Etiket Arşivleri: Astronomi

Yeni araştırmalar, ilkel kara deliklerin günümüz evreninde hâlâ var olabileceğini ve karanlık madde olgusundan sorumlu tutulabileceğini gösteriyor. Evrenin çok erken dönemlerinde, ilkel kara delikler “karanlık bir yük” ediniyor. Bu yük, onlara olağanüstü uzun bir yaşam süresi kazandırıyor. Araştırmacılar, bu özelliğin ilkel kara delikleri karanlık madde için ilginç, hatta sıra dışı bir aday hâline getirdiğini düşünüyor. 1970’lerde Stephen Hawking, kara deliklerin …

Gökyüzünde en kolay bulunabilen takımyıldızlardan biri olan Avcı takımyıldızı, yan yana dizili üç parlak yıldız olarak görünür. Biraz daha dikkatli bakıldığında papyona benzediği fark edilir. Papyonun düğümünde hizalanmış bu üç parlak yıldız, Avcı’nın Kemeri ya da Kuşağı (Orion Belt) olarak anılır. Papyonu oluşturan üçgenlerin yakınındaki daha az belirgin yıldızlar da göz önüne alındığında, takımyıldızın elinde bir yay (ya da sopa) …

Onlara çarpıcı bir isim arıyorsanız, “haydut/serseri gezegen” (rouge planet), daha dramatik bir isim peşindeyseniz, “yıldızsız gezegen” (starless planet) veya “başıboş/avare gezegen” (wandering planet), yok daha bilimsel bir tanımlama istiyorsanız, biraz uzun olan şu isimleri tercih edebilirsiniz: “serbest yüzen gezegen” (free floating planet) veya “izole olmuş gezegen kütlesinde nesne” (isolated planet mass object)… Gördüğünüz gibi bilim insanları isimlendirme konusunda henüz bir …

90’lı yıllara kadar Güneş harici yıldızların da kendi gezegenleri olup olmadığından emin değildik. Elimizde ötegezegenlerin varlığına dair birtakım bulgular vardı elbette, ancak bunları doğrulayabilecek teknolojiden yoksunduk. Derken 1992 yılında evrene bakışımızı değiştirecek o kanıta sonunda ulaştık; bir pulsarın etrafında dönen iki süper dünya keşfettik. Bunlar, “herkesçe kabul edilen ilk ötegezegenler” olarak tarihe geçti. Ardından da keşiflerin ardı arkası kesilmedi. Günümüzde …

Halkalı gezegen Satürn, mitolojide evrenin düzenini sağlayan, sınırlarını ve kurallarını belirleyen tanrılarla özdeşleştirilir. Enlil, Kronos, Saturnus, Ptah ve Karahan, Satürn ile ilişkili tanrılardır…   Satürn gezegenine gidecek olsanız ayak basacak bir toprak parçası bulamazsınız. Çünkü sistemimizin Güneş’e yakınlık bakımından altıncı gezegeni olan Satürn, tıpkı Jüpiter, Uranüs ve Neptün gibi gazdan müteşekkildir. Etrafını kuşatan halkalarıyla görkemli bir görünüme sahip olan Satürn, …

Güneş Sistemi’nin en büyük gezegeni olan gaz devi Jüpiter, mitolojilerde en güçlü tanrılarla eşitlenir. Marduk, Zeus, Iupiter ve Thor bu gezegenle ilişkilidir... Jüpiter’i birkaç kelimeyle tanımlamanız istenseydi ne derdiniz? “Güneş Sistemi’nin en büyük gezegeni”, “gaz devi”, “tamamen gazlardan oluşan devasa bir gök cismi”, “Güneş’ten uzaklığı bakımından beşinci sırada yer alan gezegen”… Evet, bunların hepsi doğru, ama Jüpiter insanlığın ortak hafızasında …

Fermi Paradoksu‘nun olası çözümleriyle ilgili yazı dizimize tekrar hoş geldiniz. Bu yazı dizisinde fizikçi Enrico Fermi’nin ünlü sorusu, “Uzaylılar nerede?”nin olası çözümlerini inceliyoruz. Bugün, büyük sessizliğin sebebi olarak evrendeki gezegenlerin aslında fazla “sulu” olma ihtimalini ele alacağız. 1950 yılında Enrico Fermi, Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda Manhattan Projesi üzerinde çalışırken meslektaşlarıyla öğle yemeği yiyordu. Söylendiğine göre, sohbet dönüp dolaşıp uzaylılara ve …

Güneş Sistemi’nin kızıl gezegeni Mars, mitolojilerde savaş tanrılarıyla özdeşleştirilir. Nergal, Ares, Mars, İndra, Tyr gibi tanrılar aynı zamanda yıkımı ve ateşi de temsil eder… Kızıl rengini yüzeyinde yoğun olarak bulunan demir oksitten alan Mars, ezelden beri savaş tanrılarıyla ilişkilidir. Herhâlde insanlığın ortak belleğinde kendine yer bulan bu eşleştirmede, Mars’ın ateşi ve kanı çağrıştıran renginin de rolü vardır. Mars denince akla …

Galaksimizdeki yıldızların çoğu ikili ya da üçlü sistemlerdir. Bizim gibi tek yıldızdan oluşan sistemler nispeten azdır. Gökyüzünde tek başınaymış gibi görünen çoğu yıldızın, teleskopla bakıldığında ikili ya da üçlü sistemlerden oluştuğu anlaşılır. Bu durum ufak bir dürbünle bile tespit edilebilir. Proxima Sistemi de aynı şekilde üç (belki de dört) yıldızdan oluşmaktadır. Hatta bazı astronomlar Güneş Sistemi’nin kendisinin de bir ikili …