Etiket Arşivleri: Bilinç

Leh yazar, filozof ve fizikçi Stanisław Herman Lem (12 Eylül 1921 – 27 Mart 2006) dünyada en çok takip edilen ve bilinen bilimkurgu yazarlarından biridir. 1961 yılında çıkan Solaris kitabı büyük ses getirdi. Bu kitap dünya çapındaki şöhretine zemin sağlayan bir kilometre taşıydı. Solaris hafızanın tabiatı, duyusal deneyimler ve insanlar ile insan harici varlıklar arasındaki iletişimin yetersizliklerini ele alıyordu. Bu …

Çağımızın en ileri görüşlü ve cesur girişimcilerinden Elon Musk, geçtiğimiz haftalarda yeni çılgın projesinden bahsetti: Beyne elektrotlar yerleştirip insan zihnini bilgisayara bağlamak. Peki bu nasıl mümkün olacak? Beyin-bilgisayar arayüzleri,  beyin kabuğundaki nöronların elektriksel aktivitelerini algılayıp, dijital ortamda bu aktiviteyi tekrar oluşturur. EEG cihazları aracılığıyla, bilgisayar ekranındaki bir oku takip etmek 1977 kadar eski bir tarihte mümkün olmuştur. Doğrudan nöronlara bağlanan …

“Dejavu” (ya da “Deja Vu”), Fransızcada “zaten görülmüş” demektir. Dolayısıyla ne olduğu, isminde gizlidir: O anda gördüğünüz ya da deneyimlediğiniz bir olayı daha önceden gördüğünüzü ya da deneyimlediğinizi sanma ya da hissetme halidir. Siz de mutlaka deneyimlemişsinizdir: “Off, dur, bu ânı sanki daha önceden yaşamıştım, hatırlıyorum.” deyip kafanızın karıştığı olmuştur. Bu olayın nedenleri, halk arasında birçok farklı şekilde izah edilmektedir. …

Stanislaw Lem’in unutulmaz eseri bugüne kadar üç kez sinemaya uyarlandı. Rus yönetmen Andrei Tarkovki tarafından 1971 yılında yapılan uyarlama, genellikle Steven Soderberg tarafından yapılan 2002 yapımı uyarlamaya yeğ tutulur. Tarkovski filminin başarılı olduğunu kabul etmekle birlikte, bana göre her iki film de sinemanın ifade olanaklarını tam olarak kullanmamış ve son tahlilde romanın hakkını verememişlerdir. Bunun nedeni olarak kısmen romanın felsefi …

“Önümüzdeki 30 yıl içinde hepimizin sonsuza kadar yaşayabileceğinden eminim.” Bu sözler Rus internet milyoneri Dmitry Itskov’a ait. Itskov, insan beynini bilgisayara yüklemeyi mümkün kılacak bir teknoloji üzerinde çalıştıklarını açıklayarak dünya gündemine oturmayı başardı. Bu açıklamanın bilim insanlarından değil de bir iş adamından gelmesi yadırgatıcı olabilir, ancak bu tip bir teknolojinin icadı, herhangi birini dünyanın en zengini yapmaya yetecek potansiyele sahip. …

Dilin yok olduğu bir geleceği düşünmemek elde değil. Organların birer asalak olduğunu düşünürsek, dil çok daha tehlikeli bir parazittir. Organlarımızdan kurtulabileceğiz belki. Onların bulunduğu bir vücut yerine, daha etkili bir vücut yaratabiliriz kendimize. Dil ise türümüzün en büyük avantajı. Neredeyse dil sayesinde hayal kuruyor, dil sayesinde düşünüyoruz. Fakat ya gelecekte? Gelecekteki bir medeniyetin uzaya yayılacağını düşünürsek insanlar arasında oluşacak mesafenin …

Bütün elektronik beyinlerin ve bu beyinleri çalıştıran algoritmaların sorunu hep aynı: Döngüseller. Yani çalışabilmeleri için bir başlangıç noktasına geri dönmeleri gerekiyor. Bir algoritma başlangıç noktasına dönmeden önce sayılı işlem yaparak sonlu sayıda yolu tüketmek zorunda. Yani algoritmalar sonlu olmalı. Bunun istisnası, kendin kendini çağıran (rekürsif) algoritmalardır ki yapay zekâ dillerinin pek çoğu bu tür alt yordamlar kullanır. Kendi kendini çağıran …

Ekim-Kasım 2014 aylarında o kadar fazla ve o kadar kaliteli bilimkurgu filmleri çıktı ki… Ancak Yıldızlararası’nın etkisine kapılıp, bilimkurgunun bir diğer önemli eserini es geçmemek gerekiyor: Dilimize tuhaf bir şekilde Evrim olarak çevrilen, aslında “üstünlük, aşkınlık” anlamına gelen Transcendence bunlardan biri… Yıldızlararası bizi Evren’in ve modern fiziğin sınırlarına götürürken, Transcendence bizleri beynimizin müthiş dünyasına çekiyor, nanoteknolojiden gücünü alan yapay zekanın …

Wally Pfister‘ın (Christopher Nolan’ın görüntü yönetmeni) ilk yönetmenlik denemesiyle karşı karşıyayız: Transcendence (Evrim)… Her şeyden önce filmin sayısız eleştiriye maruz kaldığını bilmekte fayda var. Tepkiler başlıca iki konuda yoğunlaşıyor: Usta ellerden çıkmış görsel efektlerin, gösterişli aksiyon sahnelerin yeterince kullanılmayışı ve filmin olası bilimsel gerçeklikten uzak oluşu… Çok güçlü aksiyon sahnelerine sahip yeteri kadar film yapıldığı kanısındayım. Transcendence’ın bilimsel gerçeklikten tamamen …

İsveç yapımı Real Human‘ın, İngiltere ve ABD ortak uyarlaması olan Humans, 2015 yılında izleyiciyle buluşmuş dram/bilimkurgu türünde izlenesi bir dizi. Henüz 2 sezonu gösterime girebilmiş dizinin 3. sezonunun Kasım 2017’de seyirciyle buluşması bekleniyor. Diziden yola çıkarak yapay zekâ ve insan neslini ilgilendirmesi muhtemel birkaç temel sorun üzerine konuşmak istiyorum: Çevremizi kuşatan elektronik cihazların günün birinde kendi topluluklarını kurmayı istemeleri durumunda göstereceğimiz …