculuğa çıkalım. Yolculuğumuz, insanlığın başlıca ölüm nedenlerinden biri olan kanamalarla başlıyor. Tarih boyunca insanlar savaştı ve doğum yaptı, çocuklarının başına olmadık kazalar geldi. Ameliyat, doğum ve kazalarda kan …

Eğer bir bilimkurgu hayranıysanız, eserlerde üretilen uzaylıların insana benzediğini fark etmişsinizdir. İlginç alın kırışıklıklarını veya sivri kulaklarını bir yana bıraktığımızda temel insansı özellikleri hep ön plandadır. Bize benzemediklerinde ise tanıdık ve bazen de rahatsız edici şeyler gibi görünürler; mesela böcekleri, sürüngenleri veya kalamarları andırırlar. Bu durum, Hollywood yaratıcılarının sınırlı hayal gücünden ya da eserler için ayrılan bütçe sorunlarından kaynaklanıyor olabilir …

Yaşamın tam olarak nerede başladığı hâlâ tartışma konusu olsa da, edinilen bulgular su altındaki yanardağları işaret ediyor. Dolayısıyla Dünya’daki yaşamın kaynağı suyun altında ve bu da devam edebilmek için yaşamın suya ihtiyaç duyduğu anlamına geliyor. Tabii ki insanların da suya olan ihtiyacı hayati ölçüde. Evet, şu an için gezegenin hâkimi biz olabiliriz ve başka gezegenleri fethetmeyi de düşleyebiliriz, ancak su …

İngiltere’nin Cambridge Üniversitesi’nden zoolog Arik Kershenbaum, başka dünyalarda yaşam ve yaşamın evrimi üzerine fikirlerini yazdığı yeni kitabı The Zoologist’s Guide to The Galaxy: What Animals on Earth Reveal About Aliens and Ourselves‘te (Bir Zooloğun Gözünden Galaksi Rehberi: Dünya’daki Hayvanlar, Uzaylılar ve Kendimiz Hakkında Bize Hangi Gerçekleri Açıklıyor?), evrensel doğa yasalarının başka gezegenlerdeki canlıları da Dünya’dakilere benzeteceğini belirtiyor. Sinema endüstrisinde tasvir …

“Biz ancak başlangıç olabiliriz, bütün kosmozun bilinç kazandığı bir sürecin başlangıcı.” -Novasen: Yaklaşan Hiperzeka Çağı – James Lovelock Yapay zekâ, sıklıkla bahsi geçen ve her geçen gün insanlığın geleceğini belirleme hususunda önemini arttıran elzem bir kavram. Köklü değişimlerin önünü açarak yepyeni bir çağın kapılarını ardına dek açması oldukça muhtemel görünüyor. Bu çağı, James Lovelock’ın deyimiyle Hiperzeka Çağı olarak isimlendirmek de …

Ototomi, bir çeşit anti-predatör savunma davranışıdır, hayvanın avcılardan kurtulma amacıyla bir veya birkaç uzvunu bırakması anlamına gelir. Türe bağlı olarak bırakılan uzuv, birkaç hafta ila birkaç ay içerisinde rejenere olabilir veya olmayabilir. Bazı sürüngen ve amfibiyen türleri, kuyruklarını bırakarak bu davranışı sergiler. Buna da kaudal ototomi adı verilir. Çoğu sürüngen ototomi ardından uzvu rejenere edebilir. Fakat tepeli geko (Correlophus ciliatus) …

Dört işlem kadar basit matematiğe, hatta onu geçtik, sayılara dair bile en ufak fikriniz olmadığı bir anı hayal etmeye çalışın. Öyle ki, “1, 2, 3…” diye saymayı bile bilmiyorsunuz! Durduk yerde “matematik” dediğimiz baş döndürücü sistemi nasıl geliştirirdiniz? Eğer tekrardan yaratacak olsaydık, matematiği aynı şekilde mi yaratırdık? Yani matematik, gerçekten evrenin dili mi, yoksa bizim tarafımızdan doğayı tarif etmek için …

M tipi cüce yıldızların etrafındaki, kütle çekim kilidine yakalanmış ve yıldız etrafındaki dolanım süreleri ile kendi eksenleri etraflarındaki dönüş süreleri eşitlenmiş gezegenler, uzaylı yaşam arayışında önemli hedefler arasında sayılıyor. Ancak böyle bir gezegende evrimleşen yaşamın, bizim gezegenimizdekine benzemesi olası görünmüyor. Uzaylı yaşam arayışında ilk tercihimizin Dünya benzeri gezegenler olması gerektiğini düşünebilirsiniz, ancak durum pek böyle değil. Eldeki imkânlarla Dünya’nın kardeşlerini …

Star Wars serisinden bir film izlerken, gördüklerinizi sorgulamayı bir kenara bırakmanız gerekir. Karakterler, bir şeyleri hareket ettirmek için sihirli beyin güçlerini kullanır, ışın kılıcı diye bir icat vardır ve tüm galaksiye yayılmış medeniyetler görürüz. Ama bütün bu fantastik görünümüne rağmen, bunların bir zamanlar evrenimizin bir yerinde gerçekleşmiş olduğunu düşünmek mümkündür. Patrick Johnson‘ın “The Physics of Star Wars: The Science Behind …