Etiket Arşivleri: Bakteri

Bilim insanları ilk kez, özellikle virüsleri gıda olarak kullanan tek hücreli organizmalar keşfetti. Virüslerin konakçı spektrumunda sadece insanlar değil, aynı zamanda diğer memeliler, omurgasızlar, mantarlar, bitkiler, hatta bakterileri de bulunuyor. Kısacası virüsler için, dünyadaki neredeyse tüm canlılar ve bölgeler yaşam alanı konumunda. SARS-CoV-2 örneğinden de anladığımız gibi, virüslerin yüksek uyum yetenekleri ve hızlı yayılabilmeleri, onları gezegenin en başarılı sakinleri yapıyor. …

Bakterilerin ve mikroorganizmaların bize karşı savaşı o kadar acımasız ki, 1300 yılında veba (Yersinia pestis) bakterisi fareler, pireler tarafından kolayca yayılmış ve o zamanki dünya nüfusunun tam üçte birini yok etmişti. 150 yıl süren bu soykırımda sokaklar hasta ve ceset kaynıyordu. Yakın tarihimizde bildiğimiz salgın hastalıklar listemizde AIDS, kolera, tifo, kızamık, çocuk felci, çeşitli isimlerle anılan grip vakaları ilk aklımıza …

Masmavi su, minik kulübeler ve rüzgârda hafifçe sallanan yeşil sazlıklar… Baltık Denizi’ndeki küçük bir Alman adası olan Riems‘e uğrayan gezginler, burayı bir tatil yeri sanabilir. Ancak adanın içine doğru biraz daha yürürseniz bir anda yüksek duvarlar ve dikenli tellerle karşılaşıyorsunuz. Üstelik bu engellerin arkasında, dünyanın en tehlikeli araştırma tesislerinden biri var. Almanya’nın kuzey doğusundaki 1,3 kilometre uzunluğunda bir ada olan …

Bakteriler, zarlı organelleri bulunmayan prokaryotik tek hücreli mikroorganizmalardır. Genellikle birkaç mikrometre boyutundadırlar. Şekilleri sferik, basil, kok veya spiral olabilir. Dünya üzerinde evrimleşen ilk canlı taksonu arasındadırlar. Ayrıca fotosentezi kullandığı bilinen ilk canlılardır (siyanobakteriler). Çeşitli hayvanlar ve bitkiler ile parazitik ve simbiyotik ilişkileri bulunur. Okyanusların kilometrelerce altından, kutuplara kadar gezegenin her yerinde görülürler. Bazı tanımlara burada değinmek lazım. Öncelikle fatalite ve …

Virüsler kabaca zorunlu hücre içi parazitler olan protein yapılardır. Bazıları yağ içeren zarf yapısı ile sarılıdır. Her ne kadar tartışmalı olsa da, yaygın bilimsel kanıya göre “canlı olmayan; ancak canlılığın eşiğinde olan varlıklar” olarak tanımlanmaktadır. Bölünerek çoğalmazlar, çoğalmak için konak hücresini ve enzimlerini kullanırlar. Canlı hücreyi enfekte etme yeteneği taşıyan ergin virüse virion adı verilir. Ayrıca birtakım tanımlara da burada …

Bir buz dünyası. Ama kalın buz tabakasının altında küresel bir tuzlu su okyanusuna sahip. Çorak, soğuk ve bembeyaz bir çöl. Kutuplarından birinde buz volkanı veya gayzer benzeri doğal oluşumlar var. Bu oluşumlardan zaman zaman fışkıran sıvı, kar ve buz şeklinde tekrar yüzeye dökülüyor. Hayır, bir bilimkurgu yazarının yarattığı hayali bir dünyadan değil, Güneş Sistemindeki en ilginç gök cisimlerinden birinden söz ediyoruz: Enceladus‘tan… Satürn’ün …

Uzun yıllardan beri bilimsel gelişmeler, bilimkurgu yazarlarının yeni dünyalar yaratmasına ilham ve önayak olmuştur. Ay’a ayak basılmasını gördükten sonra bilimkurgu yazarları, başka gezegenlerde hayatın nasıl olabileceğini merak etmeye başladılar. Başka yazarlar ise robotlardan ilham aldılar; ama çoğu yazar, uzaylıların nasıl bir anatomiye sahip olabileceğini ve biz insanlarla nasıl iletişim kuracağını düşledi. Bugünlerde çoğu bilimkurgu yazarı için yazdığı öykünün bilimle tam …

Mide parçalar, bağırsaklar bu küçük parçalardan işine yarayanları besine dönüştürür ve kana gönderir. Peki bağırsaklar bunu nasıl yapıyor? Temizlik hastalığı (obsesif kompulsif kişilik bozukluğu) olanlar bundan sonraki paragrafları okumasın. Bayılmalarına sebep olmak istemem. Bağırsaklar, bize sistemimizin çalışması için yakıt sağlarken trilyonlarca bakteriden yardım alıyor. Onlar olmadan hayatta kalamazdık. Üstelik bu bakteriler, ömür boyu bize eşlik ediyor. Hepsinin ortak adı ise: …

Birçok bilim insanı yaşamı tanımlamaya çalışmıştır. Ne var ki okullarda bize öğretilen basit tanımlar hep hatalı olmuştur. Zira evrende canlı–cansız ayrımı yoktur! Bu ayrımı sınıflamada kolaylık olması açısından biz yaratıyoruz. Günümüzde karşılaştığımız yaşam formları, en eski canlı formlarından çok farklı özellikler sergilemektedir. Yaşam tarihi, evrim diye tanımladığımız çok kapsamlı ve halen süregiden bir değişim sürecinden oluşur. Özellikler, yaşamın evrimsel tarihindeki birçok …

Mutant dediğimizde Marvel ve DC gibi çizgi roman evrenlerine ve bilimkurgunun engin denizlerindeki fikirlere seslenmiş oluyoruz. Birçok bilimkurgu yapımının temelinde mutantlar vardır. Çünkü gerçekten ham maddesi oldukça boldur. Herhangi bir fikir ortaya atmak istediğinizde mutantlara bahane atabilirsiniz. Peki temelde mutant nedir? Mutant, kısaca mutasyona sahip canlı veya genetik karakter demektir. Örneğin bir bakterinin genetik materyalinde yapılan/oluşan değişim o bakteriyi “mutant” …