Robert A. Heinlein’ın Eserlerinden Uyarlanan Filmler

İsmail Yamanol 11 Ekim 2018 Film Listeleri, Sinema Bir yorum bırakın

Unutulmaz bilimkurgu yazarlarının eserlerinden uyarlanan filmleri listelediğimiz yazı dizimizin bu bölümünde Robert A. Heinlein var. Isaac Asimov ve Arthur C. Clarke ile birlikte bilimkurgu edebiyatının “Üç Büyük Babası”ndan biri olarak anılan Heinlein, 30’larda başlayıp 88’deki ölümüne dek sürdürdüğü yarım asırlık yazarlık kariyeri boyunca birçok eser verdi. Eserlerinde koyu sağcı eğilimlerini açıkça ortaya koymayı tercih ederek ayrıksı duruşunu hep korudu. Kuşkusuz dünya görüşünün şekillenmesinde, Deniz Kuvvetleri Akademisi’ndeki eğitiminin ardından ABD donanmasında geçirdiği askerlik yıllarının büyük etkisi vardı. Ancak sonrasında yaşadığı birtakım sağlık sorunları yüzünden sevdiği askerlik hizmetinden emekliye ayrılmak zorunda kaldı. 30’una merdiven dayayan Heinlein için askerlik sonrası hayat başlarda pek iç açıcı değildi. Artık o, 27 yaşında karada mahsur kalmış bir deniz subayıydı.

Emekli maaşıyla geçinmenin mümkün olmadığını anlayınca pek çok mesleğe atılmayı denedi. Gümüş madenciliği, politikacılık, emlakçılık ve mühendislik bunlardan sadece birkaçıydı. Ne var ki hiçbirinde dikiş tutturamadı. Hayatını değiştiren olaysa, bir dergide gördüğü ödüllü öykü yarışmasıydı. Sonradan yarışma için kaleme aldığı Life-Line adlı öyküsünün fazla iyi olduğunu fark etti ve dönemin en ünlü bilimkurgu dergilerinden Astounding Science Fiction‘a göndermeye karar verdi. Gerçekten de öykü beğenildi ve satın alınarak dergide yayımlandı. Bunun da teşvikiyle olsa gerek, Heinlein için uzun soluklu ve bol ödüllü bir yazarlık kariyeri de böylece başlamış oldu. Verdiği birbirinden yaratıcı eserler, elbette sinema sektörünün de gözünden kaçmadı. Bu yazıda sizlere, yazarın eserlerinden uyarlanmış filmlerin bir listesini sunacak, haklarında kısa bilgiler vermeye çalışacağız.

Destination Moon (1950)

Listemizin ilk filmi olan Destination Moon, Heinlein’ın çocuk romanı Rocket Ship Galileo’ya dayanan bir senaryo üzerine inşa edildi. Yine yazarın The Man Who Sold the Moon adlı eseriyle de oldukça benzerlik gösteriyordu. Senaryo ekibinde bizzat yer alan Heinlein, filmi daha sonra Destination Moon adında bir kısa öyküye de dönüştürdü. Yönetmenliğini Irving Pichel’in üstlendiği yapımın oyuncu kadrosunda ise John Archer, Warner Anderson, Tom Powers, Dick Wesson gibi isimler bulunuyor.

Dr. Charles Cargraves ve emekli Komutan Thayer, Ay’a gitmeyi hayal eden iki kafadardır. Son roket denemeleri başarısızlıkla sonuçlanınca, bir şirketin sahibi olan Jim Barnes’ten yardım isterler. Bernes’in de yardımıyla sektörün ileri gelenleriyle bir dizi görüşme gerçekleştirir ve onlara ABD’nin Ay’a giden ilk ülke olmasını amaçladıklarını anlatırlar. Görüşmeler olumlu sonuçlanır ve arzuladıkları roketi sonunda hayata geçirmeyi başarırlar. Dr. Charles Cargraves, Komutan Thayer, Jim Barnes ve Joe Sweeney’den oluşan ekibimiz, nihayetinde Ay’a inerek tarihi bir olaya imza atar. Ne var ki mutlulukları çok geçmeden büyük bir sıkıntıya dönüşür. Çünkü Jim Barnes, yakıt tüketim miktarını yanlış hesaplamıştır ve geri dönebilmek için içlerinden birinin arkada kalması gerekmektedir.

