Etiket Arşivleri: Bilim

Bilimkurgu filmleri her ne kadar keyifli olsa ve izleyicilerin ufkunu genişletse de, bilim yönünden güvenilmez oldukları söylenebilir. Nihayetinde kimse bilimkurguya bilimi tüm gerçekliğiyle tatbik etmek gibi katı bir sorumluluk yüklemiyor. Ancak bazı hatalar fazlasıyla göze batmıyor da değil. Mesela uzay savaşlarının olduğu sahnelerdeki ses efektleri gibi. Uzayda, ses minimal ölçüde yayılabilse de, örneğin yoğun toz bulutlarının olduğu bölümlerde, aslında o …

Bilinç nedir, yalnızca insan beynine mahsus bir şey midir, böyle bir şey sahiden var mıdır? Hiç şüphesiz felsefe ve bilimi en çok meşgul eden sorulardan biri bilinçtir. Bazı filozoflar, örneğin Philip Goff, David Chalmers, bu problem hakkında radikal bir yaklaşıma sahip. Bu yaklaşıma göre bilinç her şeyde mevcut. Bu teori panpsişizm diye biliniyor. Türkçe meali ile “tüm ruhçuluk”. Bu teoriye …

Geleceğimize ışık tutan fütüristler dizisinin bu son yazısında 1948 doğumlu ABD’li bilgisayar mühendisi, yazar ve gelecekbilimci olan Ray Kurzweil’in görüşlerini ele alacağız. Kurzweil, yazarlığının yanı sıra el yazısı okuma ve ses tanıma alanlarında buluşları olan bir mucit. Halen Google’da başmühendis olarak görev yapıyor. Ray Kurzweil’in gelecek hakkındaki öngörülerini içeren kitapları teknolojinin ne yöne evrileceğiyle ilgilenenler tarafından dikkatle takip ediliyor. Yazarın …

Dünyada iki süper güç vardı bir zamanlar ve bu ikisi birbirini bitirmeye kafayı takmış durumdaydı. Ötekini korkutmak ve gerekirse hızla yeryüzünden silmek için durmadan yeni silahlar çıkarıyorlardı. Nagazaki ve Hiroşima’da patlayan atom bombaları bu yeni silahlara kıyasla çata pat düzeyinde kalıyordu. İnsanlar bir gün bu nükleer bombalardan birinin her şeyi sona erdireceğini düşünüyor ve korkuyordu. Bu korku bilimkurguya epey yansıdı. …

Douglas Trumbull, sinemanın teknolojiyle buluştuğu alana elli yıldan daha fazla emek vermiş efsanevi bir yönetmen. İsmi tanıdık gelmemiş olabilir. Ama görsel efektlerine imzasını attığı filmleri gördüğünüzde ona saygı duymaya başlayacağınızdan emin olabilirsiniz. Sayalım: 2001: A Space Odyssey (1968), The Andromeda Strain (1971), Close Encounters of the Third Kind (1977), Star Trek: The Motion Picture (1979), Blade Runner (1982) ve The …

Son yıllarda yapay zekâ bilimkurgu filmlerinin yanı sıra gerçek dünyada da çokça karşımıza çıkmaya başladı. Navigasyon uygulamaları, dilden dile çeviri, sesli arama günlük hayatımızın bir parçası haline geldi. Mobil robotlara, kendisini süren otomobillere, kanser teşhisi koyan yazılımlara dair haberlere medyada neredeyse her gün rastlar olduk. Yapay zekâ 2010’lu yıllarda popüler olan derin öğrenme yöntemleri sayesinde rüşdünü kısmen ispatlamış olsa da …

Einstein için, başlarda devrim saflarındayken, hatta devrimi başlatan en önemli isimlerden biriyken daha sonra karşı-devrim saflarına geçmiştir denebilir. Ölünceye dek kuantum fiziğindeki ‘garipliklerin’ hep gizli bir takım değişkenlerden ötürü olduğunu ve bu değişkenlerin bulunmasıyla klasik fiziğin ilkelerinin kullanılmaya devam edilebileceğini savundu. Göreceliği bularak zaman ve mekânın mutlak olmadığını gösteren, Newtonian kâinat anlayışını yerle bir eden Einstein için bile kuantum fiziği, …

O zamanki mevcut atom modelindeki sorunsalı hatırlayalım. Atomun pozitif ve negatif parçacıklardan oluştuğu kesindi (dikkat, henüz nötron ortada yok!), fakat bilinemeyen, bu parçacıkların atom içinde nasıl bir konumda olduklarıydı. Rutherford deneyleri, merkezde kütlece yoğun pozitif yüklü bir kitlenin olduğunu göstermişti, o halde elektronlar çeperlerdeydi. Ama bu durumda eğer hareketsiz duruyorlarsa elektriksel çekim nedeniyle merkeze düşmeleri gerekirdi. Yok, eğer bir yörüngede dönüyorlarsa, …

Bilim ile ilk karşılaşma genellikle bilimkurgu filmleri ya da romanları aracılığı ile oluyor. Bugünlerde Yıldız Savaşları gibi yapımlar artık tartışmalar çıkaran, kafa karıştıran, çelişkilerin izleyiciler, hayran kitlesi ve eleştirmenler tarafından tespit edildiği senaryolarla gündeme geliyor olsa bile eskiden bilimsel açıdan bireylere bilgi ve katkı sağlayan, izledikçe ufku kat kat genişleten yapımlar vardı. Herkes  iyi tanır. Bu dünyadan Kubrick diye bir …

25 Şubat 2019’da Türkiye, Antarktika‘da geçici bir üs açan 36. ülke oldu. “7. Kıta” üzerinde üssü olan diğer ülkeler arasında ABD, Rusya, Çin ve İngiltere gibi bazı olağan şüpheliler ve Pakistan, Çek Cumhuriyeti, Bulgaristan ve Belarus gibi beklenmedik bazı diğer ülkeler var. İyi de bu ülkeler neden Antarktika’da bu kadar zorlu ve zor şartlar altında araştırma yapmaya çalışıyorlar? Yedinci kıta, …