Bilimkurgu Kulübü Bu Sitede Gelecek Var!
“Savaş barıştır, özgürlük köleliktir, bilgisizlikse kuvvettir.” – George Orwell / 1984
Yasama, yürütme, yargı fonksiyonlarının belirli bir zümrenin (tek bir partinin) elinde bulunduğu, baskı unsurunun yoğunca kullanıldığı rejim biçimine totaliter rejim denir. Totaliter rejimin özü devletin kendini oluşturan bireylerin varoluş alanını belirleme yetkisinde yatar. Sanattan bilime, dinden kültüre kadar her şey devletin isteği doğrultusunda şekillenir; bireyin her türlü davranışı inceleme altındadır. Bu baskıyı sürdürmeye yarayan askeri güçlerin yanı sıra medya ve eğitim yoluyla da beyinler yıkanır ya da yıkanmaya çalışılır. George Orwell’in 1984’ü, gayet güzel bir totaliter rejim anlatımıdır.
George Lucas’ın 1971’de çektiği ilk uzun metrajlı filmi olan THX 1138, yukarıda bahsedilen George Orwell’in 1984’ünün daha serbest bir uyarlamasıdır. Filmin ismi, Robert Duvall’ın canlandırdığı karakterin kod adından geliyor. Eser, orjinalinde George Lucas’ın 1966’da çektiği 15 dakikalık bir kısa filmdir. Daha sonra bu kısa filmini yeniden çekerek uzun metraja dönüştürmüştür.
THX 1138; geleceğin dünyasında tüm bireysellikleri yok edilmiş, ilaçlarla uyuşturulup hayatları kameralarla kontrol edilen, numaralarla adlandırılan insanların bu hapishane benzeri yeraltı dünyasından kaçmaya çalışmalarının hikayesini anlatıyor. 14 Mayıs 1944′te Kaliforniya’da doğan George Lucas profesyonel araba yarışçısı olmayı düşlerken liseyi bitirdikten hemen sonra geçirdiği trafik kazası nedeniyle bundan vazgeçti ve hayatı değişti. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde sinema okumaya karar veren Lucas, bu dönemde çektiği kısa filmlerden biri olan THX-1138: 4EB (Electronic Labyinth) ile Amerikan Ulusal Öğrenci Filmleri Festivali’nde büyük ödülü kazandı. Bunun sonucunda da Warner Brothers yapım şirketinde staja başladı.
Burada Francis Ford Coppola’nın yönettiği “Finian’ın Gökkuşağı – Finian’s Rainbow” ‘un (1968) çekimlerine katıldı. Coppola ile arkadaşlıkları da böylece başladı. Birlikte 1969 yılında American Zoetrope adıyla bir şirket kurdular. Yaptıkları ilk iş de THX-1138: 4EB’nin uzun metrajlı versiyonu oldu. Ancak Warner Brothers’ın finanse ettiği film gişede başarı getirmedi. Filmin gişe başarısı getirememesi günümüz koşulları düşünülünce kaçınılmazdır. Böyle olmasının nedeni filmin düşünsel anlamda zamanının ötesinde olması ve değerinin yakın zamanda anlaşılmasıdır. Aynı 1984 romanında olduğu gibi. Fakat en düşündürücü olan şey ise, kapitalizm, sistem ve otorite karşıtı film çekmiş olan George Lucas’ın, sonraki filmlerinde eleştirdiği bu değerlere hizmet etmesidir. THX temelde Lucas’ın kişisel bir bakış açısıdır.
Film, yönetmenlik sanatı olarak da zamanın oldukça ötesindedir. Anlatımda deneysele kaçan bir yaklaşımı vardır. Bu deneysel çabayı filmin ilk açılışında jenerikle birlikte akan sahnede görebiliriz. Film 1930’larda çekilmiş Saturn de Trajedi isimli bilimkurgu filminin kısa fragman görüntüleriyle açılır ve akabinde filmin kahramanlarının evlerinde kendilerini gözetleyen kameraya yansıyan görüntüleri gelir. Fakat buradaki gözetmen kamera, ilaç dolaplarının içindeki kameradır ki evin birçok noktasından izlenirler. İlaç dolabını açtıklarında dolaptan gelen ses onlara sorunun ne olduğunu, onlar da sebebiyle birlikte hangi ilacı almak istediklerini belirtirler. O anki tepkileri her türlü elektronik değerle ölçülür.
Buradaki anlatım oldukça deneyseldir. Lucas’ın filmindeki dünyada bireyler ilaç almaya mecburdurlar. Bu şekilde kimi insani yanları yok olabilmektedir. Hissetmek, sevmek ve seks yapmak gibi… Ancak bu şekilde otoritenin istediği gibi olabilir ve onlara verileni yerine getirebilirler. Filmin genelinde 2001: Bir Uzay Destanı‘nda olduğu gibi beyaz renkler hakimdir. Beyazla steril bir ortam yaratılmıştır. Orjinal romanda gerçekte var olmayan ama insanların varlığına inandığı “Big Brother’ı, “Lucas İsa yapmıştır. Fakat Big Brother onları her yerde gözetleyen tele ekranken, İsa insanların yaşadığı kentin her köşesinde bulabildiği kabin içindeki bir günah çıkarma aracıdır. Kabinin içinde resmine bakılarak konuşulur. Makinenin verdiği cevaplar ise önceden yüklenmiş yüzeysel cevaplardır. Tıpkı yer altı şehrinin yüzeyselliği gibi..
[imdb id=”tt0066434″]“İnsanlara duymak istedikleri şeyleri söyle…”
