Etiket Arşivleri: Evren

Eski tarihlerden beri insanlar, sezgileri ya da kurabildikleri mantık sistemleri aracılığıyla Dünya‘nın kainattaki yerini saptamaya çalıştı. Antik çağ filozofları, Dünya’nın “her şeyin” merkezinde yer aldığını düşünüyordu. Örneğin Aristoteles, Dünya’nın pek çok küreden ibaret bir evrende (Güneş, Ay ve yıldızlar) en içteki küre olduğu fikrindeydi. Aristoteles’e göre bu göksel kürelerin tümü, dört elementi (ateş, su, toprak, hava) içeriyor ve “Dünya” çekirdeğinin …

Son yıldızların da sönmesinin ardından, muhteşem bir ışıma ve gürültü ile kara delikler evrenin sonunun habercisi olacak. Kara delikler, uzay-zaman içinde kütle çekiminin hüküm sürdüğü yerlerdir. Bir kara deliğin kütle çekimsel alanı o kadar güçlüdür ki hiçbir şey; ışık bile kaçamaz. Birçok boyutta olabilirler. Güneş’in 5 ile 100 katı büyüklüğünde olanlarından, milyarlarca yıldıza denk süper kütleli formlarına kadar her ölçekte …

Jüpiter’in gaz katmanlarından tutun Merkür’ün kutuplarına kadar pek çok yerde bilinen anlamıyla bir “yaşam” gelişmiş olabilir. Elbette bunlar gerçekliğe yaklaşamayacak kadar düşük ihtimaller olsa da, bilimkurgunun işi gerçeğin ötesiyledir biraz da. Gerçeğin ötesinde ise sayısız ihtimal var. Peki ama gerçekten de dünya dışı zeki bir yaşamla karşılaştığımızda iletişim kurabilecek, birbirimizi anlayabilecek miyiz? İletişime engel olan unsurlardan biri kültür olsa gerek. Türler …

Bildiğimiz kadarıyla insan, evrende uzay yolculuğu yapabilen tek akıllı tür. Peki bu beceriye sahip, en azından böyle bir şeyi düşleyebilecek kadar gelişmiş başka canlılar uzaya açılmak için neye ihtiyaç duyarlardı? Öncelikle hipotetik uzaylıların, en az insanlar kadar zeki olmaları gerekli. Günümüz insanı kabaca üç yüz bin yıl kadar önce ortaya çıktı ve son on bin yıldaki atılımları hayranlık uyandırıcı. Oysa …

Orta büyüklükteki bir yıldızın etrafında dönen orta büyüklükte bir gezegende yaşamaktayız. O yıldız birkaç yüz milyar yıldıza daha ev sahipliği yapan bir galakside bulunmaktadır. Bizim galaksimizin dışında yüz milyar galaksi daha vardır. Her biri birkaç milyondan birkaç trilyona varan sayıda yıldıza ev sahipliği yapmaktadır. Gözlemlenebilir evrende en az 70 seksilyon (7×1022) civarında yıldız olduğu tahmin edilmektedir. Biz akıllı varlıklar, yani …

Kuantum fiziği dâhilinde Kuantum Dalgalanma (veya Kuantum Çalkalanma, İng: “Quantum Fluctuation”), uzayın belli bir noktasında, Werner Heisenberg’ün tanımladığı Belirsizlik İlkesi dâhilinde, enerji miktarındaki geçici değişmedir. Bu olay, enerji korunumu ilkesinin ihlal edilebileceğini göstermektedir. Ancak bu ihlal; sadece çok küçük zaman aralıklarında olabilmektedir. Buna rağmen fizikçiler, bu ihlalin yapıldığı anda var olan koşullara bağlı olarak sürenin uzatılabileceğini ve hatta evreni yaratabilecek …

Sicim teorisi, fizikçiler tarafından bir gün her şeyi açıklaması umulan “her şeyin teorisidir”. Bütün kuvvetleri, bütün parçacıkları, bütün sabitleri, yani aklınıza gelebilecek her şeyi kuramsal bir çatı altına toplar; görebildiğimiz her şey, titreşen ufacık sicimler sayesinde var olur. Fizikçiler bu teori üstünde 1960’tan beri çalışıyor ve teorinin gerçek olabilmesi için evrende dört boyuttan fazlasına ihtiyaç duyulduğunu bilirtiyor. Kulağa her ne …

Bilimkurgu eserlerinin en büyük açmazlarından biri Einstein tarafından keşfedilmiş ve daha sonra deneylerle doğrulanmış olan ünlü “kütlesi olan hiçbir cisim ışıktan hızlı hareket edemez” ilkesidir. Evrende keşfedilmeyi bekleyen trilyonlarca gezegen dururken o gezegenlere ulaşma umudunun olmaması insanı hayal kırıklığına uğratır. Ama ikinci bir hayal kırıklığı daha vardır: Yıldızlara ulaşamadığımız gibi onlarla kolaylıkla haberleşemeyiz de. Çünkü ışıktan hızlı sinyal iletemeyiz. Yani …

Süpernova, bir yıldızın şiddetle patlaması olayıdır. Bu patlamalar öylesine şiddetlidir ki, uzayda meydana gelen en büyük patlamalar arasında gösterilir. Tipik bir süpernova patlaması sırasında açığa çıkan enerji nedeniyle galaksilerin tamamının saçtığı ışıktan daha parlak bir ışık topu oluşabilir ve Güneşimizin 8 milyar yıllık toplam ömründe yayacağından daha fazla enerji uzaya savrulabilir. Süpernovalar öylesine ani bir şekilde yaşanır ki, sadece birkaç …

Birisine uzayın ne olduğunu sorduğumuzda bilmemiz gereken şey, esasında bir balığa denizin ne olduğunu sormakla eşdeğer bir eylem içinde olduğumuzdur. Çünkü uzay, tam olarak denizin bir balığın etrafını sardığı gibi etrafımızı sarar. Hatta balığın iç organlarını, bizim iç organlarımızı ve diğer bileşenlerimizi de. Uzay, içinde bir ”şey” barındırabilir de barındırmayabilir de. Bu konu üzerine ilk kez fikir yürütenlerden Aristoteles, uzayın …