Araştırma

Teknoloji önderleri bir ürünün nasıl kullanılacağına dair öngörüye sahip, ancak gerçekte ürünü başkalarının nasıl kullanacağını düşünecek hayal gücüne sahip değil. 1962 tarihli Zamanda Kıvrılma romanında üç çocuk, rahat bir yaşam karşılığında insanların özgür iradelerinden vazgeçmelerini sağlayarak onları boyunduruğu altına alan devasa bir beyinle (ki bu bir Yapay Zekâ’dır) karşı karşıya gelir. İçinde yaşadığımız dünyayla paralel hiçbir şey yoktur belki, romanın sorduğu bir …

Benden bu yazıyı yazmam istendiğinde belirsiz bir tarihte yapmak üzere söz verdim. Esasında konu tam bana göreydi, buna rağmen içimde hemen yazmamı engelleyen bir duygu vardı. Üzerinde düşündüğümde, aklıma Spartaküs’le savaşan Romalı komutanlar geliyor. Spartaküs’ü yendiği zaman Pompeius kendisini zafer kazanmış gibi hissetmemişti, çünkü sonuçta bir köle ordusunu yenmişti. Benzer nedenlerden Düz Dünyacı’ları yenmek de zafer sayılmaz; zaten yeniktirler. Milattan altı …

Tekillik bir Ağ’dır. İnsandan önce, hatta canlılıktan bile önce evrimleşmeye başlamış devasa bir sistemin varacağı son noktadır. Sonunda tüm evreni kaplayacak ve kaderini belirleyecek olan nihai yapıdır. Nitekim birçok bilimkurgu yapıtında bu şekilde ele alınmıştır. Zaman Yolculuğu ya da Alternatif Tarih gibi bilimkurgunun ana temalarından biri olmasa da literatürde belirgin bir yeri olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin Terminator’deki Skynet orta ölçekli bir …

İnsan algısının, bilginin ve bilgi ediminin doğası, yazılı tarih boyunca pek çok bilim insanı, yazar ve filozof tarafından tartışıldı. “Herkes aynı mı algılardı? Nasıl bilinirdi, bilgi evrensel miydi, bilgi bilinçten bağımsız var mıydı ve nihayet bilgi edinmenin rasyonel, objektif ve evrensel yolları bulunuyor muydu?” soruları üzerine yüz binlerce sayfa yazılmıştır herhalde. Bilim de mitolojik söylencelerden başlayıp uzun ve çetrefilli yollardan …

Yaşam kendi kopyasını yaratarak bir zincir halinde büyür. Bu kopyalama mekanizması gittikçe karmaşıklaşır. Yeni kopyalar artık daha renkli ve biçimlidir. Sonrası malum. Bugün, bir zamanlar Güneş’e yakın bir noktada duran ve üzerinde sıvı su barındıran bu ıssız gezegende şimdi sekiz milyara yakın insan var. Bu insanlar yaşamın ve tabiatın en temel dürtüsü ile durmadan çoğalıyor. Üremek bir varlığı yaşama ve …

Birçok araştırmacı, bilime ilgi duymaya başlamalarında ve buluşlara ilham sağlama noktasında bilimkurgunun büyük rolünü kabul eder. Aslında önceden bilimkurgu olup, daha sonra gerçek hayatta boy gösteren pek çok teknoloji örneği mevcut. 1945 yılında, henüz ilk uydumuz Dünya yörüngesine oturmamışken, Arthur C. Clarke uzun mesafe iletişim için radyo sinyallerinin nasıl uydulardan geri gönderileceğini herkesçe bilinen meşhur konuşmasında açıklamıştı. Günümüzde ise iletişim …

Elementler, bileşikler, alaşımlar, izotoplar, atom altı parçacıklar… Gezegenlerden yıldızlara, gıdalardan kendi vücutlarımıza kadar her şey onlarla dolu. Karbon bazlı canlılar olarak varlığımızı tanımlarken bile onları temel alıyoruz. Bu yaşamsal önemleri, bilimi hayal gücüyle yoğurmaktan hoşlanan bilimkurguda da karşılığını bulmakta gecikmiyor doğal olarak. Zira bilimkurgu, hayal mahsulü elementlerin cenneti gibi. Öyle çeşit çeşit, sıra dışı ve mucizeviler ki çoğu zaman kurgusal …

Çoğunluk bir ortalamadır ve genelde hep azınlığı takip ederler. Tarih boğumlama bir zincir halinde hep böyle işleyip gitmiş. Bunu insanların ikinci kılıfı olan kıyafetlerinde de görmek mümkün. Kıyafetler de bir sanat eseridir aslında. İnsan toplulukları birbiriyle iletişime geçmeye başladığı tarihlerde moda alışverişi doğunun etkilerini batıya, batının etkilerini de doğuya nasıl taşımıştı… Bir zamanlar Lehistanlılar, Osmanlı’ya o derece hayrandı ki örneğin …

Yıl 2140…  İki çocuk Manhattan’ın göbeğinde, Broadway ile Altıncı Cadde’nin kesiştiği yerde sörf yapıyor. Bu kavşağa aşinaysanız, ABD’nin şimdiki kıyı şeridinden uzakta olduğunu bilirsiniz. Ancak Kim Stanley Robinson’ın New York 2140 romanında iklim değişikliğinin önüne geçilememiş ve deniz seviyesi 15 metre yükselmiştir. Kent artık bize hem tanıdık hem de yabancıdır. Kanallarında gondollarla dolaşılan bir çeşit süper Venedik’e dönüşmüştür. Karakterlerimiz, Manhattan’ın orta …

2010’lu yılların sonuna geldiğimiz şu günlerde, 10 yıl daha ilerisine gidip 2030 yılına dair tahminlerde bulunmak istedik. Bakalım 2030’a geldiğimizde, ne kadar yanıldığımızı bize kimler hatırlatacak. İklim 2030 yılına kadar Dünya’nın ortalama sıcaklığı 1° artarak 15.6°’ye ulaşabilir. Küresel iklim değişikliğinin tetiklediği tropik tayfun ve kasırgalar gibi hava olayları daha da şiddetlenebilir. Düzensiz yağış rejimleri kuraklık ve sıcak hava akımlarına yol …