Project Moonbase (1953)

Robert A. Heinlein’ın aynı adlı kısa öyküsünden yönetmen Richard Talmadge tarafından uyarlanan Project Moonbase, kendisine bilim insanı süsü veren bir sabotajcının, dünyanın ilk uzay üssünü yok etmeye çalışması etrafında gelişen olayları anlatıyor. Destination Moon’da olduğu gibi Heinlein’ı bu filmin de senarist ekibi arasında görmek mümkün. Mystery Science Theatre 3000 dizisinin bir bölümüne de konu olan yapım Donna Martell, Hayden Rorke, Ross Ford, Larry Johns gibi dönemin dikkat çekici oyuncularını barındırıyor.

Kadın Albay Briteis, Binbaşı Bill Moore ve Doktor Wernher, gelecekteki görevler için iniş sahaları belirlemeleri amacıyla Ay’a gönderilir. Ancak içlerinden biri gerçek kimliğini gizleyen bir sahtekârdır ve ABD’nin Dünya yörüngesinde yapımına devam ettiği uzay istasyonunu yok etmeye kararlıdır. Ne var ki Ay’dan Dünya’ya dönüş yolculuğu sırasında sabotajcının kimliği açığa çıkacak ve içinde bulundukları roketin kontrolü için amansız bir mücadele başlayacaktır.

The Brain Eaters (1958)

The Brain Eaters, Robert A. Heinlein’ın kariyerindeki en olaylı film unvanına sahip. Yapımcılığını Ed Nelson’ın, yönetmenliğini ise Bruno VeSota’nın üstlendiği film, Heinlein’ın dilimize Merih’ten Saldıranlar adıyla çevrilen The Puppet Masters romanına öyle çok benziyordu ki piyasaya çıkar çıkmaz mahkemelik olmaktan kurtulamadı. Çünkü Heinlein, romanının kendinden habersiz şekilde filme uyarlandığını iddia ederek tazminat başvurusunda bulunmuştu. Bir süre devam eden dava sonunda mahkeme Heinlein’ı haklı buldu ve kendisine 5 bin dolar tazminat ödenmesini, ayrıca filmin künyesine de adının eklenmesini kararlaştırdı.

Ed Nelson, Alan Jay Factor, Cornelius Keefe gibi zengin bir oyuncu kadrosuna sahip filmin belki de en büyük sürprizi Leonard Nimoy’u da bünyesinde barındırması. İleride Star Trek’in Mr. Spock’ı olarak hafızalarımıza kazınacak Nimoy, ufak bir rolle de olsa yapıma renk katmayı başarıyor. Her ne kadar adı “Leonard Nemoy” şeklinde yanlış yazılsa da! Olaylar, Riverdale, Illinois’de kökeni belirsiz metalik bir yapının ortaya çıkmasıyla başlar. Kısa süre sonra insanların davranışlarında tuhaflıklar görülür, ölü ve kayıpların sayısı gitgide artar. Gizemli nesnenin kökenini araştırmak için gönderilen Senatör Walter Powers, çok geçmeden Dünya’nın merkezindeki parazitlerin şehre sızdığını ve insanları ele geçirdiğini fark edecektir.

The Puppet Masters (1994)

Heinlein’ın aynı adlı ünlü romanından uyarlanan The Puppet Masters’ın yönetmen koltuğunda Stuart Orme oturuyor. Yaşlı Adam’ın başını çektiği gizli bir CIA birimi, Iowa kırsalına indiği rapor edilen bir uçan daireyi araştırmak için bölgeye gider. Sümüksü bir parazit olan ve sinir sistemine nüfuz ederek insanların kontrolünü ele geçiren bu yaratıklara karşı kıyasıya bir mücadele de böylece başlamış olur. Çok hızlı yayılan ve ortak bir bilinci paylaşan bu uzaylı parazitleri durdurmanın tek yolu ise kovanlarını bulmaktan ve yok etmekten geçmektedir. Aksi takdirde üst düzey yöneticilere kadar yayılan uzaylıların dünyayı ele geçirmesi işten bile değildir…

Donald Sutherland, Eric Thal, Julie Warner, Keith David, Will Patton ve Richard Belzer gibi iddialı bir oyuncu kadrosundan oluşan film, buna rağmen pek olumlu eleştiriler almayı başaramadı. Özellikle senaryosu üzerinde bir dizi değişikliğe gidilmesi, film ile roman arasında ciddi farklılıklar oluşmasına yol açtı. Bunun da etkisiyle olsa gerek, romanın hayranları da filmden umduğunu bulamadı.

Starship Troopers (1997)

İnsanlık, uzaylı böceklerle topyekûn bir savaş halindedir. Lisedeki güzel günleri bitmek üzere olan Johnny Rico, sevgilisi Carmen Ibanez’in de gözüne girmek için orduya katılmaya karar verir. Ailesinin tüm karşı çıkışına rağmen kararından dönmeyen kahramanımız, çok geçmeden kendini bol kanlı bir intergalaktik savaşın göbeğinde bulacaktır. Yönetmenliğini Paul Verhoeven’ın üstlendiği Starship Troopers, Heinlein’in aynı adlı meşhur romanından beyaz perdeye uyarlandı. Görsel efektleri, gore’a kayan sahneleri, içine serpiştirilmiş Naziesk propaganda filmleri ve gerek medyaya gerekse yönetime yönelik iğneleyici tavrıyla 90’ların unutulmaz filmleri arasındaki yerini almayı başardı.

Başrollerini Casper Van Dien, Dina Meyer, Denise Richards, Neil Patrick Harris’in paylaştığı film, uyarlandığı romandan kopuk senaryosuna rağmen beğeni topladı. Sonrasında 44 bölümlük bir animasyon serisine (Roughnecks: The Starship Troopers Chronicles) ve toplam dört devam filmine de kaynaklık etti. İkisi animasyon olan bu devam filmlerinin, Heinlein’ın yarattığı evrende geçmeleri dışında romanla herhangi bir ilgilerinin olmadığını da belirtmek lazım.

Starship Troopers 2: Hero of the Federation
Starship Troopers 3: Marauder
Starship Troopers 4: Invasion (Animasyon)
Starship Troopers 5: Traitor of Mars (Animasyon)

Predestination (2014)

Robert A. Heinlein’ın 1958 yılında yazdığı All You Zombies!, gelmiş geçmiş en karmaşık zamanda yolculuk öykülerinden biri olarak anılır. İthaki tarafından basılan Yüzyılın En İyi Bilimkurgu Öyküleri adlı derlemede de kendine yer bulan eser, tek bir kişinin etrafında dönen paradoksal bir olay örgüsüne sahiptir. Böylesi karmaşık bir öyküyü beyaz perdeye uyarlayacakları açıklandığında, haklı olarak çoğu kişi Spierig Kardeşler’e kuşkuyla yaklaştı. Ancak korkulan olmadı ve ortaya eli yüzü düzgün bir film çıktı. Üstelik Heinlein’ın öyküsüne sadık kalması filmin en büyük artılarından biriydi.

Gizemli bir köşe yazarı ile yine kendisi gibi gizemli bir barmenin barda başlayan ilginç sohbeti, çok geçmeden türlü paradokslarla örülü bir zamanda yolculuk macerasına dönüşür. Çünkü gizemli barmen aslında bir zaman ajanıdır ve köşe yazarına reddedemeyeceği bir teklif sunar… 2014 çıkışlı yapım, çok geçmeden “beyin yakan filmler” listesinin gediklisine dönüşerek zamanda yolculuk temasının hakkını veren bir iş olarak hafızalara kazındı. Filmin baş rollerinde ise Ethan Hawke ve Sarah Snook yer alıyor.

Yukarıdaki filmlerin dışında, usta yazarın eserlerinden uyarlanmış çeşitli dizi ve dizi bölümlerini de meraklıları için aşağıda listeledik. Doyurucu bir kaynak olduğunu umuyor, hepinize keyifli seyirler diliyoruz…

Diziler: