Etiket Arşivleri: Boyut

Dark dizisinde mitolojiye, kutsal kitaplara ve ezoterizme pek çok atıf var. Ezoterizm denince ilk akla gelen metinlerden biri olan Zümrüt Tablet’in de kullanıldığı Dark’ın mitolojik ve ezoterik şifrelerini çözmeye var mısınız? Kimilerinin çok sevdiği, kimilerinin ise karmaşık bulup fazla ısınamadığı Dark hakkında yayımlandığı dönemde çok şey yazıldı, söylendi. Bendeniz de sevenlerinden biri olarak, Bilimkurgu Kulübü için Baran bo Odar ile …

Sicim teorisi, fizikçiler tarafından bir gün her şeyi açıklaması umulan “her şeyin teorisidir”. Bütün kuvvetleri, bütün parçacıkları, bütün sabitleri, yani aklınıza gelebilecek her şeyi kuramsal bir çatı altına toplar; görebildiğimiz her şey, titreşen ufacık sicimler sayesinde var olur. Fizikçiler bu teori üstünde 1960’tan beri çalışıyor ve teorinin gerçek olabilmesi için evrende dört boyuttan fazlasına ihtiyaç duyulduğunu bilirtiyor. Kulağa her ne …

Görebildiğimiz ve hissedebildiğimiz kadarıyla dört boyut olsa da, bilim insanları daha fazla boyutun var olması gerektiğini söylüyor. Peki, diyelim ki varlar. Bu bilgi gerçek hayatta ne işimize yarayacak? Bu olası boyutların pratik anlamda bir faydasını görebilir miyiz? Yaklaşık yüz yıl önce Edwin Hubble galaksilerden dört bir yana dağılan kırmızıya kayan ışık dalgaları gördüğünde, uzayın genişliyor olabileceği düşüncesi doğdu. Bazı Öklit …

Neredeyse bilimkurgunun kendisi kadar eski bir konsept: Işıktan hızlı seyahat eden uzay gemileri… Bilimkurgu yazarları yıllar boyunca bu konsepti üstuzay, üstsürüş, büküm hızı ve altuzay gibi birçok farklı şekilde adlandırdı. Popüler kültürdeki en öne çıkan örneği ise Uzay Yolu’nda, yabancı sistemlerdeki gezegenleri ziyaret etmek için farklı yıldız sistemlerine “atlayan” Atılgan’da gördük. Kaliforniya’daki Dünya Dışı Akıllı Yaşam Araştırması (Search for Extraterrestrial …

Uzun soluklu yazı dizimize devam ediyoruz. Anımsanacağı gibi dizimizin ilk bölümünde bilimkurgunun ortaya çıkış sürecini, yükselişini ve eserlerini mercek altına almış, ikinci bölümünde ise türün kültürel etkilerini, günümüz dünyasındaki kapsamını ve akademik ağırlığını irdelemeye çalışmıştık. Bildiğimiz anlamıyla bir buçuk asra dayanan bilimkurgu literatürü, bunca zaman boyunca çeşitli eserler verdi. Bu eserlerin tamamına baktığımızda belirli temaları paylaştıklarını, geniş konu çatıları altında …

İlk önce filmin bir lirik bilimkurgu, The Martian gibi hardcore science fiction olmadığını belirtelim.  Film başlarken Dr.Banks’ın felsefik eleştirileri ile hoş bir şekilde dürtülüyoruz. Diğer Dünya dışı canlı (Extraterrestrial life) filmlerinden farklı olarak “iletişim” konusu harika bir şekilde işleniyor. Carl Sagan‘ın yazdığı Contact romanının beyazperdeye uyarlamasından sonra iletişim konusunda en başarılı yapım olduğu kanaatindeyim. Dil Heptapodlar, insan türü aksine iki dile sahip. …

Soyut matematik, bilimkurgu yazarlarına ara sıra konu olmuştur. Topoloji ve geometrinin yüksek boyutları birçok maceraya sahne oldu. Bilimkurgu yazarları arasında matematikçilerin sayısı hiç de az değildir. Bunlar arasında Lewis Carroll, Arthur C. Clarke, Paul Davies, A. K. Dewdney, Ralph Milne Farley, Martin Gardner, Norman Kagan, Johannes Kepler, Donald Kigsburry, Homer Nearing, Larry Niven, Esther Rochon, Rudy Rucker, Bertrand Russell, Ian Stewart, …

Hafiften bunamaya başlamış olan Kral Lear ülkesini üç kızı arasında paylaştırmaya karar vermiştir. Bu amaçla kızlarını yarışa sokar. Saçma bir şekilde kızlarından babalarına olan sevgilerini güzel sözlerle ifade etmelerini ister. Ta en başından riyakârlığa çanak tutan bir istektir bu. Ancak Lear bu durumun farkında değildir. İki büyük abla babalarını parlak sözlerle överler ve karşılığını da alırlar. Büyük kızlarının övgülerini memnuniyetle …

Pek çok bilimkurgu eserinde “Güç Kalkanı” ve “Hiperuzay” terimleriyle karşılaşıyoruz. Peki ama bunlar nedir ve gerçekliği var mıdır? Öncelikle bilinmeli ki her atom altı parçacık dört ayrı çeşit etkiden birine ya da birkaçına neden olur. Bunlar çekim etkisi (gravitasyonal etki) ve elektromanyetik etki ile zayıf nükleer ve güçlü nükleer etkilerdir. Her etki, kendini doğuran kaynaktan çevreye bir alan biçiminde yayılır …

“Boyut” sözcüğünün bir çok batı dilinde karşılığı olan “Dimension“, Latince’den gelir. Anlamı, “tam tamına ölçmek“tir. Şimdi biz de birkaç ölçme denemesi yapalım: Bir doğrumuz olduğunu ve bu doğru üzerinde bir “X” noktasının yerini, başkalarının da bulacağı şekilde belirtmek istediğimizi düşünelim. Ne yaparız? Önce, doğru üzerindeki herhangi bir noktayı işaretleyip, bu noktayı sıfır noktası olarak adlandırırız. Sonra bir ölçüm yapar ve